Ο αναλυτικός κατάλογος των δράσεων του ΟΣΕ μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών παρατίθεται στις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις του Οργανισμού.
Επιμέλεια: Β. Βεγιάζη
Όπως αναφέρεται, το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023 ανέδειξε μια σειρά επεμβάσεων, που αν και είχαν προγραμματιστεί, θα έπρεπε πλέον να αντιμετωπιστούν με ταχύτερες διαδικασίες και να παράγουν άμεσα αποτελέσματα, έτσι ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο η πιθανότητα να δημιουργηθούν νέες απρόβλεπτες καταστάσεις που θα μείωναν την ήδη τρωμένη αξιοπιστία του σιδηροδρόμου.
Στο πλαίσιο αυτό, οι αρμόδιες Δ/νσεις, κατόπιν εντολών της Διοίκησης του Οργανισμού προέβησαν σε μία σειρά άμεσων επεμβάσεων υλοποίησης μικρών έργων (όπως παρουσιάζονται κατωτέρω), με σκοπό την ταχύτατη ανάταξη σε πρώτη βραχυπρόθεσμη φάση βασικών στοιχείων/απαιτήσεων της σιδηροδρομικής υποδομής.
Οι βασικές Δ/νσεις συντήρησης Υποδομών, όπως αναφέρεται, κατόπιν εντολών της Διοίκησης ανέθεσαν μια σειρά μικρών εργολαβιών σε τοπικούς αναδόχους, με σκοπό την άμεση ανάταξη εγκαταστάσεων που κατά καιρούς είχαν βανδαλιστεί και τεθεί εν μέρει ή εντελώς εκτός λειτουργίας.
Τα έργα αυτά αφορούσαν κυρίως ανατάξεις φωτισμών εντός συγκεκριμένων σηράγγων του σιδηροδρομικού δικτύου, ανάταξη/τοποθέτηση ενισχυτικών συστημάτων ραδιοεπικοινωνίας εντός αυτών, έλεγχος και διορθωτική συντήρηση συστημάτων πυρόσβεσης, τοποθέτηση/επέκταση υπαρχόντων συστημάτων συναγερμού και επιτήρησης σηράγγων ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο η πιθανότητα κλοπών/δολιοφθορών της υποδομής και προσωρινή ανάταξη της ρευματοδότησης των εγκαταστάσεων των συγκεκριμένων σηράγγων.
Τέλος ένας σημαντικός αριθμός εκχορτώσεων – καθαρισμού βλάστησης και κοπής καμένων δένδρων πλησίον της Γραμμής Επαφής της ηλεκτροκίνησης έχει προγραμματιστεί να ενεργοποιηθεί με 2 πανελλαδικούς διαγωνισμούς που βρίσκονται στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ακολούθως παρουσιάζονται τα βραχυπρόθεσμα έργα καθώς και αυτά που θα υλοποιηθούν σε μεσοπρόθεσμο βάθος χρόνου.
Α. ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Από την 15η Μαρτίου 2023 μέχρι και σήμερα ο ΟΣΕ έχει υλοποιήσει τις ακόλουθες εργασίες με σκοπό την άμεση αποκατάσταση ζημιών των Η/Μ των σηράγγων, καθώς και τις Ραδιοεπικοινωνίες.
- Έχει αποκατασταθεί πλήρως ο φωτισμός των ακόλουθων σηράγγων: Ø Σήραγγα Πλαταμώνα, Ø Σήραγγα Τεμπών, Ø Σήραγγα Αγίων Αναργύρων, Ø Σήραγγα Μαύρης ώρας (Νέα εγκατάσταση σε όλο το μήκος της) Ø Σήραγγα Ευταξία, (Πλήρης ανάταξη φωτισμού λόγω κλοπών) Ø Σήραγγα Κακιάς Σκάλας Ι, (Πλήρης ανάταξη φωτισμού λόγω κλοπών), Ø Σήραγγα Κακιάς Σκάλας ΙΙ, (Πλήρης ανάταξη φωτισμού λόγω κλοπών) Ø Σήραγγα Αγίων Θεοδώρων Ι, (Πλήρης ανάταξη φωτισμού λόγω κλοπών), Ø Σήραγγα Αγίων Θεοδώρων ΙΙ, (Πλήρης ανάταξη φωτισμού λόγω κλοπών).
- Έλεγχος και πεδιομέτρηση σήματος GSM-R σε όλες τις ανωτέρω σήραγγες όπου διαπιστώθηκε πλήρης κάλυψη ραδιοσήματος ακόμη και στην χρήση φορητών συσκευών.
- Έλεγχος λειτουργίας δικτύου πυρόσβεσης στις ανωτέρω σήραγγες και έλεγχος λειτουργίας των αντίστοιχων αντλιοστασίων.
- Επανατοποθέτηση πυροσβεστικών αυλόκρουνων, μανικών και ακροφυσίων σε όλες τις σήραγγες που είχαν κλαπεί.
- Έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων συναγερμού και CCTV των σηράγγων Πλαταμώνα και Τεμπών.
- Αποκατάσταση ηλεκτροδότησης των σηράγγων Μαύρης Ώρας, Ευταξία, Κακιάς Σκάλας Ι & ΙΙ και Αγίων Θεοδώρων Ι & ΙΙ λόγω πλήρους καταστροφής των υποσταθμών παροχής ισχύος.
- Επέκταση και ολοκλήρωση του συστήματος CCTV στις σήραγγες Ευταξία, Κακιάς Σκάλας Ι & ΙΙ και Αγίων Θεοδώρων Ι & ΙΙ, που εκκρεμούσε λόγω διακοπής ηλεκτροδότησής τους.
- Έλεγχος λειτουργίας των καμερών παρακολούθησης προσέγγισης και απομάκρυνσης συρμών στις πύλες των σηράγγων Ευταξία, Κακιάς Σκάλας Ι & ΙΙ και Αγίων Θεοδώρων Ι & ΙΙ.
- Αποκατάσταση της ραδιοεπικοινωνίας VHF στις σήραγγες Τεμπών και Πλαταμώνα.
- Αποκατάσταση του συστήματος SCADA Η/Μ της σήραγγας του Πλαταμώνα που δίνει δυνατότητα απομακρυσμένου χειρισμού των συστημάτων αυτών καθώς και άμεση ανίχνευση και διάγνωση των βλαβών τους. Το ίδιο θα εφαρμοστεί και για την σήραγγα των Τεμπών.
- Δημιουργήθηκαν και λειτουργούν τα Κέντρα Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) του σιδηροδρομικού δικτύου στην ΚΟΡΙΝΘΟ, το ΣΚΑ, το ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙ και υπό ολοκλήρωση της ΛΑΡΙΣΑΣ.
Το ΚΕΛ αποτελείται από 3 επιμέρους τμήματα: Ø Το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΚ) που ελέγχει και υλοποιεί την κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών Ø Το Κέντρο Ελέγχου Σηράγγων (ΚΕΣ) που ελέγχει την λειτουργία όλων των Η/Μ των σηράγγων στο τμήμα της αρμοδιότητάς του μέσω συστήματος SCADA. Ø Το Κέντρο Ασφαλείας Σηράγγων (ΚΑΣ) που ελέγχει την ασφάλεια των σηράγγων που ανήκουν στην αρμοδιότητά του μέσω του συστήματος CCTV που είναι εγκατεστημένο και ελέγχει όλες τις σήραγγες του δικτύου.
- Λειτουργούν πλήρως οι παρακάτω Τηλεδιοικήσεις: Ø Τηλεδιοίκηση ΚΟΡΙΝΘΟΥ που ελέγχει το τμήμα ΚΙΑΤΟ-ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ Ø Τηλεδιοίκηση ΣΚΑ που ελέγχει πλήρως τον σιδηροδρομικό κόμβο Αχαρνών δηλ τα τμήματα ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ, ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΣ ΑΧΑΡΝΑΙ και ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ – ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ. Ø Τηλεδιοίκηση ΛΙΑΝΟΚΛΑΔΙΟΥ που ελέγχει το τμήμα ΤΙΘΟΡΕΑ – ΔΟΜΟΚΟΣ. Ø Σηματοδότηση από έξοδο ΣΣ ΔΟΜΟΚΟΥ μέχρι έξοδο ΣΣ ΛΑΡΙΣΑΣ. Ø Τηλεδιοίκηση ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ που ελέγχει τα τμήματα ΣΣ ΠΛΑΤΥ – ΤΧ1, ΤΧ1-ΤΧ5 και ΤΧ1-ΣΤΡΥΜΟΝΑΣΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ.
- Βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαγωνισμοί για ανάταξη της σηματοδότησης / Τηλεδιοίκησης στο τμήμα ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ – ΚΙΑΤΟ που έχει βανδαλιστεί πλήρως.
- Ετοιμάζονται τεύχη για την ανάταξη όλων των Η/Μ των σηράγγων του τμήματος ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ – ΚΙΑΤΟ που έχουν καταστραφεί εντελώς από πολύμηνους βανδαλισμούς.
Β. ΠΡΟΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ / ΤΗΛΕΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ
Όπως έχει ήδη προγραμματιστεί τα έργα αυτά υλοποιούνται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και προβλέπει:
- Ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία της σηματοδότησης στα τμήματα ΣΣ ΑΧΑΡΝΑΙ – ΣΣ ΟΙΝΟΗΣ και σηματοδότησης/Τηλεδιοίκησης βόρεια ΣΣ ΔΟΜΟΚΟΥ μέχρι είσοδο ΣΣ ΠΛΑΤΕΩΣ μέχρι την 30η Ιουνίου 2023 με ταυτόχρονη λειτουργία του συστήματος ETCS.
- Ομοίως για το τμήμα από ΣΣ ΟΙΝΟΗΣ μέχρι ΣΣ ΤΙΘΟΡΕΑΣ μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2023. Με την θέση σε λειτουργία των ανωτέρω συστημάτων ολοκληρώνεται η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών στον άξονα ΑΘΗΝΑ-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ με πλήρη κάλυψη σηματοδότησης, Τηλεδιοίκησης και ETCS.
Γ. ΠΡΟΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
Όσον αφορά το σύστημα ραδιοεπικοινωνίας, ο ΟΣΕ χρησιμοποιεί 3 βασικά συστήματα, το VHF που είναι και το παλαιότερο, το GSM-R που είναι το πιο σύγχρονο και το TETRA το οποίο χρησιμοποιείται από την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων.
Το VHF χρησιμοποιείται από τον ΟΣΕ αλλά δεν είναι κωδικοποιημένο σύστημα που σημαίνει ότι οι συχνότητές του είναι ανοικτές σε οποιοδήποτε χρήστη. Καλύπτει όλη την περιοχή που υπάρχει σιδηροδρομικό δίκτυο αλλά η ποιότητα επικοινωνίας είναι προβληματική σε αρκετές περιοχές κυρίως λόγω του αναγλύφου του εδάφους. Εν τούτοις το VHF παραμένει το πρωτεύον ασύρματο σύστημα ραδιοεπικοινωνίας.
Το GSM-R είναι ένα σύγχρονο σύστημα ραδιοεπικοινωνίας σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις της διαλειτουργικότητας. Το σύστημα έχει την δυνατότητα μετάδοσης ήχου ή/και δεδομένων. Η δεύτερη δυνατότητα συνδυάζεται και με την λειτουργία του ETCS Level2 που αποτελούν ένα προηγμένο ευρωπαϊκό σύστημα συνεχούς επιτήρησης της κίνησης των αμαξοστοιχιών σε ένα σιδηροδρομικό δίκτυο.
Ο ΟΣΕ έχει στην διάθεσή του το GSM-R που μεταδίδει μόνο ήχο, με δυνατότητα αναβάθμισής του και για την μετάδοση δεδομένων με σοβαρό κόστος όμως.
Ο GSM-R αποτελείται από 2 επιμέρους υποσυστήματα:
- Το υποσύστημα εγκαταστάσεων εδάφους που περιλαμβάνει τις κεραίες αναμετάδοσης, τους σταθμούς επικοινωνίας και τις εγκαταστάσεις εξοπλισμού υποστήριξης που έχει εγκατασταθεί στα τεχνικά δωμάτια του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ).
Το εν λόγω υποσύστημα έχει αδειοδοτηθει από την ΡΑΣ και χρησιμοποιείται από το προσωπικό του ΟΣΕ.
Στα ακόλουθα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου δεν υπάρχει ραδιοκάλυψη GSM-R: i. Στο τμήμα ΚΙΑΤΟ – ΡΟΔΟΔΑΦΝΗ ii. Στο τμήμα ΤΧ1 – ΕΙΔΟΜΕΝΗ. iii. Στο τμήμα ΛΑΡΙΣΣΑ – ΒΟΛΟΣ. iv. Στο τμήμα ΠΛΑΤΥ – ΦΛΩΡΙΝΑ. v. Στο τμήμα ΣΤΡΥΜΩΝΑΣ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ – ΟΡΜΕΝΙΟ. vi. Στο τμήμα ΠΑΛΑΙΟΦΑΡΣΑΛΟΣ – ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ και vii. Στο τμήμα ΤΙΘΟΡΕΑ – ΔΟΜΟΚΟΣ. Τα ανωτέρω τμήματα i, ii, iii, vi & vii αποτελούν αντικείμενο σχετικής σύμβασης εγκατάστασης GSM-R από την ΕΡΓΟΣΕ, η οποία βρίσκεται στο στάδιο προετοιμασίας τευχών.
- Το υποσύστημα ραδιοτηλεφώνων του τροχαίου υλικού που τοποθετείται στις καμπίνες μηχανοδήγησης.
Μέχρι σήμερα ο εν λόγω εξοπλισμός δεν έχει εγκατασταθεί σε όλο το τροχαίο υλικό και αποτελεί αντικείμενο σύμβασης της ΓΑΙΟΣΕ. Επίσης το εν λόγω υποσύστημα τελεί υπό την διαδικασία αδειοδότησης του από την ΡΑΣ.
Προς το παρόν το ανωτέρω σύστημα χρησιμοποιείται ως δευτερεύον σύστημα εκτάκτου ανάγκης στα σημεία που το πρωτεύον σύστημα δεν παρέχει κάλυψη.
