Τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης για την ενίσχυση της συνδεσιμότητας στις μεταφορές και της ανθεκτικότητας των υποδομών παρουσίασε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο ετήσιο Επενδυτικό Συνέδριο της Capital Link για την Ελλάδα, που πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη.
Κατά την τοποθέτησή του, ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε στην πρόοδο της ελληνικής οικονομίας παρά τις εξωγενείς προκλήσεις, επισημαίνοντας τον καθοριστικό ρόλο του τομέα των υποδομών και μεταφορών στην ισχυροποίηση του περιφερειακού γεωπολιτικού ρόλου της χώρας, αλλά και στην οικονομική της μεγέθυνση.
Ο υπουργός παρουσίασε το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη και τις πηγές χρηματοδότησης που αξιοποιεί η Κυβέρνηση γι’ αυτόν τον σκοπό, αλλά και για την αποκατάσταση των ζημιών από τις εκτεταμένες φυσικές καταστροφές.
Ο κ. Σταϊκούρας ανέλυσε το πρόγραμμα ανάταξης του ελληνικού σιδηρόδρομου μέσω της διοικητικής αναδιάρθρωσης και της υποστήριξης νέων έργων στο πλαίσιο του Διευρωπαϊκού Δικτύου – Μεταφορών (ΔΕΔ – Μ), ενώ περιέγραψε τις πρωτοβουλίες για την προώθηση των «πράσινων» μεταφορών μέσω των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) της ηλεκτροκίνησης και της ανανέωσης του στόλου των αστικών συγκοινωνιών.
Όσον αφορά στην ανθεκτικότητα των υποδομών, ανέπτυξε τα οφέλη από τη δημιουργία του Μητρώου Γεφυρών και την εισαγωγή της τεχνολογίας μοντελοποίησης, που συστηματοποιεί όλη την πληροφορία στον κύκλο ζωής ενός έργου.
Το περιεχόμενο της ομιλίας του Χρ. Σταϊκούρα
Το 25ο Ετήσιο Capital Link Forum, μια εκδήλωση κύρους, λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που η ελληνική οικονομία αναβαθμίζεται, δυναμώνει και επιδεικνύει αξιοσημείωτη αντοχή.
Αυτό ακριβώς σας υποσχέθηκα, πριν από ένα χρόνο, από το ίδιο βήμα.
Πρόκειται για ένα επίτευγμα που οφείλεται πρωτίστως στις θυσίες της ελληνικής κοινωνίας, σε συνδυασμό με τη συνετή δημοσιονομική πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια, την επιτυχή διαχείριση αλλεπάλληλων εξωτερικών κρίσεων, καθώς επίσης και την πολιτική σταθερότητα.
Ωστόσο, παρά τις θετικές προβλέψεις και τις ευοίωνες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, θα πρέπει να παραμείνουμε συνετοί και προνοητικοί στις αποφάσεις μας, καθώς η διεθνής οικονομία παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αυξάνονται, ο πληθωρισμός – αν και επιβραδύνεται – συνεχίζει να παραμένει σε υψηλά επίπεδα διεθνώς, ενώ η περιοριστική νομισματική πολιτική έχει αρνητικό αντίκτυπο στην πιστωτική επέκταση.
Σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης, έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια ενίσχυσης της συνδεσιμότητας στις μεταφορές και της ανθεκτικότητας στις υποδομές, με στόχο την ενίσχυση του περιφερειακό γεωπολιτικού και οικονομικού ρόλο της Ελλάδας.
Η στρατηγική μας βασίζεται σε μια σειρά προτεραιοτήτων:
1η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση πολλών μικρής και μεγάλης κλίμακας έργων σε όλη την επικράτεια.
Το μετρό Θεσσαλονίκης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το β’ εξάμηνο του 2024.
Σημαντικό τμήμα του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας, Ε65, θα παραδοθεί το α’ εξάμηνο του 2024.
Ο αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου προχωράει και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
Η οδική σύνδεση Άκτιο προς την Αμβρακία θα παραδοθεί τις πρώτες εβδομάδες του 2024.
O Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης και το νέο αεροδρόμιο Καστελίου προχωρούν.
Η κατασκευή του Flyover στην Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει.
Οι αυτοκινητόδρομοι Ιωάννινα – Κακαβιά και Λαμία – Καρπενήσι επαναδημοπρατήθηκαν.
Ο οδικός άξονας Μπράλος – Άμφισσας, τον οποίο επισκεφτήκαμε πρόσφατα με τον πρωθυπουργό, άρχισε να κατασκευάζεται.
Και παράλληλα, υλοποιούμε 10 μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα, που χαρακτηρίζονται ως εθνικής σημασίας.
2η Προτεραιότητα: Εξεύρεση χρηματοδότησης για την υλοποίηση των έργων.
Σε εξέλιξη βρίσκονται σχετικές πρωτοβουλίες για την εξεύρεση και την εξασφάλιση πηγών χρηματοδότησης και χρηματοδοτικών μηχανισμών για τον σκοπό αυτό.
Αυτό περιλαμβάνει την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων, με τη συμμετοχή και τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, μέσω των παραχωρήσεων και των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.
Μερικά από αυτά είναι:
- Οι πόροι που προέρχονται από το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος της νέας προγραμματικής περιόδου.
- Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσα από την υφιστάμενη κατανομή πόρων και την ανακατανομή κονδυλίων.
- Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν οι πληγείσες από τις φυσικές καταστροφές περιοχές.
- Το «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility), ειδικά για την ανάταξη και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, καθώς και τη σύνδεσή του με τα λιμάνια της χώρας.
- Η δανειοδότηση – με ευνοϊκούς όρους – από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από την Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
- Η χρηματοδότηση μέσα από ένα πιο υγιές και σταθερό – τα τελευταία τέσσερα χρόνια – τραπεζικό τομέα, τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό του ισολογισμού του.
- Και φυσικά, η άντληση πόρων από τον ίδιο τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μέσα από την αξιοποίηση δημοσιονομικού χώρου, που σταθερά δημιουργείται τα τελευταία χρόνια.
3η Προτεραιότητα: Η αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές στις πληγείσες περιοχές, με την υλοποίηση -ταυτόχρονα- έργων υψηλότερης ανθεκτικότητας.
Οι βασικές μας προτεραιότητες είναι τα σχολεία, το σιδηροδρομικό δίκτυο, οι δρόμοι και οι γέφυρες.
4η Προτεραιότητα: Έλεγχος και συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής.
Για παράδειγμα, κάθε γέφυρα πρέπει να επιθεωρείται και να συντηρείται.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος επισκευής μιας γέφυρας συνήθως υπερβαίνει το 20πλάσιο του κόστους επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης.
Το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών, μια πλατφόρμα όπου όλοι οι φορείς θα καταχωρούν την ταυτότητα και τα τεχνικά στοιχεία των υφιστάμενων γεφυρών, θα τεθεί σε λειτουργία το 2024.
Με αυτόν τον τρόπο, θα καταγραφούν τα χαρακτηριστικά τους και οι ανάγκες συντήρησής τους, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
5η Προτεραιότητα: Μεταρρύθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Θα συσταθεί ένας νέος ενιαίος δημόσιος φορέας με πυρήνα τον ΟΣΕ, ενσωματώνοντας την ΕΡΓΟΣΕ και εν μέρει τη ΓΑΙΑΟΣΕ.
Ο νέος φορέας θα αναλάβει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής, όπως περιγράφεται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.
Ο νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για θέματα ασφάλειας και συνεχούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού συστήματος, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς του κλάδου και μέσα στο πλαίσιο εφαρμογής μιας ανάλυσης συστημικών κινδύνων, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και το σχέδιο δράσης που έχει διαμορφωθεί από την κυβέρνηση.
Η προωθούμενη μεταρρύθμιση αναμένεται να διαμορφώσει πιο αποτελεσματικές δομές και να απελευθερώσει νέες δυνατότητες.
Εκτιμούμε, επίσης, ότι θα οδηγήσει στην επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων υψηλής ασφάλειας, με σαφή κατανομή των ευθυνών και συνολική συστημική προσέγγιση.
Επιπλέον, καθορίζονται ξεκάθαρες ροές εργασιών και συγκροτημένες διαδικασίες, όσον αφορά στη λήψη των αποφάσεων για τα σιδηροδρομικά έργα. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η διαφάνεια και μπορούν να εισαχθούν καινοτομίες και τα απαραίτητα ψηφιακά εργαλεία που θα συμβάλλουν στον καλύτερο συντονισμό των έργων κατά τη φάση του σχεδιασμού και της εκτέλεσης.
6η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου για τον ελληνικό σιδηρόδρομο.
Η στρατηγική μας αφορά την ολοκλήρωση ενός βιώσιμου σιδηροδρομικού δικτύου ως μέρος του ΔΕΔ-Μ, μέσω της επέκτασης και του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων υποδομών και συνδέσεων με χώρες της ΕΕ και γειτονικές, τρίτες χώρες.
Με αυτό τον τρόπο, εγκαινιάζουμε τη συμμετοχή της Ελλάδας στους νέους σιδηροδρομικούς διαδρόμους, όπως o «3 Seas», δηλαδή «Βαλτική Θάλασσα – Μαύρη Θάλασσα – Αιγαίο Πέλαγος», καθώς και ο διάδρομος «Δυτικά Βαλκάνια – Ανατολική Μεσόγειος».
Προωθούμε το έργο για τη σιδηροδρομική σύνδεση «Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς – Βάρνα – Ρούσε» και συμμετέχουμε στις συζητήσεις για εναλλακτικές διαδρομές εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών, με τη διαμόρφωση λωρίδας αλληλεγγύης που θα συνδέει την Ουκρανία με τη χώρα μας, με αξιοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.
7η Προτεραιότητα: Η ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων.
Προωθούμε ήδη την προμήθεια 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μια διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου 2024.
Παράλληλα, διεξάγονται δύο ακόμη διαγωνισμοί για την προμήθεια 300 νέων λεωφορείων φυσικού αερίου, που προβλέπεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους 18 μήνες.
Επιπλέον, το πρώτο εξάμηνο του 2024 αναμένεται να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για την προμήθεια 750 ακόμη λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
8η Προτεραιότητα: Προώθηση της ηλεκτροκίνησης.
Η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην αγορά αυξάνεται συνεχώς. Σε εξέλιξη βρίσκονται τέσσερα – πιο ευέλικτα πλέον – προγράμματα, με σημαντικές επιδοτήσεις για ιδιώτες, οδηγούς ταξί και τους πολίτες της Αστυπάλαιας, ενώ έπεται ο Πόρος.
Ταυτόχρονα, ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης σχεδιάζεται και αναμένεται να δρομολογηθεί το 2024.
9η Προτεραιότητα: Ανάπτυξη ενός μοντέλου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον αειφόρο σχεδιασμό των συγκοινωνιακών συστημάτων, εισάγοντας, μεταξύ άλλων, τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), ως το κύριο εργαλείο σχεδιασμού για τους Δήμους και τις Περιφέρειες.
Μάλιστα, η εισαγωγή αυτών των Σχεδίων στην Ελλάδα προηγήθηκε των αντίστοιχων δράσεων που υλοποιούνται σήμερα στην E.E., όπως ορίζει η αναθεώρηση του σχετικού κανονισμού για το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), που θα ολοκληρωθεί το 2024.
10η Προτεραιότητα: Ενίσχυση της Τεχνολογίας Μοντελοποίησης.
H Τεχνολογία Μοντελοποίησης (Building Information Modeling – BIM) διασφαλίζει την ολοκληρωμένη ψηφιακή αναπαράσταση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών ενός έργου υποδομής.
Τους επόμενους μήνες θα αναρτηθεί προς διαβούλευση το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο και ο Οδικός Χάρτης για την εφαρμογή του.
Μοιράστηκα μαζί σας τις 10 προτεραιότητες και πολιτικές του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Προτεραιότητες και πολιτικές, που παρέχουν την ώθηση για τη διαμόρφωση ενός πιο ανθεκτικού οικονομικού τοπίου, για την επίτευξη υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
