Τα πολύ δύσκολα φαίνεται ότι «πέρασαν» για τον εγχώριο κλάδο των logistics. Έπειτα από μια καταστροφική τριετία (2011-13), όπου ο κλάδος υπέστη ύφεση 7,9%, 4,8% και 7% αντίστοιχα, από το 2014 διάγει αναπτυξιακή πορεία.
Το 2014, τα logistics «έτρεξαν» με ανάπτυξη 5,4%, το 2015 με 2,6% και το 2016 με 7,7%, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Το πρώτο τρίμηνο του 2017, η ανάπτυξη ήταν αναιμική, ήτοι 1,6%, καθότι ήταν εμφανείς οι παρενέργειες της υπόθεσης «Μαρινόπουλος», εάν και αποφεύχθηκαν τα χειρότερα, αλλά και της γενικότερης αβεβαιότητας (η εσωτερική κατανάλωση ήταν μειωμένη 5% το πρώτο πεντάμηνο), λόγω της καθυστέρησης έγκρισης της δόσης των 8,5 δις.
Ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα του κλάδου
Η γενικότερη εντύπωση που καλλιεργείται είναι ότι ολοένα και αναβαθμίζεται ο κλάδος των logistics και των συνδυασμένων μεταφορών στην Ελλάδα.
Tο Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π.) ενέκρινε, πρόσφατα, το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας», το οποίο περιλαμβάνει 35 δράσεις, με απώτερο στόχο την μετατροπή της Ελλάδας σε εμπορευματικό κόμβο της περιοχής.
Οι εξελίξεις είναι συνεχείς στον κλάδο, αφού του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης» προηγήθηκε η δημοσίευση της ΚΥΑ για την αδειοδότηση των αποθηκών, ενώ τα επόμενα βήματα για την ανάπτυξη των logistics συσχετίζονται, άμεσα, με τη δυναμική των ιδιωτικοποιημένων λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, τα εμπορευματικά κέντρα στο Θριάσιο και τη Θεσσαλονίκη και τη βέλτιστη εφαρμογή χρηματοδοτικών εργαλείων (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος, πακέτο Juncker).
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, ο κλάδος συνεχίζει τις ενέργειες για τη βελτίωση της αποδοτικότητάς του, εφαρμόζοντας σύγχρονες τεχνολογικές και ψηφιακές λύσεις.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 47η θέση στο δείκτη Logistics Performance Index της Παγκόσμιας Τράπεζας, υπολειπόμενη χωρών, όπως η Τσεχία (26η), Τουρκία (34η) και Σλοβακία (41η).
Τα 35 βήματα
Κύριος στόχος του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Logistics», με ορίζοντα εφαρμογής την προσεχή 3ετία, είναι η ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού, αποτελεσματικού και αποδοτικού τομέα.
Ο κλάδος της εφοδιαστικής αλυσίδας κατέχει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, καθώς υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύει περίπου το 10,8% του εγχώριου ΑΕΠ, ενώ παράλληλα έχει αποδειχτεί ανθεκτικός, κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Σε σχέση, όμως, με τις δυνατότητες της χώρας και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα η συμμετοχή του κλάδου παραμένει ακόμη σε χαμηλά – σχετικά – επίπεδα, γεγονός που αναδεικνύει και τις σημαντικές δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης.
Προς επίτευξη του ανωτέρω στόχου προσδιορίστηκαν 35 Δράσεις σε κάθε μία από τις οποίες αναλύεται η τρέχουσα κατάσταση, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τα στάδια εφαρμογής, οι δείκτες αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, ο υπεύθυνος και εμπλεκόμενος φορέας, ο προϋπολογισμός, η πηγή χρηματοδότησης και η περίοδος εφαρμογής (έναρξη- λήξη) της Δράσης.
Παράλληλα, αποφασίστηκε η συγκρότηση «Επιτροπής Παρακολούθησης» του Εθνικού Σχεδίου δράσης, η οποία θα ενημερώνει, ανά εξάμηνο το ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π, με τη συμμετοχή των υπουργείων: Υποδομών και Μεταφορών, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης.
Οι δράσεις αυτές, σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης για τα Logistics, συγκεκριμενοποιούνται σε τρεις μεγάλους στρατηγικούς άξονες:
-Η Ελλάδα να καταστεί ηγετικό ευρωπαϊκό κέντρο logistics για διεθνές φορτίο, με έμφαση στην παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας,
-Τα εθνικά logistics να γίνουν αποδοτικά, αποτελεσματικά και βιώσιμα, με σκοπό τη μείωση του κόστους logistics για τον τελικό καταναλωτή,
-Τα logistics να γίνουν ένα στρατηγικό μέρος των λειτουργιών του δημοσίου τομέα και να προσθέσουν αξία στις κρατικές αλυσίδες αξίας.
Η επιλογή των παραπάνω στρατηγικών στόχων αφορά τη διεθνή εφοδιαστική και θεωρείται ως πρώτης προτεραιότητας για τη χώρα, λόγω του ότι αποτελεί σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης.
Δεν περιορίζεται μόνο στην αύξηση των διεθνών εμπορευματικών ροών, αλλά δίνει έμφαση και στην εμπορική διαμεταφορά (και όχι στη μεταφόρτωση) και ιδίως στις υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας αυτής. Αυτό λαμβάνει υπόψη τις τρέχουσες ανάγκες της χώρας για ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης.
Ωστόσο, η Ελλάδα θα πρέπει να εξαλείψει τα διοικητικά εμπόδια και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις που προωθούν την παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στις διεθνείς εμπορευματικές ροές.
Επίσης, επικεντρώνεται στην εθνική εφοδιαστική και σκοπεύει στη μείωση του κόστους εφοδιαστικής μέχρι τον τελικό καταναλωτή, εφόσον είναι ευρέως αποδεκτό ότι το κόστος εφοδιαστικής παίζει σημαντικό ρόλο στην τελική τιμή του προϊόντος, ειδικά στην Ελλάδα.
Η αποδοτική και αποτελεσματική λειτουργία της εθνικής εφοδιαστικής θα πρέπει να στοχεύσει στη μείωση των κρίκων της εφοδιαστικής αλυσίδας και των γενικών δαπανών σε όλη την τοπική εφοδιαστική, καθώς και στην εξάλειψη των διοικητικών εμποδίων.
Ο τρίτος στρατηγικός στόχος είναι μία νέα πρωτοβουλία, αλλά αφορά ένα γνωστό πρόβλημα: την απουσία της αντίληψης της εφοδιαστικής στις λειτουργίες του δημόσιου τομέα.
Μόνο πρόσφατα, και λόγω της εφαρμογής του Ν.4302/2014, η εφοδιαστική εισχώρησε – σε αρχικό στάδιο ακόμα – στο δημόσιο τομέα.
Το περιθώριο ανάπτυξης, όπως επισημαίνεται από την αγορά, είναι σημαντικό και μπορούν να επιτευχθούν σημαντικά οφέλη από την υιοθέτηση της αντίληψης της εφοδιαστικής στις λειτουργίες του δημόσιου τομέα.
Τέλος, η λειτουργία του «Εθνικού Παρατηρητηρίου Logistics (Εφοδιαστικής)» θα επιτρέψει τη συγκέντρωση των τρεχόντων στοιχείων απόδοσης για τους ανωτέρω στρατηγικούς στόχους και θα διευκολύνει τους ποσοτικούς στόχους.
Σύμφωνα με την εισήγηση της «Επιτροπής Logistics», οι 10 πρώτες δράσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν, γιατί έχουν την υψηλότερη επίδραση στην εφοδιαστική αφορούν τα εξής:
-Διευκόλυνση των διαδικασιών διαχείρισης transit φορτίου και παροχής υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας,
-Μηχανισμός για την προσέλκυση transit εμπορευματικών ροών και προώθηση της παροχής υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας,
-Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που επηρεάζει τα logistics,
-Δημιουργία κέντρων agrologistics,
-Εφαρμογή τεχνικών logistics στο Εθνικό Σύστημα Υγείας,
-Μετατροπή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών σε logistics hub διεθνούς εμβέλειας,
-Απλοποίηση τελωνειακών διαδικασιών,
-Καθιέρωση ενός στιβαρού συστήματος road enforcement (ελέγχου στο δρόμο),
-Ενίσχυση της ροής ηλεκτρονικών πληροφοριών σχετικών με τα logistics (eCMR),
-Ολοκλήρωση και εκσυγχρονισμός του κύριου μέρους του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου.
