Τα αεροδρόμια της Ευρώπης κατάφεραν το 2024 να ξεπεράσουν τις επιδόσεις προ κορωνοϊού (2019), υποδεχόμενα πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια επιβάτες, σύμφωνα με έκθεση του ACI EUROPE.
Της Βάσως Βεγιάζη
Η επιβατική κίνηση στο ευρωπαϊκό δίκτυο αεροδρομίων το 2024 αυξήθηκε κατά 7,4% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σημειώνοντας άνοδο κατά +1,8% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα (2019).
Όπως σχολιάζει το ACI EUROPE, η δυναμική ανάπτυξης οφείλεται:
- Επί το πλείστον στη διεθνή επιβατική κίνηση (+8,8% έναντι του 2023) και όχι στην εγχώρια επιβατική κίνηση (+2,5% έναντι του 2023), η οποία έμεινε στο -6,3% σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα (2019).
- Στο α’ εξάμηνο του 2024 (α’ εξάμηνο στο +8,9% έναντι του β’ εξαμήνου στο +6%), καθώς και σε μήνες εκτός αιχμής που παραδοσιακά συνδέονται με χαμηλότερη επισκεψιμότητα.
Τα παραπάνω αντικατοπτρίζουν τις διαρθρωτικές αλλαγές στην αεροπορική αγορά, συμπεριλαμβανομένης της μερικής στροφής προς τον σιδηρόδρομο, της ισχυρής διασυνοριακής κινητικότητας εντός της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και της ταχέως αυξανόμενης ζήτησης σε αναδυόμενες αγορές εκτός της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον Olivier Jankovec, γενικό διευθυντή του ACI EUROPE, δήλωσε: «Τα αεροδρόμια της Ευρώπης υποδέχτηκαν επιπλέον 200 εκατομμύρια επιβάτες πέρυσι, με πολλά να ξεπερνούν τα προηγούμενα ιστορικά τους ρεκόρ.
Αυτό επιτεύχθηκε παρά τις πολύ αυξημένες τιμές των αεροπορικών ναύλων, τις συνεχείς πιέσεις στον εφοδιασμό, κυρίως τη χλιαρή οικονομική ανάπτυξη και τις γεωπολιτικές εντάσεις. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα για το πώς οι καταναλωτές δίνουν πλέον προτεραιότητα στις εμπειρίες και στα ταξίδια ειδικότερα.
Όμως το 2024 επιβεβαίωσε επίσης σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές μετά τον Covid, με τη ζήτηση για αναψυχή και επίσκεψη και τους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους να καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την απόδοση της κυκλοφορίας – μαζί με την ενοποίηση των αεροπορικών εταιρειών, την αλλαγή της δυναμικής της αεροπορικής συνδεσιμότητας και τη γεωπολιτική.
Αυτό σημαίνει ότι πέρα από τα θετικά αποτελέσματα, σχεδόν τα μισά αεροδρόμια της Ευρώπης παρέμειναν πέρυσι κάτω από τα επίπεδα κυκλοφορίας προ πανδημίας. Τώρα βρισκόμαστε σε μια ευρωπαϊκή αγορά αεροδρομίων πολλών ταχυτήτων, όπου οι ανταγωνιστικές πιέσεις απλώς αυξάνονται».
Κάνοντας μια πρόβλεψη για το τρέχον έτους, ο Jankovec πρόσθεσε: «Κοιτάζοντας τους επόμενους μήνες, αναμένουμε ότι η ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια θα παραμείνει ανθεκτική – αψηφώντας την εύθραυστη εμπιστοσύνη των καταναλωτών και γενικά τις υποτονικές ευρωπαϊκές οικονομίες.
Προβλέπουμε λοιπόν αύξηση +4% στην επιβατική κίνηση για το 2025, αλλά θα πρέπει να διατηρήσουμε αυτή την πρόβλεψη υπό ανασκόπηση, λαμβάνοντας υπόψη τις συντριπτικές παγκόσμιες πολιτικές και οικονομικές αβεβαιότητες.
Προς το παρόν, οι αρνητικοί κίνδυνοι της κυκλοφορίας σχετίζονται κυρίως με τα προβλήματα διαχείρισης του στόλου των αεροπορικών εταιρειών, τις κακώς ενημερωμένες πολιτικές αερομεταφορών και, φυσικά, τη γεωπολιτική».
Πολλαπλών ταχυτήτων ευρωπαϊκή αγορά αεροδρομίων
Τα αεροδρόμια στην αγορά της ΕΕ σημείωσαν αύξηση επιβατικής κίνησης κατά +7,8% το 2024, ξεπερνώντας τις επιδόσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη (+5,2%), όπου ο γεωπολιτικός αντίκτυπος ήταν πιο έντονος – πλήττοντας αεροδρόμια σε Ισραήλ (-33,3%), Ρωσία (-13,5%) και φυσικά Ουκρανία (μηδενική κίνηση).
Οι αγορές της ΕΕ+ με τις καλύτερες επιδόσεις ήταν αυτές στο ανατολικό τμήμα της Ηπείρου, όπου η τάση για πτήσεις συνεχίζει να συγκλίνει με πιο ώριμες αγορές, καθώς και εκείνες του Νότου που βασίζονται στον εισερχόμενο τουρισμό: Ουγγαρία και Τσεχία (+18,9%), Εσθονία (+18%), Πολωνία (+15,6%), Μάλτα (+14.8%), Ιταλία (+14.8%) (+11,0%) και την Ελλάδα (+10,1%).
Στην υπόλοιπη Ευρώπη, τα αεροδρόμια της Αλβανίας (+47,5%), της Μολδαβίας (+46,0%), του Ουζμπεκιστάν (+36,6%), της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (+33,8%) και της Γεωργίας (+23,9%) σημείωσαν εντυπωσιακή ανάπτυξη.
Σε σύγκριση με τα επίπεδα προ Covid (2019), τα κενά απόδοσης του 2024 στην επιβατική κίνηση ήταν έντονα, αντανακλώντας και πάλι τη μεταβαλλόμενη δυναμική της αγοράς και τον συνεχή γεωπολιτικό αντίκτυπο.
Αεροδρόμια σε 20 τοπικές αγορές δεν έχουν ακόμη ανακτήσει τις προ πανδημίας επιδόσεις τους, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας (-100%) και του Ισραήλ (-38,9%), της Φινλανδίας (-24,9%) και της Σουηδίας (‑23,1%).
Στο άλλο άκρο, ορισμένες ταχέως αναδυόμενες αεροπορικές αγορές ξεπέρασαν κατά πολύ τις προ πανδημίας επιδόσεις τους – με την Αλβανία (+220,8%) και το Ουζμπεκιστάν (+185,9%) να ηγούνται της «κούρσας», ακολουθούμενες από το Καζακστάν (+74,7%), το Κόσοβο (+72,1%), την Αρμενία (+66,3%) και το Αζερμπαϊτζάν (+59,9%).
Μεταξύ των μεγαλύτερων αεροπορικών αγορών, η Τουρκία (+23,1%), η Ιταλία (+17%) και η Ισπανία (+13%) ήταν πολύ πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδά τους, σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο (-0,1%), τη Γαλλία (-3%) και τη Γερμανία (-16,6%).
Να σημειωθεί ότι, στην αγορά της ΕΕ+, οι καλύτερες επιδόσεις σημειώθηκαν από την Ισλανδία (+24,2%), τη Μάλτα (+22,5%), την Ελλάδα και την Πολωνία (+22,1%), την Πορτογαλία (+17%) και την Κροατία (+16,6%).
Το «Top 5» των αεροδρομίων
Το Χίθροου – Λονδίνο διατήρησε τη θέση του ως το Νο1 πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης το 2024, υποδεχόμενο 83,9 εκατομμύρια επιβάτες. Αυτό αντιπροσώπευε αύξηση +5,9% σε σχέση με το 2023, επιτρέποντας στο βρετανικό hub να ξεπεράσει τα επίπεδα προ πανδημίας (2019) κατά +3,7%.
Η Κωνσταντινούπολη ήρθε 2η με 80,1 εκατομμύρια επιβάτες. Ενώ η ανάπτυξη του αεροδρομίου μετριάστηκε το 2024 (+5,3%), η επιβατική κίνηση του τουρκικού hub βρέθηκε στο +16,9% πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα (2019).
Το Charles de Gaulle – Παρίσι κατέλαβε την 3η θέση με 70,3 εκατομμύρια επιβάτες. Το γαλλικό hub αντιμετώπισε «αντίθετους ανέμους» με τους Ολυμπιακούς Αγώνες να περιορίζουν την άνοδο κυκλοφορίας στο +4,3%, ενώ παρέμεινε στο -7,7% κάτω από τα προ-πανδημικά επίπεδα (2019).
Το Schiphol – Άμστερνταμ υποδέχτηκε 66,8 εκατομμύρια επιβάτες χάρη στην αύξηση +8% σε σχέση με το 2023, παραμένοντας ωστόσο στο -6,8% σε σχέση με τα επίπεδα προ πανδημίας (2019).
Ακολουθεί η Μαδρίτη που κατέλαβε την 5η θέση με 66,1 εκατομμύρια επιβάτες – αύξηση +9,9% σε σχέση με το 2023 και +7,2% πάνω σε σχέση με το 2019.
Εκτός από αυτά τα κορυφαία 5 αεροδρόμια, αξίζει να σημειωθεί η απόδοση του Fiumicino – Ρώμη, με την επιβατική κίνηση να αυξάνεται κατά +20,7% το 2024 – και +12,3% σε σχέση με το 2019.
Οι καλύτερες επιδόσεις στα «Mega» αεροδρόμια
Ενώ η επιβατική κίνηση το 2024 στα «Majors» αεροδρόμια (πάνω από 40 εκατομμύρια επιβάτες) ήταν λίγο πάνω από το επίπεδο πριν από την πανδημία (2019) στο +0,6%, τα «Mega» αεροδρόμια τα πήγαν καλύτερα στο +4%.
Οι καλύτερες επιδόσεις προήλθαν από την Αθήνα (+13,1% έναντι 2023 | +24,5% έναντι 2019), το Μόναχο (+12,2% έναντι 2023 | -13,3% έναντι 2019), το Sabiha Gokcen – Κωνσταντινούπολη (+11,8% έναντι 2023 | +17% έναντι 2019), η Κοπεγχάγη (+11,7% έναντι 2023 | -1,1% έναντι 2019) και το Malpensa – Μιλάνο (+10,9% έναντι 2023 | +0,2% έναντι 2019).
Εξαιρετικές επιδόσεις και από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου Κρήτης
Στην κατηγορία «Μεγάλων και Μεσαίων» αεροδρομίων (1 έως 25 εκατομμύρια επιβάτες), εκείνα που εξυπηρετούν δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και βασίζονται στη ζήτηση VFR σημείωσαν γενικά τις καλύτερες επιδόσεις όπως: Σαμαρκάνδη (+36,6% έναντι 2023 | +186% έναντι 2019), Όλμπια (+18,4% έναντι 2109% έναντι 2023), Ηράκλειο (+18,4% έναντι 2023 | +18,2% έναντι 2019), Κρακοβία (+17,8% έναντι 2023 | +31,7% έναντι 2019), Αλικάντε (+16,8% έναντι 2023 | +22,2% έναντι 2019), Wroclaw (+15% έναντι 2023 | +27,6% έναντι 2019), Κατάνια (+15% έναντι 2023 | +20,8% έναντι 2019) και Μάλαγα (+11,6% έναντι 2023 | +25,6% έναντι 2019).
Με βραδύτερους ρυθμούς ανόδου τα «Μικρά» αεροδρόμια
Η επιβατική κίνηση τα «Μικρά» αεροδρόμια (λιγότερο από 1 εκατομμύριο επιβάτες) το 2024 αυξήθηκε με τον πιο αργό ρυθμό (+5%) μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων του κλάδου των αερολιμένων – και παρέμεινε στο -34,5% σε σχέση με τις επιδόσεις πριν από την πανδημία (2019).
Τα εν λόγω αεροδρόμια παρέχουν συνδεσιμότητα και εδαφική συνοχή σε όλο το εύρος της Ευρώπης. Ωστόσο, οι διαρθρωτικές αλλαγές της αγοράς και οι κανονιστικές εξελίξεις εμποδίζουν την ανάκαμψή τους.
