Οι αλλαγές στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, ιδιαίτερα η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης, αλλά και θέτουν μεγάλες προκλήσεις στους ταχυδρομικούς παρόχους.
Οι φορείς της παγκόσμιας ταχυδρομικής αγοράς καλούνται να αξιοποιήσουν την καινοτομία, να επενδύσουν στις υποδομές τους και να δημιουργήσουν νέα προϊόντα, προκειμένου να διασφαλίσουν το μέλλον του κλάδου, επισημαίνεται στην «Έκθεση Πεπραγμένων της ΕΕΤΤ» για το 2015.
Ήδη, πολλές ταχυδρομικές επιχειρήσεις αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο παραδίδουν τα δέματα, ενσωματώνοντας πρόσθετες υπηρεσίες προς τους καταναλωτές, όπως η λειτουργία αυτοματοποιημένων θυρίδων παράδοσης/παραλαβής δεμάτων και η ειδοποίηση του παραλήπτη μέσω μηνύματος.
Το αίτημα των καταναλωτών για μεγαλύτερη διαφάνεια και προβλεψιμότητα στην παράδοση των δεμάτων οδηγεί τις ταχυδρομικές επιχειρήσεις σε δράσεις για την ολοκλήρωση των δικτύων, των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.
Σύμφωνα με στοιχεία της IPC (International Post Corporation), η προοπτική ανάπτυξης της παγκόσμιας ταχυδρομικής αγοράς είναι θετική.
Τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 3,3% το α’ εξάμηνο του 2015, σε σύγκριση με 2,5% το αντίστοιχο εξάμηνο του 2014. Επιπλέον, η αύξηση των εσόδων για την επιστολική αλληλογραφία ήταν σχεδόν σταθερή (0,2%), ενώ για τα δέματα ήταν αρκετά υψηλότερη (10,5%) και μάλιστα διπλάσια σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Στα δέματα μετατοπίζεται ο ανταγωνισμός
Καθώς οι υπηρεσίες αποστολής δεμάτων δεν αποτελούσαν μέρος του αποκλειστικού τομέα των ΦΠΚΥ (Φορείς Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας), ο ανταγωνισμός φαίνεται να έχει εξελιχθεί σε μεγαλύτερο βαθμό στην αγορά μεταφοράς δεμάτων, συγκριτικά με την επιστολική αγορά.
Οι εταιρίες ταχυμεταφορών όπως οι UPS, FedEx, TNT και DHL καθώς και οι μεταφορικές εταιρίες που παλαιότερα επικεντρώνονταν σε υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας μεταξύ επιχειρήσεων (B2B), τα τελευταία χρόνια αναπτύσσουν συστηματικά υπηρεσίες που απευθύνονται στους καταναλωτές (B2C), ώστε να επωφεληθούν από την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Ταυτόχρονα, οι ΦΠΚΥ προετοιμάζουν την ανάπτυξη πιο προηγμένων υπηρεσιών παράδοσης δεμάτων, όπως για παράδειγμα εγγυώμενες προθεσμίες παράδοσης, ώστε να επωφεληθούν από τις διαδικτυακές αγορές.
Ως αποτέλεσμα, παρατηρείται σύγκλιση στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρονται από τους διαφόρους τύπους επιχειρήσεων υπηρεσιών παράδοσης και τα μεταξύ τους όρια γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα.
Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου αποτελεί σημαντική παράμετρο για την υλοποίηση της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με σκοπό την οικοδόμηση μιας ενιαίας ψηφιακής αγοράς στην Ευρώπη.
Η διάθεση οικονομικά προσιτών και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών για τη διασυνοριακή αποστολή δεμάτων αποτελεί προϋπόθεση για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στην αγορά διαδικτυακών πωλήσεων.
Τα βασικά προβλήματα που εντοπίζονται στον τομέα αυτό αφορούν κυρίως την έλλειψη διαφάνειας, το υπέρογκο κόστος των μικρών αποστολών, την έλλειψη διαλειτουργικότητας μεταξύ των διαφόρων επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε μια διασυνοριακή μεταφορά και την επακόλουθη μη ικανοποιητική εξυπηρέτηση του τελικού καταναλωτή.
Οι κινήσεις της ΕΕ
Παράλληλα, με τη στρατηγική για την ενιαία ψηφιακή αγορά που εγκρίθηκε στις 6 Μαρτίου 2015, η Επιτροπή πραγματοποίησε δημόσια διαβούλευση, προκειμένου να εντοπίσει τρόπους βελτίωσης της διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων και να κατανοήσει καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας της εν λόγω αγοράς.
Τα βασικότερα προβλήματα που ανέφεραν οι καταναλωτές είναι η αβεβαιότητα αναφορικά με το χρόνο παράδοσης, η αδυναμία επιλογής της ακριβούς ημέρας και ώρας παράδοσης από τον καταναλωτή, καθώς και οι υψηλές τιμές παράδοσης.
Οι επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου ανέφεραν ότι οι τιμές και η ύπαρξη συστημάτων παρακολούθησης και εντοπισμού των αντικειμένων (track and trace) αποτελούν τους πιο σημαντικούς παράγοντες για την επιλογή παρόχου παράδοσης δεμάτων.
Οι ΦΠΚΥ επεσήμαναν ότι η διαλειτουργικότητα των συστημάτων και η αύξηση του ανταγωνισμού θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις διασυνοριακές υπηρεσίες παράδοσης. Συνοπτικά, η Επιτροπή θα δρομολογήσει μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας των τιμών και την ενίσχυση της εποπτείας της μεταφοράς δεμάτων.
Επίσης, από το 2016, η Επιτροπή θα δημοσιεύει στατιστικές σε ετήσια βάση, για να παρέχει τακτική ενημέρωση, σχετικά με τις εξελίξεις στις αγορές επιστολών και παράδοσης δεμάτων στην ΕΕ.