Ξεμπλοκάρουν τα μεγάλα έργα υποδομών, αποσαφηνίζεται το θεσμικό πλαίσιο όσων κατασκευαστικών εταιρειών συμμετείχαν στο καρτέλ των κατασκευαστών.
Με τροπολογία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις» ξεκαθαρίζει το τοπίο στα δημόσια έργα, καθώς ο προηγούμενος νόμος περιείχε ασάφειες, με αποτέλεσμα τη σωρεία δικαστικών διενέξεων μεταξύ εταιρειών, όπως στη γραμμή 4 του Μετρό.
Το περιεχόμενο της τροπολογίας ανέλυσε, σήμερα, ο υπουργός Κώστας Καραμανλής, όπως και άλλες προτεινόμενες διατάξεις.
Η ομιλία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών
Κύριε Πρόεδρε,
Συζητούμε σήμερα για δεύτερη ημέρα ένα εξαιρετικά σημαντικό νομοσχέδιο για τη χώρα.
Ένα νομοσχέδιο που ως κεντρική ιδέα έχει ότι πρέπει να γίνουν γρήγορες, άμεσες, αλλά και ορθολογικές βελτιώσεις, με στόχο την ανάπτυξη, τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας, την προσέλκυση νέων επενδύσεων σε όλους τους τομείς, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Υπό το πρίσμα αυτό, και για τα θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, εντάχθηκαν στο παρόν νομοσχέδιο ορισμένες επείγουσες, σημαντικές διατάξεις, οι οποίες είναι αναγκαίες για τη βελτίωση του σημερινού πλαισίου.
Άλλωστε, το έχω ξαναπεί αρκετές φορές, ότι εμείς δεν ερχόμαστε για να καταργήσουμε και να ξεριζώσουμε τα πάντα, δεν είναι αυτή η φιλοσοφία μας.
Αντιθέτως, εμείς θέλουμε όπου χρειάζεται να συμπληρώσουμε, να αποσαφηνίσουμε, να απλοποιήσουμε, να κάνουμε καίριες παρεμβάσεις, οι οποίες να επιλύουν σοβαρά προβλήματα που έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχουν στην πράξη.
Συγκεκριμένα, λοιπόν, με το άρθρο 81 προτείνουμε την απλοποίηση των προϋποθέσεων του 4412/2016, σε ό,τι αφορά στη σύναψη σύμβασης μελέτης και κατασκευής δημοσίου έργου. Η απλοποίηση αυτή ενισχύει τη διαδικασία μελέτης κατασκευής στο υφιστάμενο δίκαιο, ενώ παράλληλα τίθενται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η ύπαρξη εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων, Κανονισμός Μελετών Έργου κ.λπ.
Ο τόπος δεν αντέχει άλλες καθυστερήσεις!
Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, επιδιώκεται η ταχύτερη προώθηση των απαιτούμενων έργων υποδομής, πάντα σε πλήρη εναρμόνιση με τις διατάξεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις δημόσιες συμβάσεις.
Παράλληλα, με το άρθρο 82 στοχεύουμε στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των Συμβάσεων Παραχώρησης. Με τη διάταξη αυτή πετυχαίνουμε ταυτόχρονα δύο στόχους:
Και να επιταχύνουμε τη διαδικασία.
Αλλά και να διασφαλίσουμε τη διαφάνειά της.
Τι προβλέπουμε, με απλά λόγια;
Ότι μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό απαλλοτριώσεων σε τουλάχιστον 50%.
Και ότι απαιτείται κατά περίπτωση η εκπόνηση της Έκθεσης Αναλυτικής Αρχαιολογικής Τεκμηρίωσης, καθώς και η υλοποίηση τουλάχιστον του 50% του φυσικού αντικειμένου της, προκειμένου να υπογραφεί η σύμβαση παραχώρησης.
Κι έρχομαι τώρα στο άρθρο 83, που αφορά στις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Και εδώ, απλοποιούμε το νομικό πλαίσιο. Το απλοποιούμε, όμως, πάντα με σεβασμό στον πολιτισμό μας και ιδίως στο ζήτημα των αρχαιοτήτων μας.
Συγκεκριμένα, και προκειμένου να επιταχύνονται οι κατασκευαστικές εργασίες στις ΣΔΙΤ, προβλέπεται ότι σε περίπτωση ανεύρεσης αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια της κατασκευής –και προσοχή: μόνο στην περίπτωση που η αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία δεν τηρήσει τις προβλεπόμενες χρονικές προθεσμίες.
Προθεσμίες, για να υποδείξει τρόπους συνέχισης των εργασιών και διασφάλισης της προστασίας των αρχαιολογικών ευρημάτων – θα επιλαμβάνονται του θέματος με ρεαλιστικό, αλλά σφιχτό χρονοδιάγραμμα, οι Γενικές Διευθύνσεις Αρχαιοτήτων, Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αναστήλωσης του Υπουργείου Πολιτισμού.
Κι αυτό επιτυγχάνεται: Χωρίς να θιγούν οι συνταγματικής προστασίας διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου, χωρίς να θίγεται η κείμενη νομοθεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και με πρόβλεψη της δυνατότητας επίσπευσης ανώτερου ιεραρχικά οργάνου με κύριο στόχο τον ορθό έλεγχο και την επιτάχυνση των διαδικασιών. Δηλαδή επιτυγχάνουμε απόλυτη προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μας χωρίς να καθυστερούν υπερβολικά τα αναγκαία έργα.
Κι έρχομαι τώρα άλλες 2 εξαιρετικά σημαντικές διατάξεις.
Η πρώτη – αυτή του άρθρου 157 – αφορά στην επείγουσα αντιμετώπιση στατικών και τεχνικών ζητημάτων σε κτιριακές υποδομές. Όπως έχει διαπιστωθεί σε πολλές περιπτώσεις, και ειδικά μετά το σεισμό της 19ης Ιουλίου στην Αττική, υπάρχουν δημόσια κτίρια που παρουσιάζουν εκτεταμένες φθορές ή ελλείψεις και διάφορα άλλα συναφή προβλήματα. Για την αντιμετώπισή τους, προκειμένου ο χώρος να είναι ασφαλής τόσο για τους υπαλλήλους, όσο και για τους πολίτες που εισέρχονται σε αυτά, απαιτούνται άμεσες ενέργειες, οι οποίες δεν επιδέχονται αναβολών.
Κι αυτές αντιμετωπίζονται με την εν λόγω διάταξη. Γιατί τι λέμε; Ότι αν οι συγκεκριμένοι φορείς δεν διαθέτουν τεχνική υπηρεσία, είναι δυνατή με προγραμματική σύμβαση η ανάθεση της ανάληψης καθηκόντων αναθέτουσας αρχής σε τεχνικό σύμβουλο ο οποίος να πληροί τα απαιτούμενα κριτήρια τεχνικής επάρκειας.
Επίσης, με το άρθρο 189, καλύπτονται κενά που δημιουργήθηκαν από το Προεδρικό Διάταγμα 71 του 2019, σ’ ό,τι αφορά στα ΜΗΤΕ, δηλαδή τα Μητρώα συντελεστών παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων.
Πρακτικά, ρυθμίζονται θέματα – κυρίως μεταβατικού χαρακτήρα –και μέχρι την έκδοση αυτοτελούς ΠΔ – για την πλήρη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις της ενωσιακής και της εθνικής νομοθεσίας.
Επίσης, με την τροπολογία με γενικό αριθμό 64 και ειδικό 14, που συνυπογράψαμε με το Υπουργείο Οικονομικών και το Ανάπτυξης επεκτείνουμε τη διάρκεια της θητείας της Διοίκησης του ΤΕΕ σε 4, προβλέπουμε ότι η διεξαγωγή των εκλογών του θα γίνεται σε 1 ημέρα και αποσαφηνίζουμε τον σκοπό του ΤΕΕ, ώστε να μπορεί να προβαίνει σε πιστοποίηση για τη διαπίστευση, για το σύνολο των δραστηριοτήτων του.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα ασφαλώς και να τεκμηριώσω την ανάγκη ψήφισης της τροπολογίας με γενικό αριθμό 69 και ειδικό 19 που καταθέσαμε στο Σώμα.
Μία τροπολογία, η οποία έρχεται να κάνει δύο πράγματα:
Αφενός να αποσαφηνίσει το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, που είχε θεσπίσει η προηγούμενη κυβέρνηση, σε σημεία που στην πράξη διαπιστώθηκε ότι δημιουργούνται μεγάλα προβλήματα.
Και αφετέρου, εκεί που χρειάζεται, να κάνει πολύ πιο αυστηρό το νομοθετικό πλαίσιο της προηγούμενης κυβέρνησης.
Υπενθυμίζω ότι το γενικό πλαίσιο του 4389/2016 είναι ότι όποια επιχείρηση διευθετεί τις υποθέσεις της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού απαλλάσσεται από ποινικές και «πάσης φύσεως» άλλες διοικητικές κυρώσεις.
Ο τρόπος με τον οποίον διατυπώθηκε όμως μέρος αυτής της πρόβλεψης, και ιδίως το άρθρο 106 του νόμου, δημιούργησε σειρά αμφισβητήσεων και παρερμηνειών, που οδήγησαν σε έναν κυκεώνα ενστάσεων.
Τι σημαίνει αυτό;
Ότι έργα πάγωσαν ή έργα μελλοντικά θα μπορούσαν να παγώσουν, εξαιτίας μιας άστοχης, ασαφούς, κακής διατύπωσης.
Κι αυτό όπως καταλαβαίνετε δεν δημιουργεί προβλήματα μόνο στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, αλλά και σοβαρότατα δυνητικά προβλήματα για ολόκληρη τη χώρα. Όπως είναι οι μεγάλες καθυστερήσεις σε έργα που έχει ανάγκη ο τόπος.
Η συνολική επιβάρυνση ενός κλάδου με 50.000 εργαζόμενους, ακόμα και ο κίνδυνος αφελληνισμού του.
Αλλά και ο κίνδυνος, αν κλιμακωθεί μια τέτοια κρίση, να δημιουργηθεί φαινόμενο ντόμινο που θα πλήξει το τραπεζικό μας σύστημα και συνολικά την οικονομία.
Γι΄ αυτό και με απόλυτο σεβασμό στο ευρωπαϊκό δίκαιο αλλά και στη διάκριση των εξουσιών, ξεκαθαρίζουμε και αποσαφηνίζουμε πλήρως τα πράγματα, ώστε να μην υφίσταται καμία απολύτως παρανόηση.
Να μην εμφανιστεί ποτέ ξανά στο μέλλον, παρόμοιο πρόβλημα ερμηνείας.
Έτσι θα πάψουν να έχουν και ανασφάλεια όσοι σκέφτονται να υπαχθούν στο Νόμο. Ανασφάλεια που υπάρχει σήμερα και θα καταδίκαζε το θεσμό σε αποτυχία.
Ταυτόχρονα, όμως, κάνουμε και κάτι ακόμα:
Για πρώτη φορά, θεσπίζουμε μέτρα –ιδιαιτέρως αυστηρά- για όποιον επαναλάβει τις σχετικές παραβάσεις. Κάτι που δεν προβλεπόταν στο Νόμο του ΣΥΡΙΖΑ το 2016.
Δεν μπορεί δηλαδή μια εταιρεία κάθε τόσο να κάνει τις ίδιες παραβάσεις και στη συνέχεια να έρχεται και να διευθετεί την υπόθεσή της σαν να μην τρέχει τίποτα. Όχι. Την πρώτη φορά, να τη διευθετήσεις. Αν το κάνεις δεύτερη φορά, όμως, θα αντιμετωπίσεις σοβαρότατες κυρώσεις.
Συγκεκριμένα, αν εντός 6 ετών από την προηγούμενη έκδοση της αρχικής διαπιστωτικής απόφασης εκδοθεί νέα, αυτή θεμελιώνει λόγο αποκλεισμού της επιχείρησης από διαγωνισμούς για δημόσιες συμβάσεις ή συμβάσεις παραχωρήσεων.
Κι αυτό θα ισχύει από την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου και στο εξής χωρίς να υπάρχει καμία αναδρομική ισχύς για τις υποθέσεις που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται ενώπιον του ΣτΕ.
Με την τροπολογία αυτή λοιπόν:
Αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα που είχε δημιουργήσει το προηγούμενο νομικό πλαίσιο.
Ξεκαθαρίζουμε και αποσαφηνίζουμε μια και καλή τα πράγματα.
Αυστηροποιούμε το νόμο εκεί που χρειαζόταν.
Και θέτουμε σαφείς, καθαρούς, ενιαίους κανόνες για όλους.
Και συνολικά, με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, δίνουμε στην οικονομία μας μια αναπτυξιακή ώθηση που έχει ανάγκη.
Σας ευχαριστώ πολύ.
