Μπορεί να γίνει ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία; Τι χρειάζεται; Οι απόψεις ποικίλουν και διίστανται, πέρα από την καθολική άποψη ότι η Ελλάδα «έμεινε πίσω» την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
«Η Ευρώπη είναι στην απαρχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η Ελλάδα είναι στο 20% της 3ης», σχολίασε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, στην παρουσίαση της έρευνας του ΙΟΒΕ για τη σημασία των Οργανωμένων Υποδοχέων Δραστηριοτήτων στη βιομηχανία.
Η 1η Βιομηχανική Επανάσταση που άρχισε στο τέλος του 18ου αιώνα (1760-1770) και αφορούσε την εκβιομηχάνιση της παραγωγής, αρχικά εμφανίστηκε στη Μεγάλη Βρετανία και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην υπόλοιπη δυτική Ευρώπη.
Η 2η Βιομηχανική Επανάσταση ξεκίνησε στο τέλος του 19ου αιώνα (1870) με τη μαζική παραγωγή και χρήση του ηλεκτρισμού στην παραγωγική διαδικασία και κατανάλωση, ενώ η 3η Βιομηχανική Επανάσταση άρχισε πριν από λίγες δεκαετίες (1970) και χαρακτηρίστηκε από την αυτοματοποίηση της παραγωγής και τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας Βιομηχανικής Επανάστασης, της 4ης, που χαρακτηρίζεται από συνδυασμό τεχνολογιών, όπως τεχνητή νοημοσύνη, ρομπότ, ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων, επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα, διαδίκτυο των μηχανών (ΙοΤ), 3D εκτυπώσεις, cyber-physical συστήματα με αισθητήρες, φορητές συσκευές (wearables), κλπ, με δραστηριότητες διαχείρισης υλικών και εφοδιασμού, συντονισμού πόρων παραγωγής, διάθεσης προϊόντων και διαχείρισης πελατών.
Σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΣΕΒ, η υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών σε «έξυπνα εργοστάσια» στην ΕΕ έχουν οδηγήσει σε σημαντικά οφέλη, όπως: 7-12% λιγότερες δαπάνες ελέγχων ποιότητας και φύρας, ως 30% λιγότερος χρόνος από το σχεδιασμό ως τη μαζική παραγωγή, ως και 60% περισσότερος παραγωγικός χρόνος μηχανημάτων, 5-10% λιγότερες δαπάνες συντήρησης, 10-20% βελτίωση της ροής παραγωγής, 20-30% μεγαλύτερη διαθεσιμότητα πρώτων υλών, 10-20% μικρότερο κόστος πωληθέντων, 10-20% μεγαλύτερη απόδοση στοιχείων ενεργητικού, 10-35% καλύτερη ποιότητα προϊόντων, 10-20% λιγότερος χρόνος αλλαγής γραμμών παραγωγής, 15-25% λιγότερα αποθέματα και ως και 10% περισσότερη ασφάλεια στην εργασία.
Από την άλλη πλευρά, αρκετοί υποστηρίζουν ότι η πλήρης αυτοματοποίηση αποτελεί «κίνδυνο» για εκατομμύρια θέσεις εργασίας.