Στο έσχατο μέτρο της απαγόρευσης των μη απολύτως αναγκαίων ταξιδιών προς την Ευρώπη, αλλά και η ευελιξία στην εφαρμογή του κανόνα του 3% για το έλλειμμα και ο περιορισμός των εξαγωγών του προστατευτικού εξοπλισμού αποτελούν τα κυριότερα μέτρα που έλαβε η ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Απαγόρευση ταξιδιών προς την Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες να απαγορευτούν, για διάστημα 30 ημερών (με δυνατότητα παράτασης) όλα τα μη απολύτως αναγκαία ταξίδια προς τις χώρες της ΕΕ, πλην ορισμένων εξαιρέσεων (μόνιμοι κάτοικοι, ιατρικό προσωπικό κ.α.).
Η πρόταση αυτή θα πρέπει να εγκριθεί σήμερα από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Ωστόσο, όσοι μεταφέρουν αγαθά θα πρέπει να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, ώστε να μην διαταραχθεί ο ανεφοδιασμός της αγοράς με εμπορεύματα.
Οι Βρυξέλλες έκαναν συστάσεις προς τις χώρες μέλη, ώστε να αποφευχθούν τα «μποτιλιαρίσματα» στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ και να συνεχιστεί η μεταφορά προϊόντων, παρά την εφαρμογή των ελέγχων. Πολλές χώρες έχουν ήδη κλείσει τα σύνορά τους ή επιβάλλουν αυστηρούς υγειονομικούς ελέγχους.
The @EU_Commission presents guidelines on border measures & proposes:
1⃣Green lanes/fast lanes giving priority to essential transport to keep the mobility sector going & ensure economic continuity
2⃣Temporary restriction on non-essential travel to the EU (30 days) pic.twitter.com/9bda9MntF0
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 16, 2020
«Όσο λιγότερα τα ταξίδια, τόσο περισσότερο μπορούμε να περιορίσουμε τον ιό. Κατά συνέπεια (…) προτείνω στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων να εισάγουμε προσωρινούς περιορισμούς στα μη αναγκαία ταξίδια στην ΕΕ» ανέφερε η πρόεδρος της ΕΕ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Αυτοί οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί θα πρέπει να ισχύσουν για περίοδο 30 ημερών, αλλά μπορούμε να την παρατείνουμε αν είναι αναγκαίο», πρόσθεσε.
Από τους περιορισμούς αυτούς θα εξαιρεθούν οι μόνιμοι κάτοικοι χωρών μελών της ΕΕ, τα μέλη των οικογενειών των Ευρωπαίων πολιτών, οι διπλωμάτες, οι γιατροί και οι ερευνητές που εργάζονται για την αναχαίτιση της εξάπλωσης του νέου κορονοϊού SARS-CoV-2.
Προτεραιότητα στον εξοπλισμό
Οι ελλείψεις προστατευτικού εξοπλισμού ανάγκασαν την Κομισιόν να περιορίσει τις εξαγωγές αυτών των ειδών, ώστε να διασφαλίσει ότι η ευρωπαϊκή αγορά θα έχει διαθέσιμα προϊόντα.
Οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τις μάσκες, τα προστατευτικά γυαλιά, τις στολές και άλλα είδη για την κάλυψη του προσώπου, της μύτης και του στόματος.
Η Γερμανία και η Γαλλία, που είχαν λάβει μέτρα ή είχαν απαγορεύσει τις εξαγωγές, συμφώνησαν τελικά να εξάγουν τέτοιο υλικό σε άλλες χώρες της ΕΕ και ιδίως στην Ιταλία.
Αποδέσμευση πόρων
Οι Βρυξέλλες, όπως μετέδωσε το ΑΜΠΕ, θα θέσουν στη διάθεση των χωρών το ποσό των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ για τους πιο ευάλωτους τομείς της οικονομίας. Τα χρήματα αυτά είχαν ήδη δοθεί στο πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων, όπως δεν είχαν χρησιμοποιηθεί και θα έπρεπε να επιστραφούν.
Τώρα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Η Κομισιόν ελπίζει ότι θα μπορέσει επίσης να βρει άλλα 29 δισεκατομμύρια από επενδύσεις, δηλαδή συνολικά 37 δισεκ. ευρώ.
Θα δώσει εξάλλου την άδεια στις χώρες μέλη να δαπανήσουν 28 δισ. ευρώ από τα Διαρθρωτικά Ταμεία (ποσά που προέρχονται από τον πολυετή προϋπολογισμό του 2014-20) και τα οποία δεν έχουν ακόμη κατανεμηθεί.
Μια άλλη πηγή εξεύρεσης πόρων είναι το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ, απ’ όπου είναι εφικτό να διατεθούν έως και 800 εκατομμύρια ευρώ για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Τέλος, οι Βρυξέλλες θα διαθέσουν 1 δισεκ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ως εγγύηση προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ώστε να αποδεσμευτούν κεφάλαια κίνησης ύψους 8 δισ. ευρώ για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Ανοχή στα ελλείμματα
Οι Βρυξέλλες υποσχέθηκαν ότι θα επιδείξουν «τη μέγιστη ευελιξία» σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων για τον προϋπολογισμό των χωρών μελών, ιδίως για τον περίφημο «κανόνα του 3%» για το έλλειμμα.
Έτσι, οι χώρες θα μπορέσουν να αυξήσουν τις δημοσιονομικές δαπάνες τους για να αντιμετωπίσουν την επιδημία και να περιορίσουν τις αρνητικές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες.
«Στην περίπτωση σοβαρής οικονομικής ύφεσης» στην ευρωζώνη, η Κομισιόν δηλώνει έτοιμη να ενεργοποιήσει ένα άρθρο, με το οποίο αναστέλλεται η εφαρμογή των κανόνων.
Επίσης, πιο διαλλακτική θέλει να είναι απέναντι στις κρατικές ενισχύσεις. «Θα φροντίσουμε ώστε να μπορούν να δοθούν κρατικές ενισχύσεις στις εταιρείες (ιδίως τις μικρομεσαίες) που έχουν ανάγκη» λόγω της κρίσης, δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Οι ευρωπαϊκές συνθήκες προβλέπουν ότι οι ενισχύσεις οι οποίες έχουν ως στόχο να καλυφθούν οι ζημιές που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές ή από άλλα έκτακτα γεγονότα είναι συμβατές με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς.
Στήριξη στην έρευνα
Οι Βρυξέλλες θα διαθέσουν 140 εκατομμύρια ευρώ από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια για έρευνες που αφορούν την παραγωγή εμβολίων, διαγνωστικών τεστ και θεραπειών. Κατατέθηκαν περισσότερες από 90 προτάσεις και έχουν επιλεγεί οι 17 από αυτές.
Οι υπουργοί Υγείας και Εσωτερικών συσκέπτονται καθημερινά μέσω τηλεδιάσκεψης ενώ ο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νόσων, που εδρεύει στη Στοκχόλμη, συγκεντρώνει τα δεδομένα για την εξέλιξη της επιδημίας και κάνει συστάσεις στις χώρες μέλη.
