Το μοντέλο της Δανίας είναι αυτό που επιλέχθηκε από τα υπουργεία Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον μετασχηματισμό των ΕΛΤΑ.
«Η Δανία είναι ένα παράδειγμα, το οποίο θα σας έλεγα ότι το υφιστάμενο πλάνο του μετασχηματισμού που διαμόρφωσε το Υπ. Οικονομικών, το Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η ΕΕΣΥΠ και τα ΕΛΤΑ είναι ένα πλάνο που εμπνέεται από την περίπτωση της Δανίας.
Αλλά και άλλες χώρες, η Ιρλανδία, η Νορβηγία. Δηλαδή, παντού λίγο πολύ έχει γίνει αυτό, το οποίο θα γίνει και στη δική μας περίπτωση», υπογράμμισε χθες στη Βουλή ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης.
Λεπτομέρειες, πέρα από τη σχετική τροπολογία, περιέχονται και στην «Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης» που την συνοδεύει.
Όπως αναφέρεται σε αυτή, ιστορικά η παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, όπως οι τηλεπικοινωνίες και τα ταχυδρομεία αποτελούσαν στην ηπειρωτική Ευρώπη κρατικά μονοπώλια.
Η οργάνωση και λειτουργία των επιχειρήσεων παρέπεμπε σε δημόσια υπηρεσία, ενώ οι εργαζόμενοι είχαν αντίστοιχο εργασιακό και συνταξιοδοτικό καθεστώς με αυτό των δημοσίων υπαλλήλων.
Το σταδιακό άνοιγμα των υπηρεσιών αυτών στον ανταγωνισμό από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχε ως συνέπεια τα πρώην κρατικά μονοπώλια να βρεθούν σε ένα νέο περιβάλλον αγοράς, στο οποίο οι ανταγωνιστές τους μπορούσαν να λειτουργούν πολύ πιο ευέλικτα και με μικρότερο κόστος.
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το ανταγωνιστικό μειονέκτημα των πρώην μονοπωλίων από τα βάρη του παρελθόντος, δηλαδή του κόστους τα οποία έφεραν οι επιχειρήσεις αυτές εξ αιτίας της ιστορικής τους προέλευσης, προχώρησαν σε εκτεταμένα προγράμματα αναδιάρθρωσης τα οποία περιλάμβαναν εθελούσια έξοδο των εργαζομένων, οι οποίοι ενέπιπταν σε προστατευτικές ρυθμίσεις, άρση της μονιμότητας και των λοιπών εξαιρετικών εργασιακών ρυθμίσεων για το νεοπροσλαμβανόμενο προσωπικό και την ανάληψη μέρους του συνταξιοδοτικού κόστους το οποίο υπερέβαινε αυτό των εργαζομένων και επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα.
Επίσης, ήρθησαν οι διατάξεις που υποχρέωναν τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να λειτουργούν ως δημόσιες υπηρεσίες και απέκτησαν δομή και λειτουργία εταιρειών του ιδιωτικού τομέα.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, η αναδιάρθρωση της Royal Mail περιελάμβανε τη διαγραφή χρέους, σύσταση λογαριασμού μεσεγγύησης για το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα της εταιρεία και την κάλυψη συνταξιοδοτικού ελλείματος, τη χορήγηση δανείου μεταξύ άλλων για την κάλυψη του κόστους απολύσεων. Είχε προηγηθεί η αλλαγή της νομικής φύσης της εταιρείας και η σύσταση εταιρεία Holding.
Στην Post Nord το κράτος μεταξύ άλλων ανέλαβε το επιπλέον εργατικό κόστος σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, των εργαζομένων, πρώην δημοσίων υπαλλήλων , σε σχέση με την αποζημίωση απόλυσης.
Η εταιρεία το 2016 είχε αποβάλει τον δημόσιο χαρακτήρα της και είχε μετατραπεί σε περιορισμένης ευθύνης. Η ανάληψη συνταξιοδοτικού κόστους αφορά το πρόσθετο κόστος σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα των εργαζομένων πρώην δημοσίων υπαλλήλων.
Τέλος, στην Ελλάδα, η εξυγίανση και αναδιάρθρωση του ομίλου ΟΣΕ (ν. 3891/2010 – Α΄ 188) προέβλεπε την υποχρεωτική μεταφορά του πλεονάζοντος προσωπικού στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ο ν. 4643/2019 (Α΄193) περιλαμβάνει αντίστοιχες διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό του ομίλου της ΔΕΗ Α.Ε.
