Απορρίφθηκε στο σύνολό της η προσφυγή της Wizz Air Hungary κατά της απόφασης της Κομισιόν, με την οποία εγκρίθηκε η ενίσχυση που χορήγησε η Ρουμανία στην Blue Air στο πλαίσιο του COVID-19.
Επιμέλεια: Βάσω Βεγιάζη
Ειδικότερα, στις 18 Αυγούστου 2020, η Ρουμανία κοινοποίησε στην Κομισιόν μέτρο ενίσχυσης υπέρ της Blue Air Aviation S.A. (Blue Air) υπό τη μορφή δανείου ποσού περίπου 62.130.000 ευρώ με εγγύηση του Δημοσίου και επιδοτούμενο επιτόκιο.
Το κοινοποιηθέν μέτρο περιελάμβανε δύο χωριστές ενισχύσεις στηριζόμενες σε δύο διαφορετικές νομικές βάσεις, κάθε μία από τις οποίες κάλυπτε συγκεκριμένο ποσό ενίσχυσης.
Η πρώτη ενίσχυση αφορούσε δάνειο ποσού 28.290.000 ευρώ, με σκοπό να αποζημιωθεί η Blue Air για τις ζημιές που υπέστη άμεσα, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 16 Μαρτίου και 30 Ιουνίου 2020, λόγω της ματαίωσης ή του επαναπρογραμματισμού των πτήσεών της κατόπιν της επιβολής ταξιδιωτικών περιορισμών στο πλαίσιο της πανδημίας της νόσου COVID-19 (μέτρο επανόρθωσης των ζημιών).
Η δεύτερη ενίσχυση αφορούσε δάνειο ποσού 33.840.000 ευρώ, με σκοπό να καλυφθούν μερικώς οι επείγουσες ανάγκες ρευστότητας της Blue Air λόγω των σημαντικών ζημιών εκμετάλλευσης που κατέγραψε λόγω της πανδημίας (ενίσχυση διάσωσης).
Η Κομισιόν, χωρίς να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ, διαπίστωσε, με απόφαση της 20ής Αυγούστου 2020, ότι το κοινοποιηθέν μέτρο αποτελούσε κρατική ενίσχυση αμφότερα τα σκέλη της οποίας ήταν συμβατά με την εσωτερική αγορά.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι το μέτρο επανόρθωσης των ζημιών ήταν συμβατό με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο β´, ΣΛΕΕ . Περαιτέρω, η ενίσχυση διάσωσης κρίθηκε συμβατή με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, ΣΛΕΕ , σε συνδυασμό με τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων (κατευθυντήριες γραμμές).
Η αεροπορική εταιρεία Wizz Air Hungary Zrt. άσκησε προσφυγή ακυρώσεως κατά της εν λόγω απόφασης, η οποία απορρίπτεται από το 10ο πενταμελές τμήμα του Γενικού Δικαστηρίου. Με την απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο επιβεβαιώνει την ανάλυση που διενήργησε η Επιτροπή όσον αφορά τη συμβατότητα του κοινοποιηθέντος μέτρου με την εσωτερική αγορά.
Η εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου
Το Γενικό Δικαστήριο απόρριψε, πρώτον, τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο β´, ΣΛΕΕ.
Ως προς το ζήτημα αυτό, η Wizz Air Hungary προσήπτε ιδίως στην Κομισιόν ότι υπέπεσε σε σφάλματα κατά την εκτίμηση της ζημίας που υπέστη η Blue Air, λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο του COVID-19.
Επί του σημείου αυτού, το Γενικό Δικαστήριο υπενθύμισε ότι μπορούν να αντισταθμιστούν δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ μόνον τα οικονομικά μειονεκτήματα που προκαλούνται άμεσα από θεομηνίες ή από άλλα έκτακτα γεγονότα.
Επομένως, οι ενισχύσεις που μπορεί να είναι μεγαλύτερες από τις ζημίες τις οποίες υπέστησαν οι δικαιούχοι των εν λόγω ενισχύσεων δεν εμπίπτουν στο άρθρο 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ. Εξάλλου, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει επίσης ότι το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός, όπως προσδιορίζεται στην προσβαλλόμενη απόφαση, πρέπει να συνιστά την καθοριστική αιτία της ζημίας, στην αποκατάσταση της οποίας αποσκοπεί η επίμαχη ενίσχυση, η δε ζημία πρέπει να απορρέει άμεσα από αυτό.
Κατά συνέπεια, η Κομισιόν, προκειμένου να κρίνει το μέτρο επανόρθωσης των ζημιών ως συμβατό με την εσωτερική αγορά δυνάμει του άρθρου 107, παράγραφος 2, στοιχείο β΄, ΣΛΕΕ, όφειλε να εξετάσει με ιδιαίτερη προσοχή αν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο της πανδημίας ήταν πράγματι η καθοριστική αιτία της ζημίας την οποία αποσκοπούσε να αντισταθμίσει το συγκεκριμένο μέτρο ή αν, αντιθέτως, μέρος της ζημίας οφειλόταν στις προϋπάρχουσες δυσχέρειες της Blue Air.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω διευκρινίσεων, το Γενικό Δικαστήριο απόρριψε, μεταξύ άλλων, το επιχείρημα της Wizz Air Hungary ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερεκτίμησε τις ζημίες που υπέστη η Blue Air λόγω της πανδημίας της νόσου COVID-19, επειδή δεν εξαίρεσε από τον υπολογισμό τις ζημίες της Blue Air που οφείλονταν σε προϋπάρχουσες δυσχέρειες.
Το Γενικό Δικαστήριο επεσήμανε συναφώς ότι η Επιτροπή συνέκρινε την πραγματική οικονομική κατάσταση της Blue Air με ένα αντίστροφο σενάριο για την κατάσταση που θα είχε διαμορφωθεί αν δεν είχαν υπάρξει οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, για το οποίο έλαβε υπόψη τις εισπράξεις και τις δαπάνες που προβλέπονταν στον προϋπολογισμό του 2020 όσον αφορά το χρονικό διάστημα από τις 16 Μαρτίου έως τις 30 Ιουνίου 2020.
Για τους σκοπούς του αντίστροφου σεναρίου, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις δυσχέρειες της Blue Air οι οποίες υπήρχαν πριν από την πανδημία της νόσου COVID-19. Δεδομένου ότι οι δυσχέρειες αυτές αντικατοπτρίζονταν και στα πραγματικά αποτελέσματα της Blue Air και, επομένως, λαμβάνονταν υπόψη και στα δύο σενάρια που συνέκρινε η Επιτροπή, το Γενικό Δικαστήριο συμπεραίνει ότι ο αντίκτυπός τους δεν επηρέασε τον υπολογισμό των ζημιών που υπέστη η Blue Air λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών οι οποίοι επιβλήθηκαν στο πλαίσιο της πανδημίας της νόσου COVID-19.
Δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο απόρριψε τον λόγο ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται εσφαλμένη εφαρμογή του άρθρου 107, παράγραφος 3, στοιχείο γ΄, ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με τις κατευθυντήριες γραμμές. Στο ανωτέρω πλαίσιο, η προσφεύγουσα υποστήριζε, μεταξύ άλλων, ότι η Επιτροπή υπέπεσε σε πλάνη κρίνοντας ότι η ενίσχυση διάσωσης επιδίωκε σκοπό κοινού συμφέροντος κατά την έννοια του σημείου 43 των κατευθυντήριων γραμμών.
Το Γενικό Δικαστήριο επεσήμανε, συναφώς, ότι από το σημείο 43 των κατευθυντήριων γραμμών προκύπτει ότι η κοινοποιηθείσα ενίσχυση, για να κριθεί συμβατή με την εσωτερική αγορά βάσει των κατευθυντήριων γραμμών, πρέπει να επιδιώκει σκοπό κοινού συμφέροντος, έχοντας ως αντικείμενο την πρόληψη κοινωνικών προβλημάτων ή την αντιμετώπιση ανεπαρκειών της αγοράς. Αυτό επιβεβαιώνεται από το σημείο 44 των κατευθυντήριων γραμμών, κατά το οποίο τα κράτη μέλη οφείλουν να καταδείξουν ότι η κατάρρευση του δικαιούχου ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά κοινωνικά προβλήματα ή μείζονες ανεπάρκειες στην αγορά, αποδεικνύοντας, ιδίως, ότι υφίσταται κίνδυνος διαταραχής στην παροχή σημαντικής υπηρεσίας που δύσκολα μπορεί να αντικατασταθεί και σε τομέα στον οποίο δύσκολα θα μπορούσε να εισέλθει ανταγωνιστής.
Εν προκειμένω, όσον αφορά το ζήτημα αν η υπηρεσία που παρείχε η Blue Air ήταν σημαντική, από την απόφαση της Επιτροπής προκύπτει ότι η αεροπορική αυτή εταιρεία διασφάλιζε τη συνδεσιμότητα της Ρουμανίας, εξυπηρετώντας εσωτερικές και διεθνείς αεροπορικές γραμμές, έχοντας ταυτόχρονα επικεντρωθεί ειδικά σε δύο συγκεκριμένες κατηγορίες επιβατών των οποίων οι μετακινήσεις εξαρτώνται κυρίως από αεροπορικές γραμμές χαμηλού κόστους, ήτοι στους τοπικούς μικροεπιχειρηματίες και στις εκτός των συνόρων της χώρας ρουμανικές κοινότητες.
Κατά την Επιτροπή, θα ήταν επίσης δυσχερής η αντικατάσταση των εναέριων υπηρεσιών της Blue Air, καθόσον, αφενός, οι λοιπές αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους έχουν μικρή ή δεν έχουν καμία παρουσία στα περισσότερα από τα δρομολόγια που εκτελεί η Blue Air και, αφετέρου, η εταιρεία αυτή κατείχε εξειδικευμένο τμήμα της αγοράς στο οποίο δεν δραστηριοποιούνταν άλλες αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους στη Ρουμανία.
Δεδομένου ότι κανένα από τα επιχειρήματα που προέβαλε η Wizz Air Hungary δεν ήταν ικανό να κλονίσει τις ανωτέρω διαπιστώσεις, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι η Κομισιόν ορθώς διαπίστωσε ότι, στην περίπτωση εξόδου της Blue Air από την αγορά, θα υπήρχε συγκεκριμένος κίνδυνος διακοπής της παροχής ορισμένων υπηρεσιών αεροπορικής μεταφοράς επιβατών, για τις οποίες γίνεται δεκτό ότι είναι σημαντικές και ότι είναι δύσκολο να αντικατασταθούν υπό τις ιδιαίτερες περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης, με αποτέλεσμα η κοινοποιηθείσα ενίσχυση να επιδιώκει σκοπό κοινού συμφέροντος.
Επίσης, δεδομένου ότι οι λοιποί λόγοι ακυρώσεως που προέβαλε η Wizz Air Hungary κρίθηκαν αβάσιμοι, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή στο σύνολό της.
