Τη λύπη της για τα πρόσφατα πολύνεκρα αεροπορικά δυστυχήματα στις ΗΠΑ εκφράζει η Ένωση Ηλεκτρονικών Μηχανικών Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΕΝΗΜΑΕΚ/ΥΠΑ).
Σύμφωνα με την Ένωση, «δυστυχώς ακόμη και τα πιο σύγχρονα συστήματα για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας δεν επαρκούν για να αποτρέψουν ατυχήματα που οφείλονται στην υποστελέχωση των υπηρεσιών με κατάλληλο προσωπικό, στην εντατικοποίηση του έργου των εναπομεινάντων υπαλλήλων και στην σοβαρή αντικειμενική τους κόπωση».
Το περιεχόμενο της ανακοίνωσης της ΕΝΗΜΑΕΚ/ΥΠΑ
Η Ένωση Ηλεκτρονικών Μηχανικών Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΕΝΗΜΑΕΚ/ΥΠΑ) ενώνει τη λύπη της για τα πρόσφατα πολύνεκρα αεροπορικά δυστυχήματα στις ΗΠΑ με τη λύπη όλης της υπόλοιπης αεροπορικής κοινότητας του πλανήτη μας.
Δυστυχώς ακόμη και τα πιο σύγχρονα συστήματα για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας δεν επαρκούν για να αποτρέψουν ατυχήματα που οφείλονται στην υποστελέχωση των υπηρεσιών με κατάλληλο προσωπικό, στην εντατικοποίηση του έργου των εναπομεινάντων υπαλλήλων και στην σοβαρή αντικειμενική τους κόπωση.
Με αφορμή τα γεγονότα αυτά παρακολουθούμε με απορία τα τελευταία εικοσιτετράωρα να εξελίσσεται μέσω ανακοινώσεων, μια διελκυστίνδα μεταξύ της διοίκησης της ΥΠΑ με του κλάδου των ΕΕΚ, για τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό των συστημάτων αεροναυτιλίας.
Η απορία που εκφράζουμε σήμερα ως σχόλιο στον παραπάνω «πόλεμο ανακοινώσεων» είναι πώς μπορεί να διεξάγεται ουσιαστικός διάλογος για την αεροναυτιλία, απουσία των Ηλεκτρονικών Μηχανικών Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας (ΗΜΑΕΚ/ATSEP). Ειδικά για τα συστήματα αεροναυτιλίας ο διάλογος πρέπει να γίνεται με βασικό συνομιλητή τους HMAEK/ATSEP και όχι σε κλειστές συναντήσεις ή με πόλεμο ανακοινώσεων. Με τις πρακτικές αυτές αποκρύπτεται συστηματικά η απόλυτη αναγκαιότητα του κλάδου μας για την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας.
Περιττεύουν λοιπόν, οι διθυραμβικές ανακοινώσεις περί προμηθειών νέων συστημάτων, που βρίθουν άλλωστε ανακριβειών, όταν όλοι γνωρίζουμε ότι από μόνες τους οι προμήθειες δεν λύνουν κανένα πρόβλημα.
Είναι γνωστό πως εδώ και χρόνια κομβικά ραντάρ σάρωσης του εναέριου χώρου δεν λειτουργούν ή υπολειτουργούν και η ορθή λειτουργία των γηρασμένων συστημάτων επαφίεται στον επαγγελματισμό των ΗΜΑΕΚ.
Στην ανακοίνωση της διοίκησης της ΥΠΑ διαβάσαμε ότι η Υπηρεσία διαβουλεύεται για την προμήθεια νέου συστήματος διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας (Data Processing System – DPS) και συστημάτων επιτήρησης (Radar), «με γνώμονα το καλύτερο σύστημα στη βέλτιστη τιμή και όχι ένα μέτριο σύστημα σε ασύμφορη προσφορά».
Θυμίζουμε εδώ ότι μόνο χάρη στις κινητοποιήσεις της ΕΝΗΜΑΕΚ το χειμώνα του 2023 αποτράπηκε η προμήθεια ενός τέτοιου «μέτριου συστήματος σε ασύμφορη προσφορά», όταν υπήρχαν κύκλοι, εντός και εκτός ΥΠΑ, που πίεζαν σφοδρά τα μέλη μας, που συμμετείχαν στις αντίστοιχες επιτροπές αξιολόγησης, να συναινέσουν στην προμήθειά του. Τότε κατασυκοφαντηθήκαμε στο περιβάλλον του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών επειδή προστατεύσαμε την Υπηρεσία και το δημόσιο συμφέρον.
Στην ίδια ανακοίνωση της ΥΠΑ, αποσιωπάται ο κρίσιμος ανθρώπινος παράγοντας για την λειτουργία των συστημάτων αυτών: το εκπαιδευμένο, εξειδικευμένο και πιστοποιημένο αρμόδιο προσωπικό των ΗΜΑΕΚ/ATSEP. Έχουμε επισημάνει σε όλους τους τόνους ότι τα τελευταία 15 χρόνια ο κλάδος μας έχει μειωθεί κατά 40% με το αεροπορικό έργο να έχει υπερδιπλασιαστεί.
Η διοίκηση της ΥΠΑ, προφανώς με την ανοχή του εποπτεύοντος υπουργείου, υλοποιεί κατά τα φαινόμενα το δόγμα «νέα συστήματα, λιγότερες θέσεις εργασίας», αγνοώντας τις προκλήσεις της σύγχρονης τεχνολογίας και του ιδιαιτέρως απαιτητικού κανονιστικού πλαισίου και επιμένει:
– να μην υπογράφει για την τοποθέτηση σε επιχειρησιακές μονάδες συστημάτων αεροναυτιλίας, των 45 υπαλλήλων που μετατάχθηκαν εσωτερικά το 2019 στον κλάδο των ΗΜΑΕΚ. Η ίδια πρακτική ακολουθήθηκε και από την προηγούμενη Διοίκηση η οποία από καιρό είχε χάσει την εμπιστοσύνη μας. Μαθαίνουμε σήμερα ότι παρά τις έγγραφες δεσμεύσεις, που καλόπιστα δεχθήκαμε από τη νέα Διοίκηση, οι τοποθετήσεις αυτές θα πραγματοποιηθούν τμηματικά επιτείνοντας την ομηρεία των υπαλλήλων αυτών.
– να έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά τη διαδικασία πλήρωσης 43 νέων θέσεων ΗΜΑΕΚ μέσω ΑΣΕΠ οι οποίες έχουν εγκριθεί εδώ και 2 έτη. Η Διοίκηση της ΥΠΑ επιβεβαίωσε αυτή την εκκρεμότητα με πρόσφατο δελτίο τύπου της.
– να μην εφαρμόζει ενιαία πολιτική προσλήψεων για το προσωπικό αεροναυτιλίας, σύμφωνα με ενωσιακή απαίτηση (ΕΕ 2017/373), ενώ την ίδια στιγμή θέσπισε και εφαρμόζει πολιτική προσλήψεων μόνο για τους ΕΕΚ εξαιρώντας μας αδικαιολόγητα από το αρ. 65 του ν.5149/2024 που πρόσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή.
Δεν θα επιρρίψουμε στην παρούσα Διοίκηση την ευθύνη καθυστέρησης αποκατάστασης των υποδομών και των συστημάτων αεροναυτιλίας που χρονίζει, ωστόσο δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε το προφανές: ότι η στελέχωση του κλάδου των ΗΜΑΕΚ/ATSEP δεν φαίνεται να αποτελεί άμεση προτεραιότητα. Είναι επίσης δεδομένο, ότι οι εξαγγελίες της Διοίκησης και του Υπουργείου περί προμηθειών έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης τουλάχιστον δύο έως πέντε χρόνια μετά.
Η διοίκηση της ΥΠΑ και το υπουργείο γνωρίζουν ωστόσο ότι για να λειτουργούν τα συστήματα αεροναυτιλίας εντός των προβλεπόμενων ορίων ασφαλείας πρέπει να υποστηρίζονται από προσωπικό ΗΜΑΕΚ σε πλήρως στελεχωμένες βάρδιες που θα παρέχει την εργασία του σε συνθήκες που προσιδιάζουν στην αυξημένη ευθύνη μας και όχι υπό ασφυκτική πίεση χρόνου και κούρασης λόγω της υποστελέχωσης των οργανικών μας μονάδων, ιδίως των επιχειρησιακών.
Τις ελλείψεις σε προσωπικό και συστήματα αεροναυτιλίας (παύση λειτουργίας ή υπολειτουργία καίριων ραντάρ, κάλυψη του εναέριου χώρου μας από ραντάρ γειτονικών χωρών, ανολοκλήρωτα προγράμματα εκσυγχρονισμού των συστημάτων επικοινωνιών, πλοήγησης και επιτήρησης) έχουμε με υπευθυνότητα αναδείξει ως ΕΝΗΜΑΕΚ ήδη από το έτος 2023. Μέχρι και σήμερα, όσες ελλείψεις αποτυπώσαμε στα από 8.3.2023 και 8.4.2024 δελτία τύπου, δεν έχουν αποκατασταθεί. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ανακοινώσεις περί προμηθειών δεν μας συγκινούν.
Καλούμε, επομένως, για μία ακόμη φορά την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και την διοίκηση της ΥΠΑ να μεριμνήσουν τόσο για την άμεση λειτουργική αποκατάσταση των υπαρχόντων συστημάτων αεροναυτιλίας και τον σταδιακό εκσυγχρονισμό τους, όσο και για την ταχύτατη ενίσχυση του προσωπικού ΗΜΑΕΚ/ATSEP που είναι αποκλειστικά αρμόδιο βάσει κανονιστικών απαιτήσεων για τα συστήματα αεροναυτιλίας.
Στην ανακοίνωσή της η διοίκηση της ΥΠΑ αναφέρει ότι «Σκοπός είναι η ταχύτερη αναβάθμιση των υπηρεσιών αεροναυτιλίας».
Η ΕΝΗΜΑΕΚ απαντάει ότι «Σκοπός είναι ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων αεροναυτιλίας ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ και χωρίς να μεθοδεύεται, μέσω στραγγαλισμού του κλάδου μας, η ιδιωτικοποίηση του έργου μας».
