Το ιπτάμενο προσωπικό της Ryanair, που εργάζεται για 45 λεπτά ημερησίως σε αίθουσα της αεροπορικής εταιρείας στον αερολιμένα του Mπέργκαμο που προορίζεται να φιλοξενεί το πλήρωμα, και το οποίο, για τον υπόλοιπο χρόνο εργασίας, βρίσκεται στο αεροσκάφος της εν λόγω εταιρείας υπάγεται στην ιταλική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης.
Το σκεπτικό της απόφασης
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρει τα ακόλουθα:
Κατόπιν ελέγχου, στην Ιταλία το Εθνικό Ίδρυμα Κοινωνικής Ασφάλισης (INPS) διαπίστωσε ότι οι 219 μισθωτοί της Ryanair, που απασχολούνταν στον αερολιμένα Orio al Serio του Μπέργκαμο (Ιταλία), εργάζονταν σε ιταλικό έδαφος και έπρεπε να είναι ασφαλισμένοι στο INPS, σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία και τον κανονισμό 1408/71 (όπως έχει τροποποιηθεί), για την περίοδο μεταξύ των μηνών Ιουνίου 2006 και Φεβρουαρίου 2010.
Το Εθνικό Ίδρυμα ασφάλισης κατά Εργατικών Ατυχημάτων (INAIL) διαπίστωσε με τη σειρά του ότι οι ίδιοι εργαζόμενοι έπρεπε να ασφαλίζονται στο INAIL, σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία, για το χρονικό διάστημα από 25 Ιανουαρίου 2008 έως 25 Ιανουαρίου 2013, για τους κινδύνους που συνδέονται με την μη εναέρια εργασία, καθώς απασχολούνταν στην επιχειρησιακή βάση της Ryanair στον αερολιμένα Orio al Serio.
Ως εκ τούτου, το INPS και το INAIL ζήτησαν από τη Ryanair την καταβολή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και των ασφαλίστρων που αφορούσαν αυτές τις περιόδους, αιτήματα τα οποία η αεροπορική αμφισβήτησε ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων.
Το εφετείο Μπρέσια (Ιταλία) εξέτασε τα πιστοποιητικά Ε101, που εκδόθηκαν από τον αρμόδιο ιρλανδικό φορέα, τα οποία βεβαιώνουν ότι η ιρλανδική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης εφαρμοζόταν για τους υπαλλήλους που περιλαμβάνονται σε αυτήν. Τα πιστοποιητικά Ε101 δεν κάλυπταν, όμως, το σύνολο των 219 υπαλλήλων της Ryanair που απασχολούνταν στον αερολιμένα Orio al Serio καθ’ όλη τη διάρκεια των σχετικών χρονικών διαστημάτων. Το εφετείο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά τους υπαλλήλους για τους οποίους δεν αποδείχτηκε η ύπαρξη πιστοποιητικού Ε101, έπρεπε να καθοριστεί η εφαρμοστέα νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης. Το δικαστήριο αυτό, αφού έκρινε ότι η ιταλική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης δεν ήταν εφαρμοστέα, το INPS και το INAIL άσκησαν αναίρεση ενώπιον του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (Ιταλία).
Το τελευταίο αυτό δικαστήριο έθεσε στο ΔΕΕ ερώτημα σχετικά με το ποια νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης εφαρμόζεται, σύμφωνα με τον κανονισμό 1408/71 και τον κανονισμό 883/2004 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, στο ιπτάμενο προσωπικό αεροπορικής εταιρείας, εγκατεστημένης σε κράτος-μέλος, το οποίο δεν καλύπτεται από τα πιστοποιητικά Ε101 και παρέχει την εργασία του για 45 λεπτά ημερησίως στην επιχειρησιακή βάση (το λεγόμενο crew room) που διαθέτει η αεροπορική εταιρεία στο έδαφος άλλου κράτους-μέλους όπου κατοικεί το ιπτάμενο προσωπικό, ενώ για τον υπόλοιπο χρόνο εργασίας εργάζεται σε αεροσκάφη αυτής της εταιρείας.
Με την σημερινή του απόφαση, το ΔΕΕ κρίνει ότι το ιπτάμενο προσωπικό της Ryanair που δεν καλύπτεται από πιστοποιητικά Ε101 και εργάζεται για 45 λεπτά ημερησίως σε αίθουσα αυτής της αεροπορικής εταιρείας στον αερολιμένα του Mπέργκαμο που προορίζεται να φιλοξενεί το πλήρωμα, και το οποίο, για τον υπόλοιπο χρόνο εργασίας, βρίσκεται στο αεροσκάφος της εν λόγω εταιρείας υπάγεται στην ιταλική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης.
