Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, χρηματοδότηση ύψους 442 εκατ. ευρώ από το ελληνικό δημόσιο για την κατασκευή του βόρειου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας (E65), του τμήματος Τρίκαλα – Εγνατία Οδός.
Επίσης, η Κομισιόν ενέκρινε τη στήριξη εκτιμώμενου ύψους 38 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας και συντήρησης του τμήματος, σε περίπτωση που τα έσοδα από τα διόδια δεν επαρκούν.
Η χρηματοδότηση αυτή θα επιτρέψει να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει μέρος του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου, χωρίς να προκληθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Η κατασκευή του βόρειου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας θα ολοκληρώσει το ελληνικό τμήμα του Ε65 και θα συμβάλει στην ανάπτυξη των περιοχών που εξυπηρετεί ο αυτοκινητόδρομος. Η απόφαση αυτή θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να στηρίξει την κατασκευή της σημαντικής αυτής υποδομής, η οποία αποτελεί μέρος του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου».
Τον Μάιο του 2019, η Ελλάδα κοινοποίησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχέδιό της να χορηγήσει δημόσια στήριξη ύψους 442 εκατ. ευρώ στην εταιρεία «Κεντρική Οδός Α.Ε.» για την κατασκευή του βόρειου τμήματος, μήκους 70,5 χλμ., του αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας (E65).
Σε λειτουργία το μεσαίο τμήμα του Ε-65, υπό κατασκευή το νότιο
Η Κεντρική Οδός Α.Ε. είναι επίσης παραχωρησιούχος του μεσαίου και νότιου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65. Ο ελληνικός αυτοκινητόδρομος Ε65, μήκους 180 χλμ., συνδέει τον υφιστάμενο αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ με την Εγνατία Οδό.
Επιπλέον, η Ελλάδα κοινοποίησε τα σχέδιά της να στηρίξει τη λειτουργία του βόρειου τμήματος με την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας και συντήρησης, σε περίπτωση που τα έσοδα από τα διόδια στο εν λόγω τμήμα δεν επαρκούν.
Η λειτουργική στήριξη εκτιμάται σε 38 εκατ. ευρώ.
Η Επιτροπή αξιολόγησε τα μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο επιτρέπει κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών.
Η Επιτροπή διαπίστωσε τα εξής:
-η ενίσχυση θα συμβάλει στην ανάπτυξη των οικονομικών περιοχών Κεντρικής Ελλάδας, Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας που εξυπηρετούνται από τον αυτοκινητόδρομο Ε65. Θα δώσει ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα και θα στηρίξει τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις περιοχές αυτές, βελτιώνοντας τη διαλειτουργικότητα, την προσβασιμότητα και την ασφάλεια του οδικού δικτύου.
-η ενίσχυση θα συμβάλει επίσης, αφενός, στην αντιμετώπιση του προβλήματος της κυκλοφοριακής απομόνωσης των περιοχών αυτών και, αφετέρου, στην αναβάθμιση μιας ταχείας, διεθνούς οδικής σύνδεσης με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία.
-η ενίσχυση δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον, δεδομένου ότι οι θετικές επιπτώσεις της όσον αφορά τη συμβολή της στην ανάπτυξη των οικονομικών περιοχών υπερτερούν σαφώς των περιορισμένων αρνητικών επιπτώσεών της όσον αφορά τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και τις επιπτώσεις στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών. Τα μέτρα στήριξης είναι αναγκαία και αναλογικά για την υλοποίηση του έργου.
Ειδικότερα, η Ελλάδα απέδειξε ότι i) η δημόσια χρηματοδότηση αντιστοιχεί σε εύλογη εκτίμηση του κόστους κατασκευής· ii) όσον αφορά τη λειτουργική στήριξη, η Κεντρική Οδός Α.Ε. θα λάβει μόνο τη διαφορά μεταξύ των ανώτατων δαπανών λειτουργίας και συντήρησης και των εσόδων από τα διόδια, ενώ τα έσοδα που υπερβαίνουν τις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης θα επιστρέφονται στο δημόσιο μέσω μηχανισμού ανάκτησης· και iii) οι εκτιμήσεις κόστους είναι εύλογες σε σύγκριση με εκτιμήσεις για άλλους αυτοκινητόδρομους.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δημόσια χρηματοδότηση που χορηγήθηκε για την κατασκευή και τη λειτουργία του βόρειου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65 είναι σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων.
Το ιστορικό
Η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει 3 αποφάσεις σχετικά με τον αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας E65. Το 2008, η Επιτροπή εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία η παραχώρηση του συνολικού έργου για τον αυτοκινητόδρομο E65 δεν συνιστά ενίσχυση (N 565/2007). Στη συνέχεια, λόγω της οικονομικής κρίσης, σημειώθηκε σημαντική μείωση της κυκλοφορίας και, ως εκ τούτου, των εσόδων από διόδια.
Συνεπώς, η παραχωρησιούχος εταιρεία δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κεφάλαια στην αγορά και οι εργασίες για το έργο διακόπηκαν το 2011. Για να απεμπλακεί η κατάσταση, το Ελληνικό Δημόσιο κατέληξε σε συμφωνία με τον παραχωρησιούχο το 2013.
Η συμφωνία προέβλεπε i) αναβολή της κατασκευής του βόρειου (70,5 χλμ.) και του νότιου (32,5 χλμ.) τμήματος του αυτοκινητοδρόμου· ii) περαιτέρω χρηματοδοτική συνεισφορά του Δημοσίου· και iii) διεπιδότηση του μεσαίου τμήματος (78,5 χλμ.) με έσοδα από άλλον ελληνικό αυτοκινητόδρομο.
Η Επιτροπή ενέκρινε τα μέτρα αυτά το 2013 (SA.36893). Το 2018, η Επιτροπή ενέκρινε δημόσια χρηματοδότηση για την κατασκευή του νότιου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου E65 (SA.50233).
