Οι οδικές μεταφορές αποτελούν το κυρίαρχο μέσο εγχώριας εμπορευματικής μεταφοράς, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% (72% στην Ε.Ε.), γεγονός που οφείλεται στη γεωγραφική μορφολογία της χώρας, στις κοντινές αποστάσεις μεταξύ των μεγάλων αστικών κέντρων, αλλά και στην έλλειψη κατάλληλων σιδηροδρομικών υποδομών.
Επιμέλεια: Β. Βεγιάζη
Αυτό αναφέρεται σε έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στην οποία υπογραμμίζεται ότι, μέσω θαλασσίων οδών διακινείται το 18,5% του φορτίου, ενώ ο σιδηρόδρομος και οι εναέριες μεταφορές καταλαμβάνουν πολύ μικρά ποσοστά.
Στις οδικές μεταφορές, τα φορτηγά που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια των οδικών μεταφορών, διακρίνονται σε Δημόσιας Χρήσης (ΔΧ) και Ιδιωτικής Χρήσης (ΙΧ).
Οι ιδιοκτήτες των φορτηγών ΔΧ μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε οποιαδήποτε επιχείρηση μεταφορών και logistics.
Αντίθετα, τα οχήματα ΙΧ ανήκουν σε εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν καθετοποιηθεί, οργανώνοντας οι ίδιες την εφοδιαστική τους αλυσίδα, διενεργώντας μεταφορές μόνο για τις ιδιοκτήτριες εταιρείες (οι επιχειρήσεις μεταφορών και logistics απαγορεύεται να χρησιμοποιούν τα εν λόγω μεταφορικά μέσα).
Όπως υπογραμμίζεται στην έρευνα, περίπου το 95% των οδικών μεταφορών στη χώρα διενεργείται μέσω ΙΧ φορτηγών, ενώ μόλις το 5% με φορτηγά ΔΧ.
Συνοπτικά, το οδικό εμπορευματικό έργο στην Ελλάδα έως και το 2008 αυξανόταν συνεχώς. Από την άνοδο ωφελούνταν περισσότερο τα οχήματα ΙΧ, αφού ο αριθμός των φορτηγών ΔΧ παρέμενε σταθερός.
Στο τέλος του 2015, στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν 1,32 εκατ. ελαφρά και βαρέα φορτηγά, 97% των οποίων (1,29 εκατ.) ήταν ΙΧ.
Κατά την τελευταία δεκαετία ο συνολικός στόλος των ΙΧ οχημάτων αυξήθηκε κατά 8,4%, ενώ ο αριθμός των φορτηγών ΔΧ διατηρείται σταθερός σε 36.495 οχήματα.
Το μεγαλύτερο μέρος των φορτηγών ανήκει σε εταιρείες και αυτοκινητιστές, με έδρα στη Στερεά Ελλάδα, καθώς, στο τέλος του 2015, στην περιοχή αυτή κυκλοφορούσαν περίπου 436.000 φορτηγά, αριθμός που αντιπροσωπεύει το 1/3 του συνόλου.
Ακολούθως, στη Μακεδονία καταμετρήθηκαν 303.000 οχήματα (23%) και στην Πελοπόννησο 163.900.