Την ανάγκη δημιουργίας δομών στρατηγικού σχεδιασμού των δημοσίων υποδομών, σχεδιασμού που δεν θα υλοποιεί έργα για τα έργα, αλλά θα υπηρετεί την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, υπογράμμισε ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, μιλώντας στο 1ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών.
Ο υπουργός τόνισε την μεγάλη ανάγκη που υπάρχει για θεσμικές αλλαγές, προκειμένου να υπηρετήσουμε καλύτερα τα έργα στη χώρα (δημόσια ή ιδιωτικά), ενώ επεσήμανε ότι θεωρεί αναγκαίο πως πρέπει να πέσουν οι χρόνοι για όλα τα έργα (με νέο σύγχρονο σύστημα τιμών/προδιαγραφών ωρίμανσης των έργων προκειμένου να προσελκύσουν επενδύσεις.
Ο κ. Σπίρτζης αναφέρθηκε στη θεσμοθέτηση υποχρεωτικής σύνταξης πραγματικών προϋπολογισμών για όλα τα έργα, ώστε να εκλείψει το φαινόμενο των μελετών με εκπτώσεις έως 92% ή στα έργα έως και 60%.
Προανήγγειλε την εισαγωγή μητρώου για τους απασχολούμενους στα έργα (δημόσια και ιδιωτικά), καθώς και τη θεσμοθέτηση και υλοποίηση κεντρικών ηλεκτρονικών συστημάτων (μείωση της γραφειοκρατίας) για τη συντομότερη αδειοδότηση των έργων, του συστήματος δημοπράτησης μελέτης/εφαρμογής, ώστε να μην υπάρχουν φαινόμενα στημένων διαγωνισμών του παρελθόντος.
Πρέπει οι δημόσιες υπηρεσίες και οι δημόσιοι φορείς και αυτό κάνουμε τον τελευταίο 1,5 χρόνο να αναπτύξουν δράσεις εξωστρέφειας, να πηγαίνουν με ιδιωτικές εταιρείες και να διεκδικούν έργα στο εξωτερικό”, δήλωσε ο κ. Σπίρτζης υπογραμμίζοντας πως “μέχρι στιγμής η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, η ΕΡΓΟΣΕ και η ΕΓΝΑΤΙΑ έχουν προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση και τα πράγματα είναι πάρα πολύ καλά, ιδιαίτερα στα έργα των μέσων σταθερής τροχιάς”.
Μεταξύ των στρατηγικών που υλοποιεί το υπουργείο, ανέφερε, είναι “η δημιουργία δομών στρατηγικού σχεδιασμού των δημόσιων υποδομών, σχεδιασμού που δεν θα υλοποιεί έργα για τα έργα, αλλά θα υπηρετεί την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας”.
Είναι απαράδεκτο, είπε ο κ. Σπίρτζης, όλα αυτά τα χρόνια, να μην έχουμε ούτε ένα τμήμα για το στρατηγικό σχεδιασμό των υποδομών που οφείλουμε να έχουμε.
Ούτε στη Γενική Γραμματεία Υποδομών έχουμε τέτοια δομή, ούτε στη Γενική Γραμματεία Μεταφορών έχουμε τέτοια δομή.
Στη Γενική Γραμματεία Μεταφορών έχουμε και άλλα φαινόμενα που πραγματικά εάν τα παρουσιάσει κανείς, θα μοιάζουν ανέκδοτο.
Π.χ. το Υπουργείο Μεταφορών δεκαετίες τώρα επιδοτεί τις αστικές συγκοινωνίες και τις δημόσιες και τις ιδιωτικές, αλλά δεν έχει δομή να ελέγξει τι επιδοτεί. Εάν το έργο που επιδοτεί, γίνεται.
H ομιλία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών
Αγαπητοί συνάδελφοι να δώσουμε συγχαρητήρια κατ’ αρχάς στους διοργανωτές και στο Φώτη Φωτεινό και στο Νίκο Καραγιάννη για το σημερινό συνέδριο. Να τους συγχαρούμε και για τη δημοσιογραφική δουλειά που κάνουν, μιας και έχουν το Υπουργείο και τον τεχνικό κόσμο σε στενό μαρκάρισμα και δεν χαρίζονται, αλλά δεν χαρίζονται μέσα στα πλαίσια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Αγαπητοί συνάδελφοι, ο τεχνικός κόσμος της χώρας κλήθηκε σε δυο ιστορικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας να βγάλει τη χώρα από την κρίση και να την οδηγήσει σε εποχές ανάπτυξης. Η πρώτη φορά που ιδρύθηκε το Τεχνικό Επιμελητήριο – είναι και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ εδώ – ήταν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Η ίδρυση του Τεχνικού Επιμελητηρίου έγινε το 1923 κι ήρθε να καλύψει αυτή την αναγκαιότητα. Την αναγκαιότητα δηλαδή να βγει η χώρα, ο Eλληνισμός από την κρίση μετά τη μεγάλη εθνική καταστροφή που είχαμε ζήσει.
Η δεύτερη φορά που κλήθηκε να βγάλει τη χώρα από την κρίση είναι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν συγκρίνει ιστορικά κανείς την πορεία του τεχνικού κόσμου και πώς συνείσφερε στο παραγωγικό μοντέλο και στην ανάπτυξη της χώρας, στις δυο διαφορετικές ιστορικές στιγμές, θα βγάλει τα συμπεράσματά του.
Θα βγάλει τα συμπεράσματα για το ποια είναι η πορεία του τεχνικού κόσμου και της χώρας όταν έχει συγκεκριμένη πρόταση για την παραγωγική ανασυγκρότηση και το στρατηγικό σχεδιασμό, παρ’ ότι οι πολιτικές συγκυρίες δεν ήταν κατάλληλες. Δεν είχαμε πλέρια δημοκρατία στο διάστημα του μεσοπολέμου, παρά ταύτα υπήρχε η ωριμότητα από τις τότε πολιτικές ηγεσίες να συνεργαστούν με τον τεχνικό κόσμο και να έρθουν με συγκεκριμένο σχέδιο, υποδομές και κατεύθυνση, για την παραγωγική δομή της χώρας.
Συνέβη ακριβώς το ανάποδο από αυτό που έγινε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δηλαδή δεν είχαν κατεύθυνση, δεν είχαν πρόταση για την παραγωγική ανασυγκρότηση. Είχαν αποβιομηχανοποίηση της χώρας σε πολύ μεγάλο ποσοστό και ολοκληρώθηκε όλο αυτό το φαινόμενο στη Μεταπολίτευση.
Επομένως έφτασε και ο τεχνικός κόσμος της χώρας και στα δημόσια και στα ιδιωτικά έργα να κάνει έργα για τα έργα, έργα που δεν ήταν στην κατεύθυνση του να παράξουμε. Να παράξουμε πλούτο. Να παράξουμε πραγματικά, αλλά να παράγουμε φούσκες.
Έτσι φτάσαμε στο να έχουμε πολύ μεγάλες αξίες γης, μεγάλες αξίες ακινήτων, μεγάλες αξίες δομικών υλικών και έργων και προφανώς, μόνοι μας, να κατασυκοφαντήσουμε με τις δράσεις μας, και τον εαυτό μας, σαν τεχνικός κόσμος.
Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια και δεν μιλάω για τα δυο τελευταία χρόνια, γίνεται μια σημαντική προσπάθεια από τον τεχνικό κόσμο, για να εξορθολογήσει τις διαδικασίες, να έχουμε διαφάνεια, να πάμε σε μια άλλη εποχή.
Πιστεύω όμως ότι δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες για να το διασφαλίσουμε. Να διασφαλίσουμε αυτή την κατεύθυνση. Έτσι έχουμε να κινηθούμε κατά τη γνώμη μου σε τρεις κατηγορίες, σε τρεις άξονες θεμάτων. Ο τεχνικός κόσμος της χώρας καλείται και σήμερα να βγάλει τη χώρα από την κρίση με τη δουλειά του και με τις προτάσεις του αλλά και με την αλλαγή νοοτροπίας.
Και με τη θέσπιση δομών και με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου. Έτσι οι τρεις άξονες θεμάτων που πρέπει να προχωρήσουμε είναι :
Ο πρώτος άξονας, είναι η δημιουργία δομών στρατηγικού σχεδιασμού των δημόσιων υποδομών, σχεδιασμού που δεν θα υλοποιεί έργα για τα έργα, αλλά θα υπηρετεί την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Θα ήθελα να πω μερικά παραδείγματα, συγκεκριμένα, μιας και υπάρχουν πολλοί συντελεστές στην αίθουσα και της δημόσιας διοίκησης. Είναι απαράδεκτο, όλα αυτά τα χρόνια, να μην έχουμε ούτε ένα τμήμα για το στρατηγικό σχεδιασμό των υποδομών που οφείλουμε να έχουμε. Ούτε στη Γενική Γραμματεία Υποδομών έχουμε τέτοια δομή, ούτε στη Γενική Γραμματεία Μεταφορών έχουμε τέτοια δομή.
Στη Γενική Γραμματεία Μεταφορών έχουμε και άλλα φαινόμενα που πραγματικά εάν τα παρουσιάσει κανείς, θα μοιάζουν ανέκδοτο. Π.χ. το Υπουργείο Μεταφορών δεκαετίες τώρα επιδοτεί τις αστικές συγκοινωνίες και τις δημόσιες και τις ιδιωτικές, αλλά δεν έχει δομή να ελέγξει τι επιδοτεί. Εάν το έργο που επιδοτεί, γίνεται.
Επομένως το πρώτο που πρέπει να δούμε, ο πρώτος άξονας, είναι οι δομές στρατηγικού σχεδιασμού και οι δομές γενικότερα που πρέπει να έχουμε και οι θεσμικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Σε αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ένα νέο οργανισμό. Έχει γίνει διαβούλευση και με τους εργαζόμενους, έχει γίνει και διαβούλευση με άλλους συντελεστές και με άλλες δομές, με τις περιφέρειες και με τους δήμους, προκειμένου να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε καλύτερα, το πώς κάνουμε στη χώρα έργα, στο σύνολό τους, δημόσια και ιδιωτικά.
Πώς μπορούμε να φύγουμε από αυτά που γνωρίζετε όλοι, από το να ωριμάσουμε ένα έργο οδοποιίας όχι σε μια 10ετία και σε 15, 18 χρόνια όπως γίνεται μέχρι σήμερα. Στο πώς μπορούμε ένα περιβαλλοντικό έργο να μην κάνουμε 7 και 8 χρόνια να έχουμε περιβαλλοντική αδειοδότηση. Το πώς μπορούμε να πάρουμε άδεια για μια βιομηχανία σε λιγότερο από 6 έως 7 χρόνια.
Και αυτά είναι θέματα που πραγματικά ακυρώνουν την όποια πολιτική βούληση, αλλά και την όποια επενδυτική βούληση υπάρχει. Κανείς δεν θα έρθει να επενδύσει εάν έχουμε τέτοιους όρους ωρίμανσης.
Πιστεύω ότι πρέπει να δούμε τον πρώτο πυλώνα της παραγωγής έργου που είναι η δημόσια διοίκηση, η στελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών αδειοδότησης. Και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να έχουμε τέτοιες δομές με ένα μηχανικό στους δήμους, με ελλιπή στελέχωση, υλικοτεχνική υποδομή. Αυτός είναι και ο λόγος, εξαιτίας των δεσμεύσεων που υπάρχουν στη χώρα, που ετοιμάζουμε μια πρόταση, ώστε το σώμα των Μηχανικών και των διπλωματούχων και των τεχνολόγων, να έχουν μια ευελιξία στο πώς ασχολούνται, στο πού απασχολούνται στις διάφορες δομές του κράτους.
Και βέβαια να είναι ένα ειδικό σώμα. Να μην υπάρχει αξιολόγηση, όπως υπάρχει για τους υπόλοιπους δημόσιους υπαλλήλους, να ενταχθούν στα μητρώα των έργων. Όχι των δημόσιων έργων, αλλά των έργων, δημόσιων και ιδιωτικών και αυτό ισχύει και για τους ιδιώτες διπλωματούχους μηχανικούς και τεχνολόγους μηχανικούς και βέβαια να έχουν οι δημόσιες υπηρεσίες προδιαγραφές λειτουργίας, διαβάθμιση και βέβαια να έχουν και τεχνικό αντικείμενο. Γιατί πολλές από αυτές δεν έχουν καν τεχνικό αντικείμενο.
Σε αυτή την κατεύθυνση των δομών και των κεντρικών συστημάτων που θα διευκολύνουν το πώς παράγουμε έργα, προχωράμε στη θεσμοθέτηση, αλλά και στην υλοποίηση κεντρικών ηλεκτρονικών συστημάτων.
Το πρώτο έχει να κάνει με την υλοποίηση κεντρικού συστήματος αδειοδοτήσεων. Γνωρίζετε ότι πάνω από 40 φορείς, εγώ έχω μετρήσει 45, εμπλέκονται στην αδειοδότηση των έργων. Προφανώς δεν μπορούμε να πετύχουμε χρόνους αδειοδότησης μικρότερους από αυτούς που ανέφερα πριν, αν δεν πάμε σε τέτοιες διαδικασίες.
Τη δημιουργία προδιαγραφών λειτουργίας, το είπα πριν, αλλά εκεί θέλει να κάνουμε μια μεγάλη συζήτηση, όχι μόνο με τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά και με τον ιδιωτικό τομέα, των τεχνικών υπηρεσιών. Αυτό το έχουμε θεσμοθετήσει. Μένουν οι υπουργικές αποφάσεις για τη διαβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών.
Θεσμοθετήθηκε το σύστημα δημοπράτησης μελέτης κατασκευής, ώστε να μην έχουμε τα φαινόμενα στησιμάτων που είχαμε στο παρελθόν. Όλα τα σημεία που αποτελούσαν υποκειμενικά σημεία αξιολόγησης έχουν βγει εκτός του συστήματος μελέτης κατασκευής. Επομένως είναι ένα σύστημα που μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε εκεί που δεν έχουμε ωριμάνσεις έργων, ή μελέτες εφαρμογής.
Θεσμοθετούμε την υποχρεωτική σύνταξη της μελέτης εφαρμογής και της σύνταξης πραγματικού προϋπολογισμού για όλα τα έργα. Γνωρίζετε ότι υπάρχουν 13 τρόποι προϋπολογισμού ενός έργου. Γνωρίζετε πολύ καλύτερα από όλους ότι τα τιμολόγια και οι προδιαγραφές των έργων είναι τόσο στρεβλά, που δεν μπορεί κανείς να αξιολογήσει αν μια έκπτωση είναι μεγάλη, μικρή, εύλογη, ή μη εύλογη.
Και εδώ έχει να κάνει και με την αλλαγή της δικής μας νοοτροπίας. Δεν μπορεί να υπάρχουν εκπτώσεις στις μελέτες, της τάξης του 90% και του 92%. Οι συνάδελφοι μου φέρνουν τα αποτελέσματα για να τα υπογράψω και ντρέπομαι που ήμουνα Πρόεδρος του ΤΕΕ και υπογράφω τέτοιες μελέτες.
Ούτε εκπτώσεις στα έργα της τάξης του 60%. Θεωρώ λοιπόν ότι αυτά πρέπει να τα διορθώσουμε και έχουμε κάνει τις αντίστοιχες ομάδες εργασίας, επιστημονικές ομάδες, όχι μόνο με στελέχη του Υπουργείου, για να περιοριστεί αυτό το φαινόμενο, αλλά χρειάζεται η συνδρομή και η συμμετοχή όλων, και θεσμικά, αλλά και του καθένα από εμάς, στο να φτιάξουμε ένα νέο σύγχρονο σύστημα τιμών και προδιαγραφών, που δεν θα έχει να κάνει με τα δημόσια έργα, αλλά θα έχει να κάνει με τα έργα. Με όλα τα έργα. Και τα ιδιωτικά. Ώστε να έχουμε τους ίδιους προϋπολογισμούς και το ίδιο σύστημα σε δημόσια και ιδιωτικά έργα.
Αναγκαία η εξωστρέφεια
Ο άλλος στόχος που έχουμε είναι η δράση εξωστρέφειας. Η δράση εξωστρέφειας μέχρι σήμερα βασιζόταν στις πρωτοβουλίες που έπαιρνε ο ιδιωτικός τομέας μόνος του, αναζητώντας ή κλείνοντας συμφωνίες στο εξωτερικό. Και γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι εκτός από αυτές τις προσπάθειες που συνήθως είναι αποτυχημένες, σε αντίθεση με το παλιό παρελθόν της χώρας του τεχνικού κόσμου, υπάρχουν και πάρα πολλοί συνάδελφοί μας που ψάχνουν να βρουν την τύχη τους χωρίς καμία στήριξη, επίσης σε χώρες του εξωτερικού σε όλο τον πλανήτη.
Πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να τελειώσει μια και καλή. Πρέπει οι δημόσιες υπηρεσίες και οι δημόσιοι φορείς και αυτό κάνουμε τον τελευταίο 1,5 χρόνο να αναπτύξουν δράσεις εξωστρέφειας, να πηγαίνουν με ιδιωτικές εταιρείες και να διεκδικούν έργα στο εξωτερικό.
Μέχρι στιγμής βλέπω εδώ είναι η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, η ΕΡΓΟΣΕ και η ΕΓΝΑΤΙΑ έχουν προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση και τα πράγματα είναι πάρα πολύ καλά, ιδιαίτερα στα έργα των μέσων σταθερής τροχιάς.
Το επόμενο κεντρικό ηλεκτρονικό σύστημα που θεσπίζεται με το σχέδιο νόμου που θα δείτε, το έχετε δει, και θα έρθει στη Βουλή μέσα στον επόμενο μήνα, είναι το Κεντρικό Σύστημα Παρακολούθησης Τεχνικών Έργων. Το ξέρετε πάρα πολύ καλά. Μπορεί να μην αρέσει σε κάποιες δημόσιες υπηρεσίες, μπορεί να μην αρέσει και σε κάποιες τεχνικές υπηρεσίες, μπορεί να μην αρέσει και σε όλους μας.
Αλλά κάποια στιγμή πρέπει και εμείς και ο πολίτης, να γνωρίζει ποια είναι τα έργα που γίνονται στη χώρα. Ποιοι εργάζονται σ’ αυτά τα έργα, ποιοι τα έχουν μελετήσει, σε ποια τιμή, με ποιον προϋπολογισμό. Με ποιο σύστημα έγινε η ανάθεση της μελέτης και με ποιο υποέργο, ποιοι είναι οι υπεργολάβοι και ποιοι αποκτούν την εμπειρία από αυτά τα έργα για να συνδεθεί, με το δεύτερο μεγάλο έργο κατά τη γνώμη μου που έχουμε να κάνουμε, κι εκεί πρέπει να εισφέρουμε όλοι, που είναι τα μητρώα των εταιρειών αλλά και τα μητρώα των φυσικών προσώπων.
Δε μπορεί να συνεχίζεται ένα θολό τοπίο με το ποιος έχει δουλέψει πού. Δε μπορεί να έχουμε στρεβλές στελεχώσεις, εικονικές στελεχώσεις, δε μπορεί ένας δημόσιος υπάλληλος ή ένας υπάλληλος ενός δημοσίου φορέα ξαφνικά να στελεχώνει εργοληπτικές εταιρείες ή μελετητικές εταιρείες και να δραστηριοποιείται και σ’ αυτό τον τομέα η εταιρεία και δε μπορεί να δίνουμε το πτυχίο μας για στελέχωση.
Αυτό πρέπει να τελειώσει. Πρέπει να το τελειώσουμε εμείς. Άρα πραγματικά σύστημα παρακολούθησης έργων και πραγματική εμπειρία και στους Μηχανικούς που υπηρετούν στο Δημόσιο και σε όλους τους Μηχανικούς είτε πρόκειται για δημόσια έργα είτε για ιδιωτικά.
Θεσμοθετήθηκε ο πυρήνας των μητρώων. Έχουμε συζητήσει πάρα πολλά χρόνια για διάφορες προβλέψεις που υποτίθεται ότι διασφάλιζαν τις μικρές εταιρείες, τα μικρά πτυχία. Και ξέρουμε όλοι πάρα πολύ καλά, ότι αυτό στις μέρες μας, με την παγκοσμιοποίηση, με την αγορά όπως λειτουργεί, δε λειτουργεί ως προστατευτισμός.
Είναι εδώ όλες οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, μπορούν να κάνουν, να ιδρύσουν, μια μελετητική εταιρεία και να μη φαίνονται, μία εταιρεία μικρότερης τάξης και να μη φαίνεται, όπως και το αντίθετο. Άρα δεν έχει νόημα να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας. Πρέπει λοιπόν να πάμε σε μια άλλη λογική. Και η λογική που θα επιχειρήσουμε εμείς για να έχουμε ανανέωση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας, είναι να συνδεθεί το ανεκτέλεστο και των μελετητικών εταιρειών και των εργοληπτικών εταιρειών, με τους ανθρώπους που συνεργάζονται και που είναι στελέχη των εταιρειών τους, πραγματικά.
Δε μπορεί δηλαδή μια τυπική στελέχωση είτε είναι εταιρείας 7ης τάξης είτε 6ης είτε 5ης, να μπορεί να υλοποιεί με την ίδια στελέχωση έργα σε όλη την Ελλάδα και με το ίδιο προσωπικό, να μη συνδέσουμε λοιπόν την πραγματική στελέχωση της εταιρείας και το πραγματικό προσωπικό της εταιρείας με αυτό που έχει αναλάβει, ούτε μπορεί να υπάρχουν υπεργολαβίες που δεν είναι καταγεγραμμένες.
Θεωρούμε λοιπόν, ότι αυτό που θα επιχειρήσουμε να κάνουμε και στα μητρώα, είναι οι πραγματικά εργαζόμενοι να δηλώνονται στις ομάδες έργου και στις ομάδες μελέτης, από εκεί ν’ αποκτάται από το ηλεκτρονικό σύστημα εμπειρία και να έχουμε και σύνδεση του ανεκτέλεστου με τη στελέχωση.
Σε περίπτωση που δε θέλει κάποιος να προσλάβει, θα μπορεί να δίνει επίσημη υπεργολαβία από το μητρώο σε εταιρεία που έχει τις προδιαγραφές, σύμφωνα με την πιστοποίηση που θα έχουμε, και να έχει και την εμπειρία, όχι πλαστή, αλλά κανονική.
Το άλλο μεγάλο θέμα που έχουμε και αποτελεί πραγματικά τομή κατά τη γνώμη μου για τον τεχνικό κόσμο, είναι το Ηλεκτρονικό Σύστημα Λειτουργίας, Συντήρησης, Ιδιωτικών Έργων. Έχουμε μια κακή συνήθεια και ως χώρα, κατασκευάζουμε έργα, υποδομές και μετά, όταν καταστραφούν πάνε και τα ξαναφτιάχνουν. Δεν είναι βέλτιστη πρακτική. Πρέπει να υπάρχει ένα κεντρικό σύστημα καταγραφής όλων των υποδομών με τον αντίστοιχο φάκελο της λειτουργίας και της συντήρησης, για να μπορούμε να κάνουμε σε όλες τις δομές, είτε είναι ιδιωτικές υποδομές είτε δημόσιες, κι έναν προγραμματισμό. Και οικονομικό προγραμματισμό και τεχνικό προγραμματισμό.
Πρέπει επιτέλους το επάγγελμα να μην κάνει έργα και να τα παρατάει. Πρέπει να κάνουμε έργα να τα λειτουργούμε και να τα συντηρούμε. Και αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα για όλο τον τεχνικό κόσμο. Ο ΣΑΤΕ και ο ΣΤΕΑΤ έχουν κάνει με το ΤΕΕ μια δουλειά στο παρελθόν για 400 νέα άρθρα και την εισφορά που πρέπει να κάνει στο ηλεκτρονικό Παρατηρητήριο στη σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών, θεσμοθετείται μέσα στο νομοσχέδιο που είπαμε. Θα είναι τα πρώτα άρθρα που θα μπουν.
Θα πρέπει να έχουμε ένα Παρατηρητήριο που θα συγκρίνουμε τις τιμές των δομικών υλικών με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, γιατί καρτέλ υπάρχουν, όπως ξέρετε καλά, και σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο, όχι μόνο σ’ εθνικό. Πρέπει επιτέλους να αναλάβουν τη συλλογή των τυπικών στοιχείων των εταιρειών με ηλεκτρονικό σύστημα ώστε να γλιτώσουμε από το βραχνά της πρώτης φάσης των διαγνωστικών διαδικασιών.
Το ίδιο πρέπει να γίνει, θα φιλοξενεί και την εγγυοδοσία για να γλιτώσουμε από το δεύτερο βραχνά που είναι οι πλαστές εγγυητικές, κάποιοι το ασκούν αυτό το σπορ, δεν είναι καλό και για τα πιστοποιητικά και για την εγγυοδοσία. Επομένως και εκεί θα πάμε σε μια άλλη λογική και θεσμοθέτησή τους.
Οι προδιαγραφές και τα τεύχη δημοπράτησης ανά κατηγορία έργου θεσμοθετήθηκαν, βγήκαν από την ΕΑΑΔΗΣΥ, δυστυχώς η ΕΑΑΔΗΣΥ δεν είναι μία Ανεξάρτητη Αρχή που έχει την τεχνογνωσία να βγάλει τα βέλτιστα τεχνικά τεύχη δημοπράτησης. Βοήθησε το Υπουργείο όσο μπόρεσε, πιστεύω ότι πρέπει να γίνει μια δουλειά πέρα από αυτή που ήδη έχει γίνει για τα πρότυπα τεύχη δημοπράτησης, για να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερα πρότυπα.
Δημιουργούμε το Σώμα Ελεγκτών Ποιότητας Επιμετρητών και Ελέγχου των Εταιρειών Πιστοποίησης. Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι με τα γνωστά συστήματα πιστοποίησης μπορεί να πάρει κάποιος να πιστοποιήσει την εταιρεία του, να πιστοποιήσει τα υλικά, τις διαδικασίες και στη συνέχεια να μην υπάρχει κανένας έλεγχος της αγοράς γι’ αυτό. Δεν ελέγχεται δηλαδή κανείς αν τηρεί αυτή την πιστοποίηση.
Εκεί και το Δημόσιο έχει πρόβλημα και οι Τεχνικές Εταιρείες. Φτιάχνουμε λοιπόν ένα ανεξάρτητο Σώμα με διαδικασίες συγκεκριμένες, που θ’ ασχολείται με τον έλεγχο της αγοράς και αν τηρούνται οι διαδικασίες πιστοποίησης.
Σχεδιασμός δράσεων σε υποδομές και μεταφορές
Αγαπητοί συνάδελφοι, ο τρίτος άξονας, η τρίτη κατηγορία, είναι να μην πηγαίνουμε στις υποδομές και στις μεταφορές στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Έχουμε κακές συνήθειες και το πολιτικό σύστημα της χώρας, συνήθως η επιλογή των έργων και των υποδομών γίνεται με την εκλογική Περιφέρεια του εκάστοτε Υπουργού και με τους φίλους του Βουλευτές, ή από πού κατάγεται ο Πρωθυπουργός, τα διακεκριμένα στελέχη μιας κυβέρνησης και όλα τα υπόλοιπα που έχουμε ζήσει.
Πιστεύω ότι με τη θέσπιση των δομών στρατηγικού σχεδιασμού αυτό θα περιοριστεί αλλά δε φτάνει. Ο τεχνικός κόσμος της χώρας πρέπει να έχει συγκεκριμένο πλάνο στο μυαλό του, να ξέρουμε όλοι ποια έργα, ποιες υποδομές μένουν για να υλοποιηθούν στη χώρα και με βάση αυτό να κάνουμε την ιεράρχηση. Ν’ αναζητήσουμε πόρους, οικονομικούς πόρους, για να γίνουν αυτά τα έργα, γιατί είναι πολύ ωραίο και συμφέρει και το Ελληνικό Δημόσιο και τα δημόσια έργα, όλα να γίνονται ως δημόσια έργα.
Μας συμφέρει επίσης όλα να γίνονται από συγχρηματοδοτούμενα ή από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Δυστυχώς όμως οι πόροι είναι πολύ περιορισμένοι. Άρα, θα πρέπει να ψάξουμε ν ‘αναζητήσουμε χρηματοδότηση και εργαλεία για την εκτέλεση και τη λειτουργία έργων και για τη συντήρησή τους και να έχουμε μια ιεράρχηση γι’ αυτά τα έργα ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες που έχουμε.
Έχουμε κάνει μια δουλειά, δε θα σας της δώσω, παρ’ ότι πολλοί δημοσιογράφοι θα τη θέλουν, απ’ όλους τους φορείς του Δημοσίου, που περιλαμβάνει όλα τα έργα Συνδυασμένων Μεταφορών που έχει ανάγκη η χώρα, στις σιδηροδρομικές μεταφορές, στα εμπορευματικά κέντρα, στα έργα οδοποιίας, στα λιμενικά έργα, στις αεροπορικές μεταφορές.
Το ίδιο για τις αστικές μεταφορές και συγκεκριμένα για το μετρό, για τις οδικές μεταφορές, για το τραμ, για τα ευφυή συστήματα μεταφορών και το ίδιο για τις παραγωγικές και τις κοινωνικές υποδομές. Δηλαδή, για το ότι πρέπει κάποια στιγμή στη χώρα μας, επιτέλους, να ιεραρχήσουμε τις ανάγκες και να πούμε ότι χρειάζεται να κάνουμε δίκτυα για την πρωτογενή παραγωγή ύδρευσης, κλειστά δίκτυα, ότι πρέπει ν’ αξιοποιήσουμε τη γεωθερμία για τη μεταποίηση, από το να κάνουμε ένα χιλιόμετρο αυτοκινητόδρομο.
Πρέπει να ξέρουμε ποια έργα πρέπει να ωριμάσουν, ποια χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ποια έργα είναι βιώσιμα και μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον ιδιωτικό τομέα. Αυτή η δουλειά θ’ ανακοινωθεί σε όλους και θα γίνει στη συνέχεια μια διαβούλευση για την ιεράρχηση αυτών των έργων και για τη χρηματοδότησή τους.
Πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε το στρατηγικό σχεδιασμό των υποδομών και των μεταφορών για να έχουμε πολύ συγκεκριμένο σχέδιο για την επόμενη 15ετία, μπορούμε να το ιεραρχήσουμε. Γνωρίζουμε όλοι πάρα πολύ καλά ποια έργα δε βγαίνουν αλλά είναι αναγκαία για την επικοινωνία μας και την παραγωγική ανασυγκρότηση, άρα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από κρατικούς πόρους, ποια βγαίνουν και μπορούμε να έχουμε συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα.
Δε μπορούμε να συνεχίσουμε στη λογική του χθες. Δε μπορούμε να μην έχουμε στρατηγικό σχεδιασμό, δε μπορούμε να μην έχουμε ιεράρχηση και δε μπορούν να μην εισφέρουν όλοι σ’ αυτή την προσπάθεια. Δε μπορεί ούτε μια κυβέρνηση μόνη της, ούτε το πολιτικό σύστημα μόνο του, να υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο, αν οι πλέον αρμόδιοι, και οι πλέον αρμόδιοι είναι ο τεχνικός κόσμος της χώρας, δε συμμετέχουν όλοι και στη σύνταξη του στρατηγικού σχεδιασμού και στην ιεράρχησή του και στην υλοποίηση.
Δε θα μπω στη λογική του ν’ αναφέρω ένα-ένα τα έργα. Το Υπουργείο γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι είναι υπεύθυνο μόνο για τα μεγάλα έργα. Πρέπει κάποια στιγμή να δούμε αν μπορούν να υλοποιήσουν μικρότερα έργα ή δομές που έχουμε βάλει να υλοποιήσουν και πώς μετασχηματίζουμε, για να μπορούν ν’ ανταποκριθούν οι Τεχνικές Υπηρεσίες των Δήμων και διαφόρων άλλων φορέων.
Πιστεύω ότι έχουμε και την τεχνική αρτιότητα και τη θέληση σαν τεχνικός κόσμος να πάρουμε το φορτίο, το ιστορικό φορτίο που έχει πέσει αυτή την περίοδο στους ώμους του τεχνικού κόσμου και πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Δε χρειάζονται ούτε εξαλλοσύνες ούτε πολύ αισιόδοξα μηνύματα και προφανώς, ούτε απαισιόδοξα. Επειδή ακούω κριτική για το αν έχουν βγει αυτή την περίοδο πολλά έργα ή νέες δημοπρασίες: Μπορούσα να έχουν βγει πάρα πολλά. Μπορούσαμε να μεταφέρουμε δισεκατομμύρια, είναι εδώ ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών, να μεταφέρουμε δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων, έργα, από τη μία χρονιά στην άλλη.
Μπορούμε να συνεχίζουμε να δεσμεύουμε οικονομικούς πόρους, αλλά να μη γίνονται έργα. Δηλαδή αυτό που κληρονομήσαμε, είναι η μεταφορά την τελευταία 15ετία και η δέσμευση ποσών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, πολλών ποσών, πολλών έργων, από τη μια χρονιά στην άλλη, για έργα που έπρεπε να έχουν κάνει οι Δήμοι που δε θα τα κάνουμε ποτέ, για έργα που έπρεπε να κάνουν οι Περιφέρειες που επίσης δε θα τα κάνουν ποτέ και για έργα που έπρεπε να κάνει το Υπουργείο και δε θα τα κάνει ποτέ.
Έχουμε συγκεκριμένη λύση, είστε εδώ όλοι να το γνωρίζετε, για το πώς ξεπερνάμε το θέμα των απαλλοτριώσεων, όλοι οι φορείς που έχουν πρόβλημα μπορούν να τα στέλνουν στο Υπουργείο και να προχωράνε οι απαλλοτριώσεις εντασσόμενες στο άρθρο 7Αας είναι και μικρά έργα.
Αυτό είναι μια κυβερνητική απόφαση. Το ίδιο ισχύει για τις αρχαιολογικές εργασίες, με τις προβλέψεις που έχουν γίνει, για να μην έχουμε τις γνωστές παθογένειες, αλλά από κει και πέρα πρέπει να ξεπεράσουμε κι εμείς τον κακό μας εαυτό. Δε βγαίνουν τα έργα με τις εκπτώσεις που δίνονται, δε βγαίνουν τα έργα με στρεβλές μελέτες, δε βγαίνουν τα έργα με Δημόσιες Υπηρεσίες που δε μπορούν ν’ ανταποκριθούν στον έλεγχο μιας μελέτης ή στην καλή επίβλεψη της κατασκευής.
Θα ήθελα να σας παρακαλέσω να συμμετέχετε όλοι σ’ αυτή τη δουλειά με όλες σας τις δυνάμεις, και στην εκπόνηση του στρατηγικού σχεδίου για τις υποδομές και στην ιεράρχηση των υποδομών που οφείλουμε να κάνουμε, αλλά και στη δόμηση δομών στο Ελληνικό Δημόσιο, στο σύστημα παραγωγής έργων και στα ηλεκτρονικά συστήματα.
Αν μη τι άλλο, οι συλλογικοί επιστημονικοί φορείς μας και οι συνδικαλιστικοί φορείς μας, έχουν και την οικονομική δυνατότητα, άλλοι, και το προσωπικό και τις δυνάμεις και τα μέλη, άλλοι, για να εισφέρουν σ’ αυτή την προσπάθεια, του να φτιάξουμε δομές και κεντρικά ηλεκτρονικά συστήματα να μπορέσει να προχωρήσει η χώρα.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
