Η PwC Ελλάδας εξέδωσε τη μελέτη «Υποδομές – Χρηματοδοτώντας το Μέλλον», η οποία καλύπτει τα έργα υποδομών (μεταφορές, ενέργεια, ύδρευση και διαχείριση αποβλήτων) που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ή σε προχωρημένο σχεδιασμό.
Σύμφωνα με αυτή, κατά την περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα, οι επενδύσεις σε υποδομές σαν ποσοστό του ΑΕΠ κατακρημνίσθηκαν από το 3,7% (2006) στο 1,1% (2016), χάνοντας €3,6 δισ. σε ετήσια βάση (συνολική απώλεια €62 δισ.).
Ως αποτέλεσμα οι άμεσες θέσεις απασχόλησης στον κλάδο των κατασκευών υποδομών από το 2009 μειώθηκαν κατά 41%, τα έργα υποδομών επηρεάστηκαν σημαντικά από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς και την μείωση της ροής της ιδιωτικής χρηματοδότησης.
Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων υποδομών στην Ελλάδα ανέρχεται σε €21,4δισ. από τα οποία €13,7 δισ. αφορούν έργα σε εξέλιξη.
Από τα 69 έργα που προγραμματίζονται να παραδοθούν μέχρι το 2022, η ενέργεια καλύπτει το 42%, οι σιδηρόδρομοι και τα έργα σε μετρό/τραμ το 31% και οι οδικές συγκοινωνίες το 15%.
Τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης είναι:
-Από το 2014 έως τον Φεβρουάριο του 2017, ολοκληρώθηκαν 16 έργα υποδομών με συνολικό προϋπολογισμό €2δισ., εκ των οποίων ο αυτοκινητόδρομος “Μορέας” είναι το μεγαλύτερο έργο (€1δισ.),
-Ο αριθμός των έργων υποδομών σε εξέλιξη ή σχεδιασμό έχει αυξηθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια της κρίσης και η αξία τους ανέρχεται σε €21,4δισ. μέχρι το 2022,
-Από τα συνολικά 69 έργα που θα παραδοθούν μέσα στα επόμενα 6 χρόνια, τα 34 αφορούν Δρόμους, Λιμάνια και Αεροδρόμια, 15 την Ενέργεια, 10 το Σιδηροδρομικό Δίκτυο και 10 την Ύδρευση και Διαχείριση Αποβλήτων.
-Τα περισσότερα από τα έργα της ενέργειας και του σιδηροδρομικού δικτύου είναι σε εξέλιξη, οι δρόμοι αναμένεται να παραδοθούν μέσα στο 2017, ενώ τα έργα ύδρευσης/διαχείρισης αποβλήτων και τουριστικών υποδομών βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο σχεδιασμού.
-Οι βασικές προκλήσεις για την χρηματοδότηση των έργων υποδομών είναι το υψηλό κόστος του έργου, τα χαμηλά έσοδα από τους χρήστες, η χαμηλή δημόσια χρηματοδότηση και τα εμπόδια για τις ιδιωτικές επενδύσεις.
-Ζωτικής σημασίας για την αναζωογόνηση των επενδύσεων σε έργα υποδομών είναι η αποτελεσματική απορρόφηση των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ, η δημιουργία κινήτρων για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα με τη μορφή παραχωρήσεων και η σταδιακή αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης.
-Μέσω του νέου ΕΣΠΑ, από το 2014 έως το 2020 αναμένεται να αντληθούν €8,2δις. για χρηματοδότηση έργων υποδομών.
-Οι ΣΔΙΤ και τα Ομόλογα Έργου θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση των έργων υποδομών, εμπλουτίζοντας τα χαρτοφυλάκια των θεσμικών επενδυτών με χαμηλού κινδύνου προϊόντα αλλά προϋπόθεση αποτελεί η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και η μείωση της πολιτικής αβεβαιότητας.
Ο Ευάγγελος Μαρκόπουλος, Senior Director, Επικεφαλής του Τομέα Παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών στην Ενέργεια και τις Υποδομές της PwC σχολίασε:
«Η κρίση συνεχίζει να δημιουργεί σημαντικές καθυστερήσεις στα έργα υποδομών ενώ η ολοκλήρωσή τους θα αποτελούσε σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης για την χώρα. Συνολικά, 69 έργα προϋπολογισμού €21,4 δισ. μέχρι το 2022 είναι σε εξέλιξη και σε προχωρημένο σχεδιασμό.
Ωστόσο, η μείωση της ροής χρηματοδότησης, η μη αποτελεσματική απορρόφηση των ΕΣΠΑ και η έλλειψη δημιουργίας κινήτρων για συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα εξακολουθούν να αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη του κλάδου».
Ο Μάριος Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος της PwC σημείωσε: «Η έλλειψη επενδύσεων εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους προβληματικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Η δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις και κατ’ επέκταση η προσπάθεια για επαναφορά τους στα επίπεδα πριν από την κρίση, θα βοηθούσαν την ανάπτυξη, θα δημιουργούσαν νέες θέσεις εργασίας και πάνω από όλα θα βελτίωναν την ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Για να γίνει αυτό, θα 3 πρέπει να επιταχύνουμε τον προγραμματισμό και την εκτέλεση των έργων υποδομής και να τα κάνουμε “φιλικότερα” προς τους επενδυτές. Τα έργα υποδομών είναι πολύ σημαντικά για το μέλλον και την ανάπτυξη της χώρας και χρειάζονται ενίσχυση και στήριξη από τον κρατικό μηχανισμό.»
