Με τέσσερα projects (1 ακτοπλοϊκό, 2 σιδηροδρομικά, 1 οδικό) συμμετέχει η χώρα μας στον κατάλογο της ΕΕ, με τα 140 βασικά έργα στον τομέα των μεταφορών, τα οποία θα συνεισφέρουν σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ για την οικονομική ανάκαμψη των κρατών – μελών και θα συμβάλλουν στην κατασκευή ελλειπουσών μεταφορικών συνδέσεων σε ολόκληρη την ήπειρο, στη στήριξη των βιώσιμων μεταφορών και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Επιμέλεια: Μαρίνα Δημητρίου
Τα έργα θα λάβουν χρηματοδότηση μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF), του προγράμματος επιχορηγήσεων της ΕΕ για τη στήριξη των υποδομών μεταφορών.
Οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές ενισχύονται μέσω της αύξησης της μεταφορικής ικανότητας και της βελτίωσης των πολυτροπικών συνδέσεων με τα οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα.
Στον τομέα της ναυτιλίας, δίνεται προτεραιότητα σε έργα θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων που βασίζονται σε εναλλακτικά καύσιμα και στην εγκατάσταση από ξηράς ηλεκτροδότησης σε λιμένες για τη μείωση των εκπομπών από τα ελλιμενισμένα πλοία.
Ειδικότερα, για την Ελλάδα στον μακροσκελή κατάλογο της ΕΕ συμπεριλαμβάνονται τα εξής έργα:
-ALFION – Εναλλακτική τροφοδοσία καυσίμων στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας
Το έργο αφορά τα σχέδια που απαιτούνται για την ανάπτυξη τεχνολογίας χερσαίας τροφοδοσίας στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Θα επιτρέψει στα πλοία να λαμβάνουν πράσινη ηλεκτρική ενέργεια όταν ελλιμενίζονται. Θα δημιουργηθούν επίσης σταθμοί φόρτισης για οχήματα, μειώνοντας το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μεταφορικών δραστηριοτήτων στην περιοχή του λιμένα.
-Αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής από Αλεξανδρούπολη προς Πύθιο (μελέτη)
Οι μελέτες αυτές θα καλύψουν την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 117 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη στο Πύθιο, στο πλαίσιο του σιδηροδρομικού έργου Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο (διάδρομος Sea2Sea), το οποίο συνδέει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης με την Τουρκία (σταθμός Πυθίου) και τη Βουλγαρία (μετά το σταθμό Ορμένιο). Οι εργασίες θα αυξήσουν την μεταφορική ικανότητα προς την ανατολική Ευρώπη και θα βελτιώσουν τις διασυνοριακές μεταφορές προς την Τουρκία και τη Βουλγαρία.
-Νέα ενιαία σιδηροδρομική γραμμή που θα συνδέει Θεσσαλονίκη-Αμφίπολη-Νέα Καρβάλη (μελέτη)
Το έργο προετοιμάζει μελέτες για τη νέα ενιαία σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει το λιμάνι της Καβάλας με τη Θεσσαλονίκη και -μετέπειτα- το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Η νέα γραμμή υψηλής ταχύτητας θα ηλεκτροδοτηθεί και θα έχει αμφίδρομη σηματοδότηση. Τα οφέλη περιλαμβάνουν μειωμένους χρόνους ταξιδιού, αυξημένη οδική ασφάλεια (μέσω διαχωρισμένων οδικών διασταυρώσεων) και μειωμένες εκπομπές CO2. Αυτό το έργο πραγματοποιείται κατά μήκος του διαδρόμου «Sea2Sea», ο οποίος συνδέει το Αιγαίο (λιμάνια Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης) με τη Μαύρη Θάλασσα (λιμάνια Μπουργκάς και Βάρνας) και το Δούναβη (Ρούσε).
-Ανάπτυξη ασφαλών περιοχών στάθμευσης (parking) φορτηγών στην Ελλάδα
Οι οδηγοί φορτηγών έρχονται συχνά αντιμέτωποι με μη ασφαλείς θέσεις στάθμευσης. Αυτό το έργο θα δημιουργήσει 9 νέους χώρους στάθμευσης, συμπεριλαμβανομένων 182 θέσεων στάθμευσης φορτηγών σε όλη την Ελλάδα. Θα αναπτυχθεί μια ηλεκτρονική υπηρεσία για να προσφέρει πληροφορίες σχετικά με την τοποθεσία και τις υπηρεσίες των χώρων στάθμευσης, καθώς και την ευκαιρία να γίνεται προ-κράτηση και προπληρωμή για μια θέση στάθμευσης.
Στόχος η επανεκκίνηση της ανάκαμψης
Από την πλευρά της, η επίτροπος Μεταφορών, Αντίνα Βαλεάν, δήλωσε«Η συνεισφορά της ΕΕ ύψους 2,2 δισ. ευρώ σε αυτήν την καίριας σημασίας υποδομή μεταφορών θα συμβάλει στην επανεκκίνηση της ανάκαμψης, και αναμένουμε ότι θα αποφέρει επενδύσεις ύψους 5 δισ. ευρώ.
Το είδος των έργων στα οποία επενδύουμε εκτείνεται από τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές και τις πολυτροπικές συνδέσεις έως τα εναλλακτικά καύσιμα και τις σιδηροδρομικές υποδομές μεγάλης κλίμακας. Ο μηχανισμός “Συνδέοντας την Ευρώπη” (CEF) αποτελεί ένα από τα τέσσερα βασικά μέσα μας για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού και άτρωτου στις κρίσεις συστήματος μεταφορών, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας τόσο σήμερα όσο και μακροπρόθεσμα».
Η ΕΕ θα στηρίξει έργα σιδηροδρομικών υποδομών που βρίσκονται στο κεντρικό διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) με συνολικό ποσό 1,6 δισ. ευρώ (55 έργα). Σε αυτά περιλαμβάνεται το έργο Rail Baltica, που ενσωματώνει τα κράτη της Βαλτικής στο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, καθώς και το διασυνοριακό τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Δρέσδης (Γερμανία) και Πράγας (Τσεχία).
Η ΕΕ θα στηρίξει επίσης τη στροφή προς πιο οικολογικά καύσιμα για τις μεταφορές (19 έργα) με σχεδόν 142 εκατ. ευρώ. Ορισμένα έργα περιλαμβάνουν τη μετατροπή σκαφών ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), καθώς και την εγκατάσταση αντίστοιχων υποδομών σε λιμένες.
Στον τομέα των οδικών μεταφορών θα αναπτυχθούν επίσης υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, ιδίως μέσω της εγκατάστασης 17.275 σημείων φόρτισης στο οδικό δίκτυο και της κυκλοφορίας 355 νέων λεωφορείων.
Εννέα έργα θα συμβάλουν στη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος στην ΕΕ και στην απρόσκοπτη λειτουργία των τρένων σε ολόκληρη την ήπειρο μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (ERTMS). Η αναβάθμιση των μηχανών έλξης και των σιδηροδρομικών γραμμών για την προσαρμογή τους στο ενοποιημένο ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου αμαξοστοιχιών θα ενισχύσει την ασφάλεια, θα μειώσει τους χρόνους μετακίνησης και θα βελτιστοποιήσει τη χρήση της σιδηροδρομικής γραμμής. Τα εννέα έργα θα λάβουν περισσότερα από 49,8 εκατ. ευρώ.
Ιστορικό
Τα έργα επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση μέσω δύο ανταγωνιστικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που προκηρύχθηκαν τον Οκτώβριο του 2019 (τακτική πρόσκληση στο πλαίσιο του ΜΣΕ – Μεταφορές) και τον Νοέμβριο του 2019 (πρόσκληση στο πλαίσιο του συνδυαστικού μηχανισμού ΜΣΕ – Μεταφορές). Η χρηματοδοτική συνεισφορά της ΕΕ έχει τη μορφή επιχορηγήσεων, με διαφορετικά ποσοστά συγχρηματοδότησης ανάλογα με το είδος του έργου. Για 10 έργα που επιλέχθηκαν στο πλαίσιο του συνδυαστικού μηχανισμού, η στήριξη της ΕΕ πρέπει να συνδυάζεται με πρόσθετη χρηματοδότηση από τις τράπεζες (μέσω δανείου, οφειλής, ιδίων κεφαλαίων ή οποιασδήποτε άλλης επιστρεπτέας μορφής στήριξης).
Συνολικά, στο πλαίσιο του προγράμματος ΜΣΕ διατίθεται ποσό ύψους 23,2 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ της περιόδου 2014-2020 για τη συγχρηματοδότηση έργων του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Από το 2014, το πρώτο έτος προγραμματισμού του ΜΣΕ, έχουν προκηρυχθεί έξι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για έργα (μία ανά έτος). Συνολικά, ο ΜΣΕ έχει μέχρι σήμερα στηρίξει 794 έργα στον τομέα των μεταφορών, συνολικής αξίας 21,1 δισ. ευρώ.
Επόμενα βήματα
Τις προσεχείς ημέρες η Επιτροπή θα εκδώσει επίσημη απόφαση χρηματοδότησης για αμφότερες τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, δεδομένης της έγκρισης των επιλεγμένων έργων από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός Καινοτομίας και Δικτύων (INEA) της Επιτροπής θα υπογράψει τις συμφωνίες επιχορήγησης με τους δικαιούχους έργων το αργότερο έως τον Ιανουάριο του 2021.
Σχόλια 1