Προβλήματα στη βιωσιμότητα του πετρελαϊκού κλάδου δημιούργησε η εφαρμογή των Οδηγιών για την εξοικονόμηση καυσίμων, την αύξηση ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση των εκπομπών ρύπων στις οδικές μεταφορές, όπως σημειώνουν στελέχη του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ).
Όπως υποστηρίζουν, η ανάγκη ενεργειακού μετασχηματισμού των Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών, η ενεργειακή απόδοση και τα καθεστώτα επιβολής της, η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από καύσιμα και η μείωση του ποσοστού ενεργειακής εξάρτησης ως το 2030 ουσιαστικά οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης των καυσίμων.
Ζημιογόνα για τον κλάδο η ενεργειακή απόδοση, υποστηρίζει ο ΣΕΕΠΕ
Η οδηγία της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση αποτέλεσε την απαρχή και το βασικό εργαλείο για τη σημαντική προσπάθεια της Ένωσης να πετύχει μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κρατών – μελών.
Η προσπάθεια αυτή έχει τριπλό στόχο. Πρώτον, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, δεύτερον τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και τρίτον την προστασία του περιβάλλοντος.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ, ο τρόπος εφαρμογής της στην Ελλάδα -κυρίως μέσα από το Άρθρο 7 αυτής- μπορεί μόνο να οδηγήσει τον κλάδο των πετρελαιοειδών σε σημαντικές ζημιές, τόσο μέσω της μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων σε μια αγορά που έχει απολέσει μέσα στην κρίση το 40%, αλλά και μέσω των υψηλών προστίμων που επαπειλούνται σε βάρος τους.
Όπως σημειώνεται, η ιδιαιτερότητα προκύπτει από την υποχρεωτική συμμετοχή των Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών στα λεγόμενα Καθεστώτα Επιβολής, με τελικό στόχο τη μείωση της συνολικής κατανάλωσης, μέσω της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης των πελατών τους.
Ειδικότερα, μέσα στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας (2012/27/ΕΕ) για εξοικονόμηση κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας ως και 20% μέχρι το 2020, καθορίστηκε ο Ενδεικτικός Στόχος Ενεργειακής Απόδοσης σε εθνικό επίπεδο.
Με βάση τα ανωτέρω, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημοσίευσε στις 11-04-2017 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1242/Β/2017) για τον Κανονισμό Λειτουργίας Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης, με υιοθέτηση μέτρων επιβολής αυτής της υποχρέωσης.
Επισημαίνεται ότι, η παραπάνω Ευρωπαϊκή Οδηγία δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να εξαιρέσουν τις Εταιρείες Εμπορίας Πετρελαιοειδών που διακινούν καύσιμα για μεταφορές από τα υπόχρεα μέρη.
Στελέχη του Συνδέσμου σημειώνουν ότι πράγματι, οι Εταιρείες Εμπορίας Πετρελαιοειδών δεν έχουν άμεση και απευθείας σχέση με μεγάλο μέρος των τελικών καταναλωτών, καθώς παρεμβάλλονται άλλοι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως τα πρατήρια ή οι πωλητές πετρελαίου θέρμανσης.
Κατά συνέπεια, μέτρα και διαδικασίες καθεστώτων επιβολής δεν είναι εφαρμόσιμα και αποτελεσματικά στον τομέα της εμπορίας καυσίμων. Αν όμως τα ληφθέντα μέτρα εξοικονόμησης δεν καταφέρουν να επηρεάσουν τους καταναλωτές και δεν επιτευχθεί η σχεδιαζόμενη εξοικονόμηση, το κράτος θα επιβάλλει σοβαρά πρόστιμα με τη μορφή του ονομαζόμενου «Κόστους Συμμόρφωσης» στις Εταιρείες Εμπορίας Πετρελαιοειδών.
Σημειωτόν, σύμφωνα με τη σχετική Υ.Α., το κόστος συμμόρφωσης για τους υπόχρεους των Καθεστώτων Επιβολής ανέρχεται στα 500.000 ευρώ ανά ktoe, ανεβάζοντας τις συνολικές υποχρεώσεις του κλάδου στα 102 εκατ. ευρώ για την τετραετία 2017-2020.
Επομένως, η αναμενόμενη αδυναμία επίτευξης των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας από τις εταιρείες του κλάδου, θα δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα που, πιθανά, να καταστήσουν ορισμένες από αυτές μη βιώσιμες, με άμεση συνέπεια την απώλεια θέσεων εργασίας.
Υψηλό το κόστος της μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις οδικές μεταφορές
Εκτός όμως από την εξοικονόμηση ενέργειας και τη συμμετοχή των Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών στα Καθεστώτα Επιβολής, μια ακόμη σοβαρή υποχρέωση έρχεται να προστεθεί στις εταιρείες και αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των καυσίμων που διακινούν.
Σύμφωνα με την Οδηγία 2015/652/ΕΕ για τον καθορισμό των μεθόδων υπολογισμού και των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων και την Οδηγία 98/70/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων βενζίνης και ντίζελ, θεσπίζεται η υποχρέωση μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα οδικά καύσιμα το 2020 κατά 6%, καθώς και η υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης από τις Εταιρείες Εμπορίας Πετρελαιοειδών.
Σε περίπτωση μη επίτευξης της μείωσης αυτής, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 19A του ν. 4062/2012 για το έτος αναφοράς 2020, επιβάλλεται πρόστιμο, λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό επίτευξης μείωσης εκπομπών (%) και την ποσότητα εκπομπών (tnCO2eq), η οποία υπερβαίνει τις εκπομπές που αντιστοιχούν στην επίτευξη της υποχρεωτικής μείωσης.
Τα πρόστιμα φτάνουν στα 100 ευρώ/tnCO2eq, δημιουργώντας πολύ μεγάλες εν δυνάμει επιβαρύνσεις για τις Εταιρείες Εμπορίας Πετρελαιοειδών.
Μάλιστα, όπως διαφαίνεται και από τις απόψεις του συνόλου των εκπροσώπων των αγορών των ευρωπαϊκών κρατών, ο στόχος του 6% δεν είναι επιτεύξιμος με τις σημερινές συνθήκες.
