Οι περισσότερες από τις μεταφορικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη δεν μπορούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, εξαιτίας της έλλειψης οδηγών, σύμφωνα με έκθεση της IRU.
Επιμέλεια: Β. Βεγιάζη
Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται, βάσει των απαντήσεων πάνω από 1.000 επιχειρήσεων οδικών εμπορευματικών μεταφορών, το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη ειδικευμένου εργατικού προσωπικού, στην προκειμένη περίπτωση οδηγών φορτηγών.
Τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια την μείωση της παραγωγικότητας για σχεδόν το 50% των εταιρειών και τη μείωση εσόδων για το 39%.
Σε ΕΕ, Νορβηγία και Ηνωμένο Βασίλειο «λείπουν» πάνω από 233.000 οδηγοί φορτηγών, με τον αριθμό αυτόν να προβλέπεται να ξεπεράσει τις 745.000 έως το 2028 λόγω συνταξιοδότησης, εάν δεν ληφθούν σημαντικά μέτρα.
Ο κλάδος των οδηγών φορτηγών στην Ευρώπη απαρτίζεται από γηρασμένο πληθυσμό με μέση ηλικία τα 47 έτη, ενώ το 1/3 από αυτούς είναι άνω των 55 ετών και αναμένεται να συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα 10 χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, λιγότερο από το 5% είναι κάτω των 25 ετών.
Οι μεταφορικές επιχειρήσεις αναζητούν λύσεις
Πάνω από το 70% των ευρωπαϊκών μεταφορικών εταιρειών επιδιώκουν μέτρα για τη διατήρηση και την προσέλκυση οδηγών.
Ειδικότερα, πάνω από το ήμισυ των επιχειρήσεων παρέχουν bonus και αυξάνουν τους μισθούς για να διατηρήσουν και να προσελκύσουν οδηγούς. Στην Ευρώπη, κατά μέσο όρο, ο ακαθάριστος μισθός ενός οδηγού φορτηγού είναι κατά 55% υψηλότερος από τον εθνικό κατώτατο μισθό, φθάνοντας μέχρι και το +133% στην Ολλανδία.
Άλλα μέτρα που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις περιλαμβάνουν την επένδυση σε νεότερα οχήματα (44%), την κάλυψη του κόστους πρόσβασης στο επάγγελμα (35%) και την παροχή ευκαιριών αναβάθμισης δεξιοτήτων (25%).
Σημαντικό εμπόδιο για την προσέλκυση ατόμων στο επάγγελμα, ιδίως νέων, αποτελεί το υψηλό κόστος απόκτησης άδειας οδήγησης φορτηγού και επαγγελματικών προσόντων στην Ευρώπη, το οποίο είναι κατά μέσο όρο 3,7 φορές υψηλότερο από τον μέσο μηνιαίο κατώτατο μισθό.
Κατά την Director of EU Advocacy της IRU, Raluca Marian, «Η πρόσφατη έκθεση της IRU για την έλλειψη οδηγών φορτηγών στην Ευρώπη καταδεικνύει ξεκάθαρα ότι οι εταιρείες οδικών εμπορευματικών μεταφορών, και κατά συνέπεια το εμπόριο της ΕΕ, βλάπτονται από την έλλειψη οδηγών. Είναι επίσης σαφές ότι οι επιχειρήσεις κάνουν ό,τι μπορούν για να προσελκύσουν και να διατηρήσουν περισσότερους οδηγούς.
Ενώ τα αίτια πίσω από την έλλειψη οδηγών είναι ποικίλα, η ΕΕ και οι κυβερνήσεις πρέπει να διαδραματίσουν το ρόλο τους στην εξάλειψη των εμποδίων στην είσοδο και στην υποστήριξη πιο ελκυστικών συνθηκών εργασίας.
Σχετικά με τα εμπόδια, για παράδειγμα, το χάσμα από το «σχολείο στο τιμόνι» θα πρέπει να καλυφθεί επιτρέποντας στους 17χρονους να αποκτήσουν εμπειρία οδήγησης μαζί με έναν οδηγό-εκπαιδευτή και θα πρέπει να εναρμονιστεί η αναγνώριση των αδειών οδήγησης και των προσόντων τρίτων χωρών σε επίπεδο ΕΕ. Οι συνθήκες ανάπαυσης των οδηγών θα πρέπει επίσης να βελτιωθούν, μεταξύ άλλων με την κατασκευή πιο προστατευμένων και ασφαλών χώρων στάθμευσης».
Χαμηλή η συμμετοχή του γυναικείου φύλου
Σύμφωνα με την έκθεση, μόλις το 4% των Ευρωπαίων οδηγών φορτηγών είναι γυναίκες, με τη Γερμανία (7,2%), τη Ρουμανία (6,1%) και τη Γαλλία (4,5%) να έχουν τα υψηλότερα ποσοστά.
Η διαθεσιμότητα ασφαλών συνθηκών εργασίας και η πρόσβαση σε καλά εξοπλισμένες ζώνες ανάπαυσης είναι τα κύρια μέλημα των γυναικών, οπότε -όπως επισημαίνεται- η βελτίωσή τους είναι το «κλειδί» για την προσέλκυση περισσότερων γυναικών στο επάγγελμα.
