Περισσότεροι από 700 εκατομμύρια άνθρωποι εισέρχονται στην ΕΕ κάθε χρόνο, ένας αριθμός που αυξάνεται ραγδαία.
Ο τεράστιος όγκος ταξιδιωτών και οχημάτων ασκεί πίεση στα εξωτερικά σύνορα, καθιστώντας ολοένα και πιο δύσκολο για τα στελέχη των συνοριακών ελέγχων να τηρούν αυστηρά πρωτόκολλα ασφάλειας, ελέγχοντας τα ταξιδιωτικά έγγραφα και τη βιομετρία του κάθε επιβάτη.
Στο πλαίσιο του προγράμματός «Horizon 2020», η ΕΕ δημιούργησε το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα iBorderCTRL, το οποίο αποτελεί ένα «ευφυές σύστημα ελέγχου», που διευκολύνει με ταχύτερους ρυθμούς τις διαδικασίες ελέγχου των ταξιδιωτών στα σύνορα.
Το έργο στοχεύει στην παροχή αποτελεσματικότερων και ασφαλέστερων διασυνοριακών μετακινήσεων, διευκολύνοντας παράλληλα το έργο των συνοριοφυλάκων να εντοπίζουν τους παράνομους μετανάστες.
Στο iBorderCtrl συμμετέχουν Λουξεμβούργο (συντονιστής), Ελλάδα, Κύπρος, Ην. Βασίλειο, Πολωνία, Ισπανία, Ουγγαρία, Γερμανία και Λετονία. Είναι συνολικού προϋπολογισμού 4,5 εκατ. ευρώ, ποσό που καλύπτεται εξ ολοκλήρου από την ΕΕ και θα διαρκέσει ως τον Αύγουστο του 2019.
Από την Ελλάδα, οι συμμετέχοντες στο έργο είναι το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ), το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας (ΚΕ.ΜΕ.Α.) του υπουργείου Εσωτερικών και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Les Echos», ήδη ξεκίνησε η πιλοτική εφαρμογή του σε τρεις χώρες -Ελλάδα, Ουγγαρία, Λετονία- και θα διαρκέσει συνολικά 6 μήνες.
Οι ταξιδιώτες θα χρησιμοποιούν μια online εφαρμογή, όπου θα ανεβάζουν τις φωτογραφίες του διαβατηρίου τους, την βίζα και τα αποδεικτικά πόρων, και ύστερα, με την χρήση κάμερας, θα απαντούν σε έναν ηλεκτρονικό συνοριοφύλακα.
Οι ερωτήσεις θα είναι προσωποποιημένες με κριτήριο το φύλο, την εθνικότητα και την γλώσσα του ταξιδιώτη. Η μοναδική προσέγγιση της «ανίχνευσης εξαπάτησης» αναλύει τις μικροεκφράσεις των ταξιδιωτών για να διαπιστώσει αν ο ερωτώμενος ψεύδεται.
Σε πρώτο στάδιο, πριν την διέλευση των συνόρων, το σύστημα πληροφορεί τους ταξιδιώτες για τα δικαιώματά τους και τις ταξιδιωτικές διαδικασίες, και παρέχει συμβουλές και προειδοποιήσεις για να αποτρέψει τις παράνομες δράσεις.
Σε δεύτερο στάδιο, που λαμβάνει χώρα στη συνοριακή γραμμή, οι πληροφορίες των ταξιδιωτών που έχουν χαρακτηριστεί ως «χαμηλού ρίσκου» κατά το προηγούμενο στάδιο, θα προ-αξιολογούνται βραχέως, ενώ οι πληροφορίες των «υψηλότερου ρίσκου» επιβατών θα περνούν από έναν περισσότερο ενδελεχή έλεγχο.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι συνοριοφύλακες θα χρησιμοποιούν μια συσκευή χειρός για την αυτόματη διασταύρωση των πληροφοριών, όπου θα συγκρίνονται οι εικόνες του προσώπου που πάρθηκαν με αυτές των διαβατηρίων και φωτογραφίες από άλλες διελεύσεις των συνόρων.
Μετά από επανεκτιμήσεις, ο δυνητικός κίνδυνος θα υπολογίζεται εκ νέου και μόνο τότε ένας συνοριοφύλακας θα αναλαμβάνει τον έλεγχο, αντικαθιστώντας το αυτοματοποιημένο σύστημα.
Βάσω Βεγιάζη
