Οι μεταφορές στην Ευρώπη προκαλούν περίπου το 20% του συνόλου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενώ σχεδόν οι μισές εξ αυτών σχετίζονται με τις επιβατικές μεταφορές.
Για να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα από τις μετακινήσεις, πρέπει να ενισχυθούν οι δημόσιες μεταφορές, ιδιαίτερα σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές που αντιπροσωπεύουν τα σημεία συμφόρησης των δικτύων δημόσιων μεταφορών, ώστε να αποτελέσουν μοχλό σημαντικών μειώσεων στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Οι στόχοι και οι συμμετέχοντες
Το έργο εδαφικής συνεργασίας «Βελτιστοποίηση των Πολιτικών των Δημόσιων Μεταφορών για την προώθηση της Πράσινης Κινητικότητας» (OptiTrans – Optimisation of Public Transport Policies for Green Mobility) στοχεύει στην αύξηση της χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών σε περιαστικές και αγροτικές περιοχές μέσω:
α) Της βελτίωσης της ικανότητας σχεδιασμού και οργάνωσης του δικτύου των δημόσιων μεταφορών σε επτά (7) δημόσιους φορείς και εμπλεκόμενους οργανισμούς μεταφορών.
β) Της υιοθέτησης σχεδίων δράσης που εισάγουν καινοτόμες πρακτικές στη βελτίωση δημόσιων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτήσεων μέσα από το ΕΤΠΑ και εθνικούς ή ιδίους πόρους.
γ) Της συμβολής στη αλλαγή στάσης και νοοτροπίας στις μετακινήσεις με την προώθηση της χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών και άλλων μέσων πράσινης μετακίνησης.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Interreg Europe με συνολικό προϋπολογισμό 1,35 εκατ. ευρώ και υλοποιείται από τον Ιανουάριο του 2017, με προβλεπόμενη διάρκεια 60 μηνών.
Στο εταιρικό σχήμα συμμετέχουν 7 εταίροι:
1.Το Υπουργείο Υποδομών και Γεωργίας της Θουριγγίας από τη Γερμανία (Επικεφαλής Εταίρος).
2.Ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος της Μητροπολιτικής περιοχής Μπάια Μάρε της Ρουμανίας.
3.Η Πόλη του Ζαντάρ από την Κροατία.
4.Το Τάρτου της Εσθονίας.
5.Η Περιφέρεια Θεσσαλίας από την Ελλάδα.
6.Η Περιφέρεια Αμπρούτσο της Ιταλίας.
7.Οργανισμός Ενέργειας της Γρανάδας από την Ισπανία.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας μέσα από στοχευμένες δράσεις, όπως περιγράφονται στο «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020», αποσκοπεί στην προώθηση στρατηγικών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για όλα τα είδη περιοχών, ιδιαίτερα για τις αστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης της αειφόρου πολυτροπικής αστικής κινητικότητας και των μέτρων προσαρμογής σχετικά με τον περιορισμό των επιπτώσεων.
Αναλυτικότερα, η Περιφέρεια Θεσσαλίας στοχεύει να χρηματοδοτήσεις έργα, με στόχο:
-Προώθηση βιώσιμης κινητικότητας.
-Ενίσχυση της κινητικότητας σε τοπικό επίπεδο μέσω της διασύνδεσης των μεταφορικών υποδομών με το δίκτυο των Διευρωπαϊκών Αξόνων.
-Αναβάθμιση του ενδοπεριφερειακού οδικού δικτύου με σκοπό τη διασύνδεση με το πρωτεύουν οδικό δίκτυο της χώρας.
-Αναβάθμιση των υποδομών των λιμένων (ηπειρωτικού και νησιωτικών) της περιφέρειας.
-Διασύνδεση περιοχών με τουριστικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον και το πρωτεύουν οδικό δίκτυο καθώς και το δίκτυο των Διευρωπαϊκών Αξόνων.
Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή της περιφέρειας Θεσσαλίας έχουν υιοθετηθεί και εφαρμόζονται καινοτόμες πολιτικές και πρακτικές στον χώρο των Δημοσίων Συγκοινωνιών.
Στην πόλη της Λάρισας, έχουν εγκατασταθεί 10 ψηφιακοί πίνακες πληροφόρησης του επιβατικού κοινού καθώς και μηχανήματα αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων για τις αστικές μετακινήσεις. Επιπρόσθετα, μέσω ειδικών εφαρμογών για έξυπνα τηλέφωνα και με τη χρήση του διαδικτύου, οι επιβάτες δύνανται να εντοπίσουν τις πλησιέστερες στη θέση τους στάσεις επιβίβασης/ αποβίβασης καθώς και να πληροφορηθούν για τον εκτιμώμενο χρόνο άφιξης των λεωφορείων.
Στην πόλη των Τρικάλων, σε όλες τις στάσεις επιβίβασης/αποβίβασης του αστικού ΚΤΕΛ έχουν εγκατασταθεί ψηφιακοί πίνακες πληροφόρησης του επιβατικού κοινού, μέσω των οποίων οι χρήστες δύνανται να ενημερωθούν για διάφορα θέματα, όπως για τη θέση χώρων στάθμευσης και την πληρότητά τους σε πραγματικό χρόνο, κ.ά.
Στην πόλη του Βόλου, στην περιοχή του κέντρου έχουν εγκατασταθεί ψηφιακοί πίνακες πληροφόρησης του επιβατικού κοινού καθώς και μηχανήματα αυτόματης έκδοσης εισιτηρίων για τις αστικές μετακινήσεις για την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού.
Επιπρόσθετα, μέσω ειδικά ανεπτυγμένης διαδικτυακής εφαρμογής οι χρήστες δύνανται να ενημερωθούν για τις επιλογές τους αναφορικά με τη χρήση μεταφορικών μέσων για οποιαδήποτε διαδρομή επιλέγοντας το σημείο προέλευσης και προορισμού.
Τέλος, στην πόλη της Φαρκαδόνας, έχει εγκατασταθεί «έξυπνη στάση» στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος CIVITAS, η οποία προσφέρει ασύρματη σύνδεση με το διαδίκτυο (wifi connection), παρέχει πληροφορίες στους χρήστες για διάφορα θέματα μέσω εγκατεστημένης συσκευής πληροφόρησης, επιτρέπει τη φόρτιση κινητών συσκευών όπως είναι κινητά τηλέφωνα και tablets, ενώ τέλος διαθέτει και θέση στάθμευσης ποδηλάτων.
Σε 2 φάσεις η υλοποίηση του OptiTrans
Η πρώτη φάση, η οποία ολοκληρώθηκε στις 31/12/2019, αφορά στη διαπεριφερειακή μάθηση, όπου μέσα από θεματικά σεμινάρια, αμοιβαίες αξιολογήσεις και ανταλλαγή καλών πρακτικών τόσο μεταξύ των εταίρων όσο και των τοπικών δικτύων των εμπλεκόμενων φορέων αναπτύσσονται Σχέδια Δράσης τα οποία περιλαμβάνουν προτάσεις προς χρηματοδότηση για:
-Καλύτερη ενσωμάτωση των διαφόρων εναλλακτικών τρόπων μετακινήσεων.
-Καλύτερες επιλογές εισιτηρίων.
-Αποτελεσματική χρήση των ΤΠΕ για την προσαρμογή των διακυμάνσεων της ζήτησης σε πραγματικό χρόνο.
-Βέλτιστο συνδυασμό δρομολογίων.
-Υψηλότερο βαθμό παροχών και ανέσεων των επιβατών.
-Προώθηση μιας καλύτερης εικόνας των δημόσιων μεταφορών.
Η δεύτερη φάση του έργου (01/2020-12/2021) αφορά στην παρακολούθηση και εφαρμογή των δράσεων που προβλέπονται στα παραπάνω σχέδια.
Μέσω της βελτίωσης των πολιτικών, τα δημοσία δίκτυα μεταφορών αναμένεται να γίνουν πιο ελκυστικά, συντελώντας στην αύξηση του αριθμού επιβατών και κατά συνέπεια σε ανάπτυξη του τομέα των δημόσιων συγκοινωνιών.
Ευστάθιος Μπουχουράς,
Δρ. Αγρονόμος & Τοπογράφος Μηχανικός – Συγκοινωνιολόγος, Α.Π.Θ.
(Αναδημοσίευση από το Ενημερωτικό Δελτίο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), Τεύχος 211)
