Πόσο εφικτό είναι τη φετινή τουριστική σεζόν τα έσοδα να παρουσιάσουν ανάκαμψη και να επανέλθουν, τουλάχιστον στα επίπεδα του 2015, μετά από την πτώση που υπήρξε το 2016; Αυτή δείχνει να είναι η σημαντικότερη πρόκληση που έχει μπροστά του ο ελληνικός τουριστικός κλάδος, με τη σεζόν να αρχίζει πλέον να «ανεβάζει» ρυθμούς και όλες τις ενδείξεις που υπάρχουν να κάνουν λόγο ότι πάμε για νέο ρεκόρ σε διεθνείς τουριστικές αφίξεις.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδας για το πρώτο δίμηνο της χρονιάς (Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2017) υποδεικνύουν ότι το μοτίβο θα είναι το ίδιο πέρσι, ήτοι ενίσχυση των αφίξεων αλλά πτώση των εσόδων.
Βέβαια, το πρώτο δίμηνο δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ενδεικτικό για το σύνολο της σεζόν, δεδομένου κιόλας ότι ο αριθμός των τουριστών που έρχεται στη χώρα μας τη συγκεκριμένη περίοδο είναι σχετικά χαμηλός.
Τα στοιχεία της ΤτΕ κάνουν λόγο για μείωση των αφίξεων κατά 2,8% στο χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου και για πτώση 3,1% στα έσοδα. Όμως, η κατάσταση είναι βέβαιο ότι θα ανατραπεί, όταν θα έρθουν και τα στοιχεία των επόμενων μηνών.
Κάτι που φαίνεται άλλωστε και από το ότι για το α’ τρίμηνο (Ιανουάριος – Μάρτιος 2017) τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) αναφέρουν μία αύξηση 1,7% στις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις.
Η αισιοδοξία που υπάρχει μεταξύ των παραγόντων του τουρισμού για το σύνολο της φετινής τουριστικής σεζόν πηγάζει κυρίως από τις πληροφορίες που έρχονται από τους tour operators των μεγάλων -για την Ελλάδα- τουριστικών αγορών, όπως είναι η Γερμανία, η Βρετανία και η Ρωσία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι οι μεγάλοι tour operators κάνουν λόγο για αύξηση της τάξεως τουλάχιστον του 10%, όσον αφορά τις κρατήσεις για την Ελλάδα, η οποία είναι μεταξύ των χωρών που εκμεταλλεύονται την πτώση που παρατηρείται -για προφανείς λόγους- στις κρατήσεις προς την Τουρκία.
Ο ρόλος της κρουαζιέρας
Ένα ερώτημα που τίθεται είναι σε τι επίπεδα θα κινηθεί ο ρυθμός αύξησης στις αφίξεις τη φετινή χρονιά και πολλά θα εξαρτηθούν από το πως θα κινηθεί η κρουαζιέρα.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το 2016 ο συνολικός αριθμός των ταξιδιωτών προς την Ελλάδα έφθασε στα 28,07 εκατ., εκ των οποίων ένα πολύ σημαντικό κομμάτι πάντως αφορά τις οδικές αφίξεις, οι οποίες είναι σχετικά δύσκολο να εκτιμηθεί ποιο είναι το πραγματικό ποσοστό εκείνων που καταφθάνουν οδικώς στην Ελλάδα για διακοπές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΣΕΤΕ αναφέρει ότι, χωρίς να υπολογίζεται η κρουαζιέρα, ο αριθμός των διεθνών αφίξεων το 2016 ήταν στα 24,8 εκατ. και αναμένει ότι το 2017 θα φθάσουν στα 26 εκατ.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το 2016 ο αριθμός των επισκεπτών που ήρθαν με κρουαζιερόπλοια έφθασε στο επίπεδο – ρεκόρ των 3,271 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση 30,1% σε σχέση με το 2015.
Ο ΣΕΤΕ αναφέρει στις εκτιμήσεις του ότι η κρουαζιέρα θα παρουσιάσει φέτος πτώση της τάξεως του 20% λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και υποστηρίζει ότι το 2017 μπορεί να κλείσει με τις αφίξεις στα 28 εκατ. Και αυτό εφόσον οι οδικές αφίξεις παραμείνουν σταθερές.
Σημειωτέον πως το 2015 η εντυπωσιακή ενίσχυση των οδικών αφίξεων ήταν ένας από τους λόγους που εκείνη τη χρονιά υπήρξε αύξηση των αφίξεων κατά 7,6% παρά την ανησυχία που είχαν προκαλέσει σε αρκετούς οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα.
Τι θα γίνει με τα έσοδα;
Η φετινή χρονιά θα χαρακτηριστεί πάντως ως πετυχημένη σε περίπτωση που τα έσοδα παρουσιάσουν αύξηση και ειδικά, αν επιστρέψουν τουλάχιστον στα επίπεδα του 2015. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2015 είχαν ανέλθει στα 14,125 δισ. ευρώ, επίδοση που αποτελεί και ρεκόρ, για να παρουσιάσουν πτώτη 6,5% το 2016 στα 13,206 δισ. ευρώ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζει η ΤτΕ τα ταξιδιωτικά έσοδα έχει δεχθεί αρκετά πυρά τους τελευταίους 12 μήνες, καθώς δείχνουν μία σημαντική πτώση στη μέσαη δαπάνη ανά ταξίδι (-13% για το 2016 στα 470,5 ευρώ), η οποία δεν συνάδει με την πτώση που συναντάμε σε παγκόσμιο επίπεδο και ειδικά στις τουριστικές χώρες που είναι ανταγωνίστριες στην Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η μείωση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι το 2015 (έναντι του 2014) ήταν 2%, ενώ το αντίστοιχο νούμερο για το 2014 ήταν -8,7%.
Γενικώς, σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μία πτώση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι, όπως μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής, αλλά τα ποσοστά κινούνται συνήθως στα επίπεδα του 4%-5%. Το διψήφιο ποσοστό που παρατηρήθηκε στην Ελλάδα προκάλεσε αρκετά ερωτήματα.
Επιμήκυνση και νέες αγορές
Προκειμένου και να αυξηθούν τα έσοδα, ένας από τους στόχους που είχαν τεθεί τα τελευταία χρόνια για τον ελληνικό τουρισμό είναι η επιμήκυνση της περιόδου και το άνοιγμα νέων αγορών.
Όσον αφορά το άνοιγμα νέων αγορών, έχουν γίνει πολλές κινήσεις με την υπουργό Τουρισμού Έλενα Κουντουρά να βρίσκεται διαρκώς εκτός Ελλάδας και να επισκέπτεται χώρες με σημαντικές προοπτικές όπως είναι η Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και επιδιώκοντας να ενισχύσει το τουριστικό ρεύμα από αγορές όπως αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Βέβαια, πρόκειται για κινήσεις για τις οποίες χρειάζεται να υπάρχει αρκετά υπομονή, καθώς δεν είναι εύκολες αγορές, ενώ υπάρχει και το θέμα με τις απευθείας πτήσεις που δεν είναι διόλου εύκολο να επιλυθεί. Τουλάχιστον, όσον αφορά την ασιατική αγορά, η συνεργασία που υπάρχει με την Emirates είναι πολύ πιθανό να βοηθήσει αρκετά.
Δημήτρης Μαλλάς,
«Ημερησία»
