Τα Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (ΕΣΜ) συνεισφέρουν σημαντικά, τόσο ποιοτικά, όσο και ποσοτικά στη βελτίωση της μετακίνησης και των μεταφορών.
Όπως προέκυψε σε όλες τις συζητήσεις 3ης Διημερίδας του «Ελληνικού Οργανισμού Συστημάτων Ευφυών Μεταφορών – ΙΤS Hellas», με θέμα «Ευφυή Συστήματα Μεταφορών και εξελίξεις στην Ελλάδα, τα επίπεδα των υπηρεσιών και της ασφάλειας βελτιώνονται, καθώς μειώνεται και ο χρόνος και το κόστος των μετακινήσεων, αλλά και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Η Ελλάδα έχει παρουσιάσει αρκετά σημάδια βελτίωσης, κάνοντας βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, διαμορφώνοντας ένα θετικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών.
Τα ερευνητικά ιδρύματα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και την Κρήτη είναι ενεργά μέλη της Ευρωπαϊκής ακαδημαϊκής κοινότητας, πολλές φορές με πρωταγωνιστικό ρόλο σε θέματα ΕΣΜ.
Επιπλέον, φορείς του δημοσίου αλλά και ελληνικές επιχειρήσεις συμμετέχουν ενεργά σε ερευνητικά έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στον τομέα των αυτοκινητοδρόμων και των υπόλοιπων υποδομών μεταφορών (π.χ. λιμένων και αεροδρομίων) η χρήση των ΕΣΜ έχει γίνει πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό με απτά, πλέον, αποτελέσματα στην ασφάλεια και τη λειτουργία τους.
Στον τομέα παραγωγής εφαρμογών και υπηρεσιών, υπάρχουν σήμερα ελληνικές εταιρείες με διεθνή εμπειρία, οι οποίες παρέχουν αξιόπιστες και αποτελεσματικές λύσεις. Αποτελούν δε μια ευκαιρία για την ανάπτυξη μιας παραγωγικής βάσης στο νέο αυτό χώρο υψηλής τεχνολογίας -και υψηλού ρίσκου- ιδιαίτερα εάν μπορέσουν να διασυνδεθούν με τον ερευνητικό και ακαδημαϊκό τομέα.
Επιπλέον, το υπουργείο έχει προχωρήσει στην κατάρτιση εθνικού σχεδίου μεταφορών σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό του εθνικού συστήματος μεταφορών και των αντίστοιχων υποδομών και την εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης σε βάθος εικοσαετίας, θέτοντας το πλαίσιο των επιθυμητών ενεργειών.
Τα ΕΣΜ αποτελούν ένα κλάδο με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και για το λόγο αυτό θα πρέπει να διαμορφωθεί το κατάλληλο περιβάλλον για την προσέλκυση επενδύσεων, με έμφαση στη δημιουργία συνεργατικής κουλτούρας και στη διευκόλυνση των συνεργασιών μεταξύ φορέων.
Η τεχνολογική ανάπτυξη στους τομείς της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών καθιστούν, πλέον, τις εφαρμογές ΕΣΜ αφενός οικονομικότερες και αφετέρου ευκολότερες και περισσότερο αποδεκτές από τους χρήστες.
Στις εμπορευματικές μεταφορές διαπιστώνεται σημαντική υστέρηση, όσον αφορά στην υλοποίηση εφαρμογών ΕΣΜ, καθώς η πρωτοβουλία περιορίζεται στον ιδιωτικό μόνο τομέα και ειδικά στη διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας.
Οι προτάσεις για άμεσες ενέργειες και ανάπτυξη του κλάδου των ΕΣΜ συνοψίζονται στα εξής:
-Ενεργοποίηση των επενδυτικών εργαλείων για την ενίσχυση της έρευνας, της εκπαίδευση αλλά και της υλοποίηση των επενδύσεων σε ΕΣΜ, με έμφαση σε τομείς όπως εμπορευματικές μεταφορές και αυτοματοποιημένα συστήματα οδήγησης και μεταφορών.
-Παροχή οργανωμένης ενημέρωσης και εκπαίδευσης όλων των φορέων, συμπεριλαμβανομένης της τοπικής αυτοδιοίκησης, αναφορικά με τα ΕΣΜ και τα παρεπόμενα οφέλη στην οικονομία, στο περιβάλλον και στην κοινωνία.
-Άμεση υποχρεωτική υιοθέτηση των ΕΣΜ από το Δημόσιο και τις εταιρείες που ελέγχονται από το Δημόσιο, συμπεριλαμβανομένων και των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης.
-Άμεση υποχρεωτική χρήση συστημάτων εντοπισμού θέσης για οχήματα εμπορευματικών μεταφορών αλλά και επαγγελματικών επιβατηγών μεταφορών.
-Επιβράβευση της μείωσης της ρύπανσης, με αντικειμενικές εκτιμήσεις μέτρησης των εκπομπών ρύπων.
-Ενθάρρυνση της εκπαίδευσης και της πιστοποίησης, καθώς αποτελούν πολύ σημαντικούς παράγοντες αξιοποίησης των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων, από πλευράς εταιρειών. Τα βήματα τα οποία έχουν ήδη γίνει (πιστοποίηση ΙLME από ELA) θα πρέπει να ενθαρρυνθούν περαιτέρω ώστε να πολλαπλασιαστούν.
-Ενεργοποίηση του ήδη υπάρχοντος νομικού πλαισίου για τα ανοιχτά και διαθέσιμα δεδομένα.
-Επικαιροποίηση και εξειδίκευση του Σχεδίου Εθνικής Στρατηγικής Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών και ενεργοποίηση του θεσμού του Παρατηρητηρίου, όπως είχε προβλεφθεί στο πρώτο Στρατηγικό Σχέδιο του υπουργείου.
-Προετοιμασία των κανονιστικών και νομοθετικών ρυθμίσεων, οι οποίες θα γίνουν με βάση το σεβασμό του περιβάλλοντος, την ασφάλεια, καθώς και τη συνδεσιμότητα των συστημάτων.
