Το παγκόσμιο εμπόριο ανέκαμψε το 2024, ενώ εκτιμάται ότι θα σημειώσει ταχύτερη ανάπτυξη τα επόμενα 5 χρόνια εν συγκρίσει με την προηγούμενη δεκαετία.
Επιμέλεια: Βάσω Βεγιάζη
Τα παραπάνω τονίζονται στην έρευνα “DHL Trade Growth Atlas 2025”, που παρουσίασαν DHL και NYU Stern School of Business, παρέχοντας μια ολοκληρωμένη ανάλυση των πιο σημαντικών τάσεων στο παγκόσμιο εμπόριο.
Όπως επισημαίνεται, «επικρατεί αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές εμπορικές πολιτικές μετά την επανεκλογή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. To “DHL Trade Atlas 2025”, ωστόσο, υπογραμμίζει πως η ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου έχει αποδειχθεί εκπληκτικά ανθεκτική ενόψει των πρόσφατων διαταραχών. Αυτό το μοτίβο είναι πιθανό να συνεχιστεί παρόλο που οι ΗΠΑ ξεκίνησαν μια εκστρατεία αύξησης των δασμών».
Ταχύτερη ανάπτυξη, αλλά με πολύ πιο αργούς ρυθμούς
Πρόσφατες προβλέψεις εκτιμούν ότι το εμπόριο αγαθών θα αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό 3,1% από το 2024 έως το 2029. Αυτό ευθυγραμμίζεται κατά προσέγγιση με την αύξηση του ΑΕΠ και αντιπροσωπεύει μέτρια ταχύτερη ανάπτυξη του εμπορίου σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία.
Ακόμα κι αν η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ εφαρμόσει όλες τις προτεινόμενες αυξήσεις δασμών και άλλες χώρες αντεπιτεθούν, το παγκόσμιο εμπόριο αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα πέντε χρόνια, αλλά με πολύ πιο αργό ρυθμό.
«Η έρευνα “DHL Trade Atlas 2025” αποκαλύπτει άκρως ενθαρρυντικές συμπεράσματα. Υπάρχει ακόμη σημαντικό δυναμικό για ανάπτυξη του εμπορίου σε προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες παγκοσμίως. Είναι εντυπωσιακό να βλέπεις πώς το διεθνές εμπόριο συνεχίζει να αντέχει σε κάθε πιθανή πρόκληση, από την οικονομική κρίση του 2008 και την πανδημία του COVID-19 ως τους δασμούς», σχολίασε ο John Pearson, διευθύνων σύμβουλος της DHL Express.
Τα «ηνία» σε Ινδία, Βιετνάμ, Ινδονησία, Φιλιππίνες
Μεταξύ 2024 και 2029, τέσσερις χώρες προβλέπεται να καταταγούν μεταξύ των κορυφαίων 30 τόσο για την ταχύτητα (ρυθμός ανάπτυξης) όσο και για την κλίμακα (απόλυτο ποσό) της ανάπτυξης του εμπορίου: Ινδία, Βιετνάμ, Ινδονησία και Φιλιππίνες.
Η Ινδία ξεχωρίζει επίσης ως η χώρα με την 3η μεγαλύτερη απόλυτη προβλεπόμενη ανάπτυξη στο εμπόριο (6% του πρόσθετου παγκόσμιου εμπορίου), πίσω από την Κίνα (12%) και τις ΗΠΑ (10%).
Οι χώρες που αναμένεται να επιτύχουν την απόλυτη ανάπτυξη στο εμπόριο, σύμφωνα με την έρευνα, βρίσκονται σε Ασία, Ευρώπη και Βόρεια Αμερική.
Ταυτόχρονα, οι χώρες με την ταχύτερη προβλεπόμενη ανάπτυξη στο εμπόριο περιλαμβάνουν επίσης αρκετές στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
Σε επίπεδο μεγάλων περιοχών, η ταχύτερη αύξηση όγκου στο εμπόριο από το διάστημα 2024 – 2029 προβλέπεται για τη Νότια και Κεντρική Ασία, την Υποσαχάρια Αφρική και τις χώρες της ASEAN – με σύνθετους ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ 5% και 6%.
Όλες οι άλλες περιφέρειες προβλέπεται να αναπτυχθούν με ρυθμούς 2% – 4%.
Νέο ρεκόρ στο εμπόριο μεγάλων αποστάσεων
Παρά το εκτεταμένο ενδιαφέρον για τη δημιουργία και παραγωγή αγαθών πιο κοντά στους πελάτες, το “DHL Trade Atlas 2025” καταδεικνύει ότι το εμπόριο δεν έχει γίνει περιφερειακό.
Οι πραγματικές εμπορικές ροές δείχνουν την αντίθετη τάση. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2024, η μέση απόσταση που διανύθηκε για όλα τα διακινηθέντα εμπορεύματα έφτασε το ρεκόρ των 5.000 χλμ., ενώ το μερίδιο του εμπορίου στις μεγάλες περιφέρειες έπεσε σε νέο χαμηλό της τάξης του 51%.
Αισιοδοξία παρά την αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ
Επίσης, η έρευνα παρουσιάζει αρκετούς λόγους αισιοδοξίας για το μέλλον του παγκόσμιου εμπορίου παρά τη στροφή προς τις πιο περιοριστικές εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ.
Οι περισσότερες χώρες συνεχίζουν να επιδιώκουν το εμπόριο ως βασική οικονομική ευκαιρία, ενώ οι εμπορικοί δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ άλλων χωρών.
Επίσης, πολλές από τις απειλές για δασμού του Ντ. Τραμπ μπορεί να καταλήξουν να είναι διαφορετικές από αυτές που είχαν αρχικά προταθεί ή να καθυστερήσουν για να αποφευχθεί η άνοδος του πληθωρισμού στις ΗΠΑ.
Το μερίδιο των ΗΠΑ στις παγκόσμιες εισαγωγές ανέρχεται -επί του παρόντος- στο 13% και το μερίδιό τους στις εξαγωγές στο 9%, ποσοστό αρκετό ώστε οι πολιτικές των ΗΠΑ να έχουν ουσιαστικές επιπτώσεις σε άλλες χώρες, αλλά όχι αρκετό για να καθορίσουν μονομερώς το μέλλον του παγκόσμιου εμπορίου.
Σύμφωνα πάντως με τον Steven Altman, senior Research Scholar και director DHL Initiative on Globalization στο NYU Stern’s Center for the Future of Management, «Ενώ οι απειλές για το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, το παγκόσμιο εμπόριο έχει δείξει μεγάλη ανθεκτικότητα λόγω των μεγάλων οφελών που προσφέρει για τις οικονομίες και τις κοινωνίες. Ενώ οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποσυρθούν από το εμπόριο -με σημαντικό κόστος- άλλες χώρες δεν είναι πιθανό να ακολουθήσουν τις ΗΠΑ σε αυτόν τον δρόμο, επειδή οι μικρότερες χώρες θα υποφέρουν ακόμη περισσότερο σε μια παγκόσμια υποχώρηση από το εμπόριο».
Τα προϊόντα “Made-in-China” βρίσκουν νέες διαδρομές για τις ΗΠΑ
Ενώ το εμπόριο μεταξύ στενών συμμάχων των ΗΠΑ και της Κίνας μειώθηκε το 2022 και το 2023 σε σχέση με το εμπόριο εντός αυτών των χωρών, αυτές οι μειώσεις ήταν μικρές και δεν συνεχίστηκαν το 2024.
Οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν μειώσει τα μερίδια του εμπορίου τους μεταξύ τους, αλλά όχι αρκετά για να αποτελέσουν μια ουσιαστική «αποσύνδεση». Το άμεσο εμπόριο ΗΠΑ-Κίνας μειώθηκε από 3,5% του παγκόσμιου εμπορίου το 2016 σε 2,6% κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2024.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να εισφέρουν τόσο υψηλό μερίδιο των εισαγωγών τους από την Κίνα όσο και ο υπόλοιπος κόσμος.
Επίσης, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι εισαγωγές των ΗΠΑ από την Κίνα δεν δηλώνονται σωστά. Επιπλέον, τα στοιχεία που λαμβάνουν υπόψη τις κινεζικές εισροές σε αγαθά που οι ΗΠΑ εισάγουν από άλλες χώρες υποδηλώνουν ότι δεν υπάρχει σημαντική πτώση στην εξάρτηση των ΗΠΑ από προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα.
Η «ταυτότητα» του “DHL Trade Atlas 2025”
- Το DHL Trade Atlas 2025 απευθύνεται σε επιχειρηματίες, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, εκπαιδευτικούς, φοιτητές, μέσα ενημέρωσης και κάθε ενδιαφερόμενο.
- Περιλαμβάνει συνοπτικά προφίλ με τα εμπορικά πρότυπα σχεδόν 200 χωρών και περιοχών που αποτελούν πάνω από το 99% του παγκόσμιου εμπορίου, του ΑΕΠ και του πληθυσμού.
- Η έκθεση ανατέθηκε από την DHL και συντάχθηκε από τους Steven A. Altman και Caroline R. Bastian από το Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
- Ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2025 χρησιμοποιώντας δεδομένα και προβλέψεις έως τον Ιανουάριο του 2025.
