Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση από αναπτυσσόμενες χώρες με τη χρήση ειδικών δασμολογικών προτιμήσεων κατέγραψαν νέο ρεκόρ, φθάνοντας το 2018 στα 69 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τη διετή έκθεση της Κομισιόν σχετικά με το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, οι εξαγωγές προς την ΕΕ από τις 71 δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ αυξήθηκαν σε σχεδόν 184 δισ. ευρώ. Περίπου 69 δισ. από αυτές χρησιμοποίησαν τις ειδικές προτιμήσεις ΣΓΠ.
Το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων καταργεί τους εισαγωγικούς δασμούς στις εξαγωγές των αναπτυσσόμενων χωρών προς την ΕΕ.
Με τη δημιουργία πρόσθετων εξαγωγικών ευκαιριών, το εν λόγω σύστημα βοηθά τις χώρες να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, τηρώντας παράλληλα τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.
Για παράδειγμα, η σημερινή έκθεση δείχνει ότι, χάρη στο ΣΓΠ, χώρες όπως η Σρι Λάνκα, η Μογγολία και η Βολιβία αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα την παιδική εργασία.
Το εμπορικό θεματολόγιο της ΕΕ συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι προτιμήσεις παρέχουν στις δικαιούχους χώρες κίνητρο να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα εργασιακά δικαιώματα, το περιβάλλον και τη χρηστή διακυβέρνηση.
Εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις σε πολλές από τις 71 δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ, μεταξύ άλλων όσον αφορά τους περιορισμούς για την κοινωνία των πολιτών και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τη θανατική ποινή και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι.
Η ανεπαρκής πρόοδος, μεταξύ άλλων, σε ορισμένους από τους μεγαλύτερους δικαιούχους, είχε ως αποτέλεσμα να αυξήσει η ΕΕ την παρακολούθηση και να ενισχύσει τη δέσμευσή της, ιδίως όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα εργασιακά δικαιώματα.
Στην περίπτωση της Καμπότζης, η ΕΕ κίνησε τη διαδικασία προσωρινής αναστολής των προτιμήσεων λόγω της σοβαρής και συστηματικής παραβίασης των αρχών των βασικών συμβάσεων των Ηνωμένων Εθνών και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.
Στην έκθεση εξετάζεται ο βαθμός στον οποίο οι χώρες του ΣΓΠ εφαρμόζουν το μεγαλύτερο μέρος του συστήματος. Εξετάζονται, επίσης, ορισμένα γενικά ζητήματα, όπως η ελευθερία δράσης της κοινωνίας των πολιτών, η πρόοδος στην αντιμετώπιση της παιδικής εργασίας και οι ανησυχίες σχετικά με το περιβάλλον και τη χρηστή διακυβέρνηση.
Η έκθεση παραθέτει παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο συνεργάζεται η ΕΕ με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως η κοινωνία των πολιτών, οι διεθνείς οργανισμοί -και ιδίως με τα όργανα παρακολούθησης των Ηνωμένων Εθνών και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας- καθώς και με τις αρχές των δικαιούχων χωρών για να καταστήσουν το ΣΓΠ αποτελεσματικότερο και να διασφαλίσουν την ταυτόχρονη προώθηση του εμπορίου και των αξιών.
Η βιομηχανία της ΕΕ είναι σημαντικός εταίρος για την υλοποίηση της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω των επενδύσεων και της παραγωγής, καθώς και της άντλησης πόρων από τις χώρες του ΣΓΠ και με τη διασφάλιση ότι τηρούνται τα διεθνή εργασιακά και περιβαλλοντικά πρότυπα.
Ιστορικό
Η παρούσα 3η διετής έκθεση συνοδεύεται από 10 κοινά υπηρεσιακά έγγραφα εργασίας που έχουν συνταχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.
Εννέα από τα έγγραφα αξιολογούν τις επιδόσεις των εννέα δικαιούχων χωρών του καθεστώτος ΣΓΠ+· το δέκατο αξιολογεί τις τρεις δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ, Μπαγκλαντές, Καμπότζη και Μιανμάρ, με τις οποίες η ΕΕ άρχισε να συνεργάζεται πιο στενά το 2017 – ένας πιο εντατικός διάλογος για θέματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα εργασιακά δικαιώματα.
Το ΣΓΠ της ΕΕ καλύπτει τρεις ρυθμίσεις:
-Γενική ρύθμιση για τις χώρες χαμηλού και χαμηλότερου μέσου εισοδήματος, με μερική ή πλήρη κατάργηση των τελωνειακών δασμών στα δύο τρίτα των δασμολογικών κλάσεων (15 δικαιούχοι)·
-Το ΣΓΠ+ είναι ένα ειδικό καθεστώς κινήτρων για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση. Μειώνει τους ίδιους δασμούς σε 0 % για τις ευάλωτες χώρες χαμηλού και χαμηλότερου μέσου εισοδήματος, οι οποίες εφαρμόζουν 27 διεθνείς συμβάσεις που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα εργασιακά δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και τη χρηστή διακυβέρνηση (8 δικαιούχοι)·
-Το καθεστώς ΕΒΑ (Όλα εκτός από όπλα) είναι ένα ειδικό καθεστώς για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, το οποίο παρέχει πλήρη αδασμολόγητη και άνευ ποσοστώσεων πρόσβαση σε όλα τα προϊόντα εκτός από όπλα και πυρομαχικά (48 δικαιούχοι).
