Οι λογαριασμοί του ισοζυγίου πληρωμών (πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος) για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019 αναδεικνύουν δύο βασικά στοιχεία για τις εξωτερικές συναλλαγές της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με το Δελτίο «7 Ημέρες Οικονομία» της Eurobank Research.
Πρώτον, γιατί οι αρχικές εκτιμήσεις για επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του συνόλου των εξαγωγών το 2019 επιβεβαιώνονται.
Συγκεκριμένα, στο 8μηνο του 2019, το σύνολο των εξαγωγών προς την αλλοδαπή ενισχύθηκε σε ετήσια βάση 5,3% (7,4% εξαιρουμένων των καυσίμων και πλοίων) από 12,5% (10,1% εξαιρουμένων των καυσίμων και πλοίων) το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Δεύτερον, γιατί η προαναφερθείσα επιβράδυνση προέρχεται αποκλειστικά από τον τομέα των αγαθών.
Ακόμα και αν θέσουμε εκτός εξίσωσης τις υποκατηγορίες των καυσίμων και των πλοίων, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των εξαγωγών αγαθών μειώθηκε στο 4,8% από 12,8% το αντίστοιχο 8μηνο του 2018.
Σε αντίθεση με την επίδοση του τομέα των αγαθών, οι εξαγωγές υπηρεσιών παρουσίασαν ανθεκτικότητα στο 8-μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019. Ο λόγος; Η ικανοποιητική -για 3η συνεχή χρονιά- πορεία των τουριστικών εσόδων.
Σύμφωνα με τη Eurobank, η ενίσχυση των τουριστικών εσόδων στο 8μηνο του 2019 προήλθε κυρίως από τη συνιστώσα της κατά κεφαλήν δαπάνης.
Αναλυτικά, η δαπάνη ανά ταξίδι μη κατοίκων διαμορφώθηκε στα €592,1, αυξημένη σε ετήσια βάση κατά 9,8% ή 53 ευρώ.
Προσθέτοντας στην εν λόγω μεταβολή την ποσοστιαία ενίσχυση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης, ήτοι 3,6% ή 754 χιλιάδες άτομα, καταλήγουμε σε μια αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων της τάξης του 13,8% ή €1.563,6 εκατ. από 10,4% ή €1.067,3 εκατ. το αντίστοιχο 8-μηνο του προηγούμενου έτους.
Πως κινήθηκε η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση σε επίπεδο περιοχών
Η επιβράδυνση του ετήσιου ρυθμού αύξησης των τουριστικών αφίξεων στο 8-μηνο Ιανουαρίου- Αυγούστου 2019 (3,6% vs 11,6%) προήλθε σε μεγάλο βαθμό από την περιοχή της Ευρωζώνης με την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση να μειώνεται στα 7.783,1 χιλιάδες άτομα από 8.040,6 χιλιάδες άτομα το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Η Γερμανία είχε μεγάλη συμμετοχή στην προαναφερθείσα μείωση, καταγράφοντας συρρίκνωση της τάξης του -8,5% ή -247 χιλιάδων ατόμων.
Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκαν οι τουριστικές αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, παρουσιάζοντας εντυπωσιακή άνοδο 19,3% ή 401,6 χιλιάδες άτομα. Τέλος, η ταξιδιωτική κίνηση από χώρες εκτός της ΕΕ των 28 κρατών-μελών (ΕΕ-28) αυξήθηκε 5,8% ή 350,6 χιλιάδες άτομα (π.χ. ΗΠΑ Δ +78,5 χιλιάδες άτομα) από οριακή στασιμότητα την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.
Πως κινήθηκε η δαπάνη ανά ταξίδι μη κατοίκων σε επίπεδο περιοχών
Κατά μέσο όρο, οι τουρίστες που επισκέφτηκαν την Ελλάδα στο 8-μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019, δαπάνησαν 53 ευρώ περισσότερα σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Το εν λόγω ποιοτικό χαρακτηριστικό δεν προήλθε αποκλειστικά από ένα σύνολο οικονομιών.
Ο τουρίστες από την Ευρωζώνη, την ΕΕ-28 εκτός της Ευρωζώνης και τον κόσμο εκτός ΕΕ-28, ξόδεψαν κατά μέσο όρο €78,1, €40,7 και €54,1 περισσότερα χρήματα αντίστοιχα σε σχέση με το 8-μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2018. Σε επίπεδο οικονομιών, οι υψηλότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στους Ρώσους και τους Βρετανούς επισκέπτες.
Πως κινήθηκαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις σε επίπεδο περιοχών
Βάσει των παραπάνω στοιχείων, το σύνολο των οικονομιών της ΕΕ-28 εκτός Ευρωζώνης είχε την υψηλότερη συνεισφορά, 37,5%, στην αύξηση του συνόλου των τουριστικών εσόδων στο 8-μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019.
Το εν λόγω αποτέλεσμα προήλθε σχεδόν ισόποσα από τις συνιστώσες της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης και της δαπάνης ανά ταξίδι. Ελαφρά μικρότερη, 34,3%, ήταν η συνεισφορά των χωρών του κόσμου εκτός ΕΕ-28 και ακολούθησε η Ευρωζώνη με 28,2%.
Σε επίπεδο κρατών -για τα οποία έχουμε διαθέσιμα στοιχεία- ξεχωρίζει η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου με άνοδο των τουριστικών εσόδων κατά 33,6% ή €490,2 εκατ.
Επιπρόσθετα, σημαντική ήταν η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων από τη Γαλλία (13,5% ή €98,4 εκατ.), τις ΗΠΑ (13,3% ή €89,8 εκατ.) και τη Ρωσία (20,4% ή €53 εκατ.). Η οικονομία της Γερμανίας, λόγω μείωσης της συνιστώσας των αφίξεων, είχε αρνητική συνεισφορά.
Οι εξαγωγές υπηρεσιών παρουσίασαν ανθεκτικότητα
Εν κατακλείδι, σε αντίθεση με τον τομέα των αγαθών, οι εξαγωγές υπηρεσιών παρουσίασαν ανθεκτικότητα στο 8-μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019 συγκρατώντας σε έναν βαθμό την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του συνόλου των εξαγωγών. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, ο ρόλος της τουριστικής βιομηχανίας ήταν καταλυτικός.
Παρά τις αρχικές συντηρητικές εκτιμήσεις για την πορεία των τουριστικών εσόδων το 2019 (π.χ. ανάκαμψη ανταγωνιστριών αγορών, επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης οικονομιών με μεγάλα μερίδια στην εγχώρια τουριστική βιομηχανία), ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των ταξιδιωτικών εσόδων επιταχύνθηκε στο 13,8% από 10,4% το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Σε αντιδιαστολή με τα προηγούμενα χρόνια, η προαναφερθείσα αύξηση προήλθε κυρίως από τη συνιστώσα της δαπάνης ανά ταξίδι και σε πολύ μικρότερο βαθμό από αυτή της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης (λόγω των αρνητικών εξελίξεων στην εταιρεία ταξιδιωτικών υπηρεσιών Thomas Cook, αναμένουμε την παρατήρηση του Σεπτεμβρίου 2019 για να εξάγουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα για την πορεία των τουριστικών εσόδων στο σύνολο του έτους).
Η τελευταία αποτέλεσε την ατμομηχανή της αύξησης των τουριστικών εσόδων των τελευταίων ετών (αποτέλεσμα κλίμακας).
Όπως αναφέρεται σε παλαιότερο τεύχος του δελτίου «7 Ημέρες Οικονομία», ναι μεν η ελληνική οικονομία έχει δυνατότητες περαιτέρω ενίσχυσης του αριθμού των τουριστικών αφίξεων (π.χ. επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αύξηση δυνατοτήτων παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω επενδύσεων κ.α.), ωστόσο μακροπρόθεσμα, η ενίσχυση της κατά κεφαλήν ταξιδιωτικής δαπάνης αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των τουριστικών εσόδων και της συμβολής της εν λόγω βιομηχανίας στην εγχώρια οικονομική δραστηριότητα.
