Νέους κανόνες για να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) με τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αδειοδότησης, ενέκριναν οι πρέσβεις των κρατών-μελών της ΕΕ.
Η πρόταση για ένα “έξυπνο ΔΕΔ-Μ” αποσαφηνίζει τις διαδικασίες, τις οποίες πρέπει να ακολουθούν οι φορείς υλοποίησης έργων σε σχέση με την αδειοδότηση και τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων σε διασυνοριακά έργα.
Σημειωτέον, οι νέοι κανόνες συμφωνήθηκαν προσωρινά από την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 8 Ιουνίου.
Συμφωνία για το “έξυπνο” ΔΕΔ-Μ
Οι συννομοθέτες συμφώνησαν ότι η νομική μορφή του κειμένου θα είναι οδηγία (αντί κανονισμού που πρότεινε η Επιτροπή). Έτσι, τα κράτη-μέλη θα έχουν την αναγκαία ευελιξία, ώστε να αξιοποιήσουν τις ισχύουσες οικείες διαδικασίες αδειοδότησης.
Η οδηγία θα καλύπτει έργα που αποτελούν μέρος προκαθορισμένων τμημάτων του κεντρικού δικτύου του ΔΕΔ-Μ.
Θα καλύψει επίσης άλλα έργα στους διαδρόμους του κεντρικού δικτύου με συνολικό κόστος που υπερβαίνει τα 300 εκατ. ευρώ. Τα έργα που αφορούν αποκλειστικά τηλεματικές και άλλες νέες τεχνολογίες θα εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής, καθώς η εγκατάστασή τους δεν περιορίζεται στο κεντρικό δίκτυο του ΔΕΔ-Μ.
Ωστόσο, τα κράτη-μέλη δύνανται να εφαρμόζουν την οδηγία και σε άλλα έργα στο κεντρικό και στο εκτεταμένο δίκτυο του ΔΕΔ-Μ, ώστε να καταστεί δυνατή μια ευρύτερη εναρμονισμένη προσέγγιση των έργων υποδομής των μεταφορών.
Οι αρχές των κρατών-μελών θα δώσουν προτεραιότητα στα έργα που καλύπτονται από την οδηγία.
Για να γίνουν οι διαδικασίες πιο αποτελεσματικές και διαφανείς, τα κράτη-μέλη θα ορίσουν μια αρχή που θα ενεργεί ως σημείο επαφής για κάθε φορέα υλοποίησης έργου. Η αρχή θα παρέχει στον φορέα υλοποίησης του έργου οδηγίες σχετικά με την υποβολή εγγράφων και άλλες πληροφορίες. Τα κράτη-μέλη μπορούν να επιλέξουν να ορίσουν την ίδια αρχή για όλα τα έργα ή διαφορετικές αρχές ως εντεταλμένη αρχή ανάλογα με την κατηγορία έργων, τρόπο μεταφοράς ή γεωγραφική περιοχή.
Θα ισχύσει μέγιστη προθεσμία 4 ετών για την όλη διαδικασία αδειοδότησης. Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί δύο φορές σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις.
Τα κράτη-μέλη θα έχουν περιθώριο 2 ετών από την έναρξη ισχύος της οδηγίας για να ενσωματώσουν τις διατάξεις της στην εθνική νομοθεσία τους.
Το παράρτημα της πρότασης που περιλαμβάνει τα προκαθορισμένα τμήματα του κεντρικού δικτύου του ΔΕΔ-Μ που καλύπτονται από την οδηγία θα προστεθεί μόνο μετά την επίσημη έγκριση του προγράμματος του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF 2.0), που αναμένεται εντός του έτους.
Δομή και προθεσμίες του ΔΕΔ-Μ
Το δίκτυο ΔΕΔ-Μ έχει δύο επίπεδα. Εκτεταμένο δίκτυο που εξασφαλίζει τη συνδεσιμότητα για όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και κεντρικό δίκτυο που αποτελείται από τα στοιχεία του εκτεταμένου δικτύου που είναι ύψιστης στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ.
Το κεντρικό δίκτυο πρόκειται να έχει ολοκληρωθεί έως το 2030 και το εκτεταμένο δίκτυο έως το 2050.
Πρόταση για το “έξυπνο” ΔΕΔ-Μ
Η Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση τον Μάιο του 2018 στο πλαίσιο της 3ης δέσμης μέτρων «Η Ευρώπη σε κίνηση», η οποία αποσκοπεί στο να καταστήσει την ευρωπαϊκή κινητικότητα ασφαλέστερη, καθαρότερη, αποτελεσματικότερη και πιο προσιτή.
Η συμφωνία εγκρίθηκε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου (ΕΜΑ).
Στη συνέχεια, το συμφωνηθέν κείμενο θα υποβληθεί για αναθεώρηση στους γλωσσομαθείς νομικούς και θα ακολουθήσει τυπική ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σε μεταγενέστερη ημερομηνία, μετά την έγκριση του CEF 2.0.
