Στα 4,3 δισ. ευρώ εκτιμάται η συνολική συνεισφορά των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου στις ελληνικές εξαγωγές, σύμφωνα με έκθεση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), παρότι η συμμετοχή της χώρας μας στο διεθνές εμπόριο βρίσκεται καθηλωμένη στο 0,184% (0,14% χωρίς τα καύσιμα) για δεκαετίες.
Ειδικότερα, οι 30 Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου (ΣΕΕ) που υπέγραψε η Ευρωπαϊκή Ένωση, την περίοδο 2000-2017, έχουν καθοριστική συνεισφορά στην ελληνική εξαγωγική προσπάθεια. Μάλιστα, συνεισφέρουν πολλαπλάσια αποτελέσματα σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ.
Ενδεικτικά:
- €4,3 δισ. η συνολική συνεισφορά των ΣΕΕ στις ελληνικές εξαγωγές, παρότι η συμμετοχή της Ελλάδας στο διεθνές εμπόριο παραμένει καθηλωμένη στο 0,184% (0,14% χωρίς τα καύσιμα) για δεκαετίες.
- 24% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται πλέον προς τις χώρες με ΣΕΕ, έναντι 11% των εξαγωγών της υπόλοιπης ΕΕ. Το 2000, η αναλογία του συνόλου των εξαγωγών εντός/εκτός της ΕΕ ήταν 62/38, εξελίχθηκε σε 55/45 το 2010, σε 44/56 το 2012, ενώ το 2017 στο 53/47.
- 163% η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς χώρες με ΣΕΕ, έναντι 96% (μ.ο.) της ΕΕ.
- 15 από 30 χώρες αποδεικνύονται πραγματικό «χρυσάφι» για τις ελληνικές εξαγωγές, με ανάπτυξη πολλαπλάσια της μέσης αύξησης των ελληνικών εξαγωγών συνολικά. Ενδεικτικά, Λίβανος (+3009% έναντι 110% στην ΕΕ), Παναμάς (+1323% έναντι -24%), Αίγυπτος (+1040% έναντι 211%), Ονδούρα (+573% έναντι 18%), Χιλή (+471% έναντι 197%), Μεξικό (+440% έναντι 165%), Τυνησία (+204% έναντι 51%), Αλγερία (+247% έναντι 79%), Νικαράγουα (+194% έναντι 47%), Ισραήλ (+120% έναντι 31%). Είναι εμφανές ότι μακρινοί προορισμοί μπορούν να αποτελέσουν στόχο για τα ελληνικά προϊόντα.
- €163,1 εκατ. το θετικό εμπορικό ισοζύγιο των ΣΕΕ, όταν το συνολικό εμπορικό ισοζύγιο της χώρας παραμένει αρνητικό για δεκαετίες Η αύξηση των εξαγωγών ανέρχεται σε +163% με τις εισαγωγές στο +126%.
- Σε 17 από τις 30 χώρες το ισοζύγιο παραμένει θετικό, ενώ το εμπορικό έλλειμμα παραμένει σημαντικό σε χώρες με ισχυρή μεταποιητική βάση όπως Κορέα (-800%), Ελβετία (-330%), Νορβηγία (-244%), αλλά και σε χώρες με φθηνά αγροτικά προϊόντα και πρώτες ύλες (π.χ. Χιλή).
- Στο 88,2% η αξιοποίηση από την Ελλάδα των διευκολύνσεων που παρέχουν οι ΣΕΕ έναντι 77,8% στην ΕΕ (δείκτης preference utilization rate – PUR).
Υπέρ του ελληνικού ΑΕΠ η ολοκλήρωση των, υπό διαπραγμάτευση, 15 νέων ΣΕΕ
Έχοντας ανάγκη ακόμα καλύτερων εξαγωγικών επιδόσεων, η Ελλάδα πρέπει να έχει πλέον μια πιο ενεργή συμμετοχή εντός της ΕΕ για την ταχύτερη ολοκλήρωση των, υπό διαπραγμάτευση, 15 νέων ΣΕΕ, αναφέρεται στην έκθεση του ΣΕΒ.
Μάλιστα, με συντηρητικές εκτιμήσεις, η ολοκλήρωση των υπό εξέλιξη συμφωνιών θα μπορούσε συμβάλει στην αύξηση του ΑΕΠ της ΕΕ κατά περισσότερο από 2%, λόγω εξαγωγών.
Ανάλογη αύξηση στο ΑΕΠ αναμένεται και για την Ελλάδα μιας και αξιοποιεί τις ΣΕΕ σε μεγαλύτερο βαθμό από την ΕΕ. Η μεταβολή αυτή ισοδυναμεί στην προσθήκη μιας νέας χώρας του μεγέθους της Αυστρίας ή της Δανίας στην οικονομία της ΕΕ., καθώς και τη στήριξη περίπου 2 εκατ. θέσεων εργασίας.
7 προτάσεις
Οι προτεινόμενες πολιτικές για καλύτερη αξιοποίηση των ΣΕΕ και ευνοϊκούς όρους για τις ελληνικές εξαγωγές περιλαμβάνουν τα εξής:
- Εστίαση στην άρση μη δασμολογικών φραγμών και γραφειοκρατίας παράλληλα με άρση δασμών και περιορισμών όγκου.
- Δραστική βελτίωση της εικόνας των ελληνικών προϊόντων.
- Μείωση του country risk για να εξορθολογιστούν ταχύτερα οι όροι ασφάλισης και εξαγωγικών πιστώσεων.
- Ενίσχυση των εξαγωγικών επιχειρήσεων για αντιστάθμιση ή/και έλλειψη αποτελεσματικών δικτύων διανομής, ή όπου το κόστος διανομής είναι υψηλό.
- Προγράμματα στρατηγικής πληροφόρησης και ενημέρωσης για τις δυνατότητες που δίνουν οι ΣΕΕ, ειδικά για τις ΜμΕ.
- Έγκαιρη ενημέρωση και συμβουλευτικές υπηρεσίες για τους πιθανούς κινδύνους και τις πρακτικές προστασίας της εμπορικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Κάθε ΣΕΕ έχει διαφορετικές προβλέψεις για προϊόντα ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΕΠΙΠ, εμπορικά σήματα, κατοχύρωση πνευματικής ιδιοκτησίας, κλπ.
- Δημόσιες ηλεκτρονικές πλατφόρμες (π.χ. ένα εμπλουτισμένο agora.gr) να αναρτούν συνεχώς χρηστικές πληροφορίες για τη διευκόλυνση των εξαγωγών σε χώρες με ΣΕΕ, δημιουργώντας έτσι ένα εύχρηστο εργαλείο για τους εξαγωγείς.
Έχοντας μεγάλο αριθμό προϊόντων ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΕΠΙΠ, η έγκαιρη και ενεργή συμμετοχή της δημόσιας διοίκησης από την αρχή των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο ΕΕ, μπορεί να προστατεύσει επαρκώς τα εμπορικά συμφέροντα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές πρέπει να ασκήσουν πίεση στην ΕΕ για να παρθούν τα εξής μέτρα:
- Επικαιροποίηση των ΣΕΕ «πρώτης γενιάς» ώστε να συμπεριληφθούν όλα τα προϊόντα ΠΟΠ – ΠΓΕ.
- Υπογραφή νέων ΣΕΕ στις οποίες δεν θα γίνεται διαπραγμάτευση για κάθε προϊόν ΠΟΠ, αλλά θα απαιτείται η αποδοχή ενός ευρύτερου του καταλόγου ΠΟΠ προϊόντων της ΕΕ.
