Πρόκειται για μία σημαντική ευκαιρία, στην προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές.
Του Φώτη Φωτεινού
Η ΕΕ ενέκρινε το πρόγραμμα «Μεταφορών 2021 – 27» με προϋπολογισμό 2,2 δισ. ευρώ, αρμοδιότητας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ & ΤΣ του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο περιλαμβάνει σημαντικά έργα.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με κοινοτική συμμετοχή, ύψους 1,854 δις. ευρώ, εκ των οποίων 1,289 δις. ευρώ από το Ταμείο Συνοχής και τα υπόλοιπα 565 εκατ. ευρώ από το ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).
Αντίστοιχα, η αναλογούσα εθνική συμμετοχή είναι 370 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα η συνολική ΣΔΔ (Συγχρηματοδοτούμενη Δημόσια Δαπάνη) του προγράμματος να ανέρχεται στα 2,224 δις. ευρώ.
Ενδεικτικά, 760 εκατ. ευρώ προβλέπονται για την ανάπτυξη βιώσιμων αστικών μεταφορών, 688 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση και αναβάθμιση οδικού δικτύου και τη βελτίωση οδικής ασφάλειας, 485 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση / ανάπτυξη κεντρικού και προαστιακού σιδηροδρομικού δικτύου, 181 εκατ. ευρώ για τη βελτίωση προσβασιμότητας και συνδεσιμότητας νησιών και 89 εκατ. ευρώ για την ασφάλεια ναυσιπλοΐας και αεροναυτιλίας.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Γιάννη Τσακίρη «το πρόγραμμα «Μεταφορές 2021-2027» είναι το πέμπτο κατά σειρά τομεακό πρόγραμμα του νέου ΕΣΠΑ που παίρνει το πράσινο φως, μέσα σε λίγες εβδομάδες από την ΕΕ».
Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος αναμένεται η υλοποίηση μεγάλων παρεμβάσεων, όπως η νέα γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, η κατασκευή του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης στο τμήμα Χανιά – Χερσόνησος, η ανανέωση των λεωφορείων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και σε σημαντικούς δήμους της Περιφέρειας με ηλεκτροκίνητα οχήματα, η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και ο εκσυγχρονισμός υποδομών σε επιλεγμένα λιμάνια.
Ο πλήρης κατάλογος των έργων
Το πρόγραμμα δίνει προτεραιότητα στις «πράσινες» μεταφορές, με διάθεση του 64% των πόρων του σε επενδύσεις για:
-βιώσιμες αστικές μεταφορές: νέες γραμμές μετρό, συρμοί, στόλοι λεωφορείων (34,1%),
-ανάπτυξη / βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου: προαστιακός, σιδηροδρομικό ΔΕΔ-Μ, σιδηροδρομικές πολυτροπικές συνδέσεις (21,8%),
-θαλάσσιες μεταφορές, με χρήση αποκλειστικά «καθαρών» σκαφών για νησιωτική συνδεσιμότητα και διασυνδεσιμότητα (8,1%).
Επίσης, προβλέπει την υλοποίηση 5 έργων στρατηγικής σημασίας, τα οποία είναι τα ακόλουθα:
-Κατασκευή της γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας,
-Αναβάθμιση/αναδιάρθρωση δικτύου και ανάπτυξη στόλων λεωφορείων μηδενικών εκπομπών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη,
-Ολοκλήρωση κατασκευής της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας – Πάτρας στο τμήμα Ροδοφάφνη – Ρίο,
-Κατασκευή Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) στο τμήμα Χανιά – Χερσόνησος,
-Επέκταση, αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός του εθνικού συστήματος VTMIS.
Κατηγορία | Πόροι (σε ευρώ) | Έργο |
| Βιώσιμες αστικές μεταφορές | 757.915.518 | Ανάπτυξη νέας γραμμής 4 του Μετρό Αθήνας, επεκτάσεις των γραμμών του Μετρό Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ανανέωση στόλων λεωφορείων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και σημαντικούς δήμους |
| Ανάπτυξη υπεραστικού / προαστιακού σιδηροδρομικού δικτύου | 87.100.000 | Αναβάθμιση / αξιοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου για τη χρήση του ως υπεραστικού / προαστιακού δικτύου σε περιφερειακό επίπεδο |
| Ολοκλήρωση / αναβάθμιση του κεντρικού σιδηροδρομικού ΔΕΔ-Μ | 239.879.126 | Ολοκλήρωση του κεντρικού (core) σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕ/Π |
| Κατασκευή κρίσιμων ελλειπόντων τμημάτων οδικού ΔΕΔ-Μ | 411.300.000 | Κατασκευή ΒΟΑΚ στο τμήμα Χανιά – Χερσόνησος, ολοκλήρωση του Πάτρα – Πύργος, κατασκευή ελλείποντος τμήματος του Ιωάννινα – Κακαβιά |
| Κατασκευή / αναβάθμιση περιφερειακών τμημάτων αναλυτικού οδικού ΔΕΔ-Μ, συνδέσεις με ΔΟΔ και οδική ασφάλεια | 241.884.325 | Αναβάθμιση των αστικών συνδέσεων με το ΔΟΔ. Υλοποίηση εστιασμένων παρεμβάσεων υψηλής αποδοτικότητας για τη βελτίωση των επιπέδων οδικής ασφάλειας.
|
| Πολυτροπικές συνδέσεις μεταφορών | 192.544.604 | Ολοκλήρωση / αναβάθμιση συνδέσεων του οδικού και σιδηροδρομικού ΔΕΔ-Μ με επιλεγμένα λιμάνια και αεροδρόμια της ηπειρωτικής χώρας |
| Συνδεσιμότητα και προσβασιμότητα των νησιών | 181.000.000 | Αναβάθμιση των υποδομών σε επιλεγμένα λιμάνια, κυρίως εκτός ΔΕΔ-Μ. Ενίσχυση των άγονων ακτοπλοϊκών συνδέσεων, μέσω συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας με χρήση «καθαρών» σκαφών |
| Συστήματα ασφάλειας ναυσιπλοΐας / αεροναυτιλίας | 88.907.042 | Εγκατάσταση ή βελτίωση συστημάτων διαχείρισης της θαλάσσιας κυκλοφορίας και συστημάτων / μέσων έρευνας και διάσωσης. Συμμόρφωση λιμένων με διεθνείς συμβάσεις /πρότυπα ασφάλειας. Αξιοποίηση συστημάτων ΤΠΕ στην εφαρμοζόμενη λιμενική πολιτική |
| Τεχνική βοήθεια Τ. Σ. | 19.205.149 | Δράσεις τεχνικής βοήθειας |
| Τεχνική βοήθεια ΕΤΠΑ | 4.355.522 | Δράσεις τεχνικής βοήθειας |
Όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης, στόχος του προγράμματος είναι η επιδιωκόμενη ενίσχυση της ελκυστικότητας των φιλοπεριβαλλοντικών αστικών δημόσιων μέσων μεταφοράς και η προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας που θα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αέριων του θερμοκηπίου από τη μεταφορική δραστηριότητα και στην παράλληλη αύξηση της χρήσης των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών.
Στις σιδηροδρομικές μεταφορές επιδιώκεται (σε συνέργεια με το CEF II) η μείωση του χρόνου μετακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων, η αύξηση του αριθμού των επιβατών και η αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών. Συνολικά, αναμένεται αύξηση του μεριδίου των σιδηροδρομικών μεταφορών, με αντίστοιχη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Αντίστοιχα, οι παρεμβάσεις επί του οδικού δικτύου αναμένεται να μειώσουν τον χρόνο μετακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων και να βελτιώσουν τη διασυνοριακή κινητικότητα.
Τέλος, στις θαλάσσιες μεταφορές, επιδιώκεται η βελτίωση της ενδονησιωτικής διασύνδεσης και της διασύνδεσης των νησιωτικών περιφερειών με την ηπειρωτική χώρα, προκειμένου να δημιουργηθούν προϋποθέσεις περαιτέρω ανάπτυξης.
