Στην Ευρώπη υπάρχουν συνολικά 105.000 κενές θέσεις οδηγών λεωφορείων και πούλμαν, ενώ εκτιμάται ότι οι ελλείψεις θα υπερδιπλασιαστούν μέσα στα επόμενα 5 χρόνια, φτάνοντας τις 275.000.
Της Βάσω Βεγιάζη
Όπως προκύπτει από έκθεση της IRU αναφορικά με την έλλειψη οδηγών για το 2023, πάνω από το 80% των επιχειρήσεων του κλάδου αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην κάλυψη των κενών θέσεων, γεγονός που εκτιμάται ότι θα χειροτερέψει τα επόμενα πέντε χρόνια εάν δεν ληφθούν σημαντικά μέτρα.
Αναλυτικότερα, οι ελλείψεις οδηγών λεωφορείων και πούλμαν αυξάνονται στην Ευρώπη, καθώς σύμφωνα με την έκθεση αυτή τη στιγμή υπάρχουν 105.000 ακάλυπτες θέσεις, δηλ. το 10% του συνολικού πληθυσμού επαγγελματιών οδηγών.
Πρόκειται για μια αύξηση 54% σε σχέση με το 2022, σύμφωνα με την έκθεση.
Μάλιστα, η ανάπτυξη του τομέα των λεωφορείων και πούλμαν μετά την πανδημία του COVID-19 αύξησε τη ζήτηση για οδηγούς, με το πρόβλημα να είναι ιδιαίτερα έντονο στα περιφερειακά, τα υπεραστικά λεωφορεία και τουριστικά πούλμαν.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της IRU, Umberto de Pretto,: «Οι εταιρείες μεταφορών σε όλη την Ευρώπη αγωνίζονται να βρουν οδηγούς. Η έλλειψη οδηγών λεωφορείων και πούλμαν έχει αυξηθεί κατά 54% από πέρυσι, αλλά αυτό που είναι ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το χαμηλό ποσοστό νέων που εισέρχονται στο επάγγελμα σε σύγκριση με το υψηλό ποσοστό των ηλικιωμένων οδηγών που συνταξιοδοτούνται».
Πρόβλεψη με ορίζοντα 5ετίας
-Οι ελλείψεις οδηγών λεωφορείων και πούλμαν στην Ευρώπη προβλέπεται να υπερδιπλασιαστούν έως το 2028.
-Πάνω από 1,2 εκατομμύρια οδηγοί λεωφορείων και πούλμαν θα συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα πέντε έως 10 χρόνια, ενώ το ποσοστό των νεοεισερχόμενων είναι σημαντικά χαμηλότερο.
-Χωρίς δράση για την προσέλκυση και τη διατήρηση οδηγών, η Ευρώπη θα μπορούσε να έχει περισσότερες από 275.000 κενές θέσεις οδηγών λεωφορείων και πούλμαν έως το 2028.
Διαρκές δημογραφικό χάσμα
Μόνο το 16% των οδηγών λεωφορείων και πούλμαν είναι γυναίκες, κάτω από τον μέσο όρο τόσο του συνολικού κλάδου των μεταφορών (22%) όσο και του ενεργού πληθυσμού (46%).
Το επάγγελμα επίσης χαρακτηρίζεται από το γερασμένο προσωπικό. Λιγότερο από το 3% των οδηγών λεωφορείων και πούλμαν στην Ευρώπη είναι κάτω των 25 ετών, ενώ πάνω από το 40% είναι ηλικίας άνω των 55 ετών.
«Το επάγγελμα του οδηγού λεωφορείων και πούλμαν προσφέρει μια ευκαιρία μείωσης της ανεργίας των νέων, αυξάνοντας παράλληλα τον αριθμό των βασικών εργαζομένων. Οι κυβερνήσεις και η βιομηχανία πρέπει να συνεργαστούν για να εξουδετερώσουν αυτή τη δημογραφική ωρολογιακή “βόμβα”», δήλωσε χαρακτηριστικά Umberto de Pretto.
Απαιτούμενο η διευκόλυνση της πρόσβασης στο επάγγελμα
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η ελάχιστη ηλικία οδήγησης στις επιβατικές μεταφορές είναι μεταξύ 21 και 24 ετών. Το χάσμα «από το σχολείο ως το τιμόνι» αποτελεί βασικό εμπόδιο για την προσέλκυση νέων οδηγών.
Το να γίνει κάποιος οδηγός είναι επίσης ακριβό λόγω του υψηλού κόστους άδειας, εκπαίδευσης και ασφάλισης. Για παράδειγμα, στη Γερμανία, κοστίζει 9.000 ευρώ, κατά μέσο όρο, η απόκτηση άδειας, πάνω από το τετραπλάσιο του κατώτατου μηνιαίου μισθού.
«Η είσοδος σε ένα επάγγελμα που αποτελεί ουσιαστική υπηρεσία για εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες θα πρέπει να διευκολύνεται από τις ρυθμιστικές αρχές και όχι να εμποδίζεται», είπε ο γενικός γραμματέας της IRU.
Λύση οι οδηγοί Τρίτων χωρών
Η Ευρώπη έχει γερασμένο πληθυσμό, με εργατικό δυναμικό που μπορεί να μην επαρκεί για να καλύψει το χάσμα των οδηγών.
Οι χώρες με πλεόνασμα επαγγελματιών οδηγών θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στην κάλυψη των κενών θέσεων. Επί του παρόντος, μόνο το 5% των οδηγών λεωφορείων και πούλμαν στην ΕΕ είναι υπήκοοι Τρίτων χωρών.
Η πρόσβαση των ειδικευμένων οδηγών από τις χώρες αυτές στο επάγγελμα στην Ευρώπη θα πρέπει να διευκολυνθεί.
