Κατά τον γενικό εισαγγελέα του Δικαστηρίου της ΕΕ M. Szpunar, τα κράτη-μέλη μπορούν να απαγορεύσουν και να καταστείλουν ποινικά την παράνομη άσκηση της δραστηριότητας μεταφορών, στο πλαίσιο της υπηρεσίας UberPop, χωρίς να κοινοποιήσουν προηγουμένως το σχέδιο νόμου στην Επιτροπή.
Η σχετική ανακοίνωση
Η γαλλική εταιρεία Uber France είναι ο διαχειριστής μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που καθιστά δυνατή, με τη βοήθεια ενός smartphone εφοδιασμένου με την αντίστοιχη εφαρμογή, την παραγγελία υπηρεσίας αστικής μεταφοράς στις εξυπηρετούμενες πόλεις.
Στο πλαίσιο της υπηρεσίας UberPop, ιδιώτες μη επαγγελματίες οδηγοί προβαίνουν με δικά τους οχήματα στη μεταφορά επιβατών.
Η Uber France διώκεται ποινικά για το ότι οργάνωσε, μέσω της υπηρεσίας UberPop, ένα σύστημα μεσολάβησης για την επαφή πελατών με μη επαγγελματίες οδηγούς, οι οποίοι εξ επαχθούς αιτίας μεταφέρουν πρόσωπα με οχήματα που έχουν λιγότερες από δέκα θέσεις.
Η Uber France υποστηρίζει ότι η γαλλική ρύθμιση, βάσει της οποίας διώκεται, συνιστά τεχνικό κανόνα που αφορά ευθέως μια υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας, κατά την έννοια της οδηγίας για τα τεχνικά πρότυπα και τους τεχνικούς κανονισμούς [1].
Η οδηγία αυτή υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να κοινοποιούν στην Επιτροπή κάθε σχέδιο νόμου ή ρύθμισης που θέτει τεχνικούς κανόνες σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας. Πάντως, οι γαλλικές αρχές δεν κοινοποίησαν το σχέδιο νόμου στην Επιτροπή πριν από την ψήφισή του ως νόμου. Η Uber France συνάγει από αυτά ότι δεν μπορεί να διωχθεί για τις κατηγορίες που της προσάπτονται κατά τα πιο πάνω.
Εκδικάζοντας την υπόθεση, το tribunal de grande instance de Lille (Πλημμελειοδικείο Λίλλης, Γαλλία) ερωτά το Δικαστήριο αν οι γαλλικές αρχές ήταν υποχρεωμένες ή όχι να κοινοποιήσουν προηγουμένως το σχέδιο νόμου στην Επιτροπή.
Με τις σημερινές προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Maciej Szpunar θεωρεί ότι, ανεξαρτήτως του ζητήματος αν η υπηρεσία UberPop εμπίπτει στην οδηγία ή όχι, τα κράτη-μέλη μπορούν να απαγορεύσουν και να καταστείλουν την παράνομη άσκηση μιας δραστηριότητας μεταφορών όπως η UberPop, χωρίς να πρέπει να κοινοποιήσουν προηγουμένως το σχέδιο νόμου στην Επιτροπή.
Λεπτομερέστερα, ο γενικός εισαγγελέας υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις προτάσεις του της 11ης Μαΐου 2017 στην υπόθεση Uber Ισπανία [2], η υπηρεσία UberPop εμπίπτει στον τομέα των μεταφορών και επομένως δεν συνιστά υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας κατά την έννοια της οδηγίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, η οδηγία δεν μπορεί να έχει εφαρμογή, και η κοινοποίηση του σχεδίου νόμου στην Επιτροπή δεν είναι αναγκαία.
Ο γενικός εισαγγελέας εξετάζει επίσης την περίπτωση όπου το Δικαστήριο θα κρίνει ενδεχομένως ότι η υπηρεσία UberPop συνιστά υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας κατά την έννοια της οδηγίας.
Εν προκειμένω, ο γενικός εισαγγελέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το γεγονός ότι απαγορεύεται και καταστέλλεται η δραστηριότητα ενός διαμεσολαβητή όπως η Uber κατά την παράνομη άσκηση δραστηριότητας μεταφορών δεν συνιστά «τεχνικό κανόνα» κατά την έννοια της οδηγίας, οπότε, επίσης στην περίπτωση αυτή, δεν είναι αναγκαία η κοινοποίηση του σχεδίου νόμου στην Επιτροπή.
Ο γενικός εισαγγελέας υπενθυμίζει συναφώς ότι η υποχρέωση κοινοποίησης εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, μόνο για τους τεχνικούς κανόνες που έχουν ως συγκεκριμένο σκοπό και αντικείμενο να ρυθμίσουν με σαφή και εύστοχο τρόπο την πρόσβαση στις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας και στην άσκηση των δραστηριοτήτων παροχής των υπηρεσιών αυτών· αντιθέτως, οι κανόνες που μόνο κατά συνεκδοχή και σύμπτωση αφορούν τις υπηρεσίες αυτές αποκλείονται από την υποχρέωση κοινοποίησης.
Ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι η επίμαχη γαλλική ρύθμιση αφορά μόνο κατά σύμπτωση τις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας: πράγματι, μολονότι έχει σχέση κυρίως με μια υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας (δηλαδή ένα σύστημα μεσολάβησης, με ηλεκτρονικό τρόπο, για την επαφή πελατών με οδηγούς), η διάταξη αυτή δεν έχει σκοπό να ρυθμίσει ειδικά την υπηρεσία αυτή (πράγμα που θα συνέβαινε αν απαγόρευε ή ρύθμιζε με άλλον τρόπο τη δραστηριότητα μεσολάβησης για την επαφή πελατών με παρόχους υπηρεσιών μεταφοράς εν γένει), αλλά μόνο να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των κανόνων σχετικά με τις υπηρεσίες μεταφοράς (υπηρεσίες που δεν καλύπτονται από την οδηγία).
Επομένως, το γεγονός ότι το οικονομικό μοντέλο της UberPop είναι ασυμβίβαστο με τους γαλλικούς κανόνες για τη δραστηριότητα μεταφοράς επιβατών (δεδομένου ότι οι μη επαγγελματίες οδηγοί δεν κατέχουν τις αναγκαίες κατά το γαλλικό δίκαιο άδειες για την άσκηση της δραστηριότητας μεταφορών) δεν συνεπάγεται ότι η επίμαχη ρύθμιση συνιστά τεχνικό κανόνα που διέπει τις δραστηριότητες διαμεσολάβησης στον τομέα των μεταφορών εν γένει.
Ο γενικός εισαγγελέας διευκρινίζει ότι, αν κάθε εθνική διάταξη που απαγορεύει ή τιμωρεί τη διαμεσολάβηση σε παράνομες δραστηριότητες έπρεπε να θεωρηθεί τεχνικός κανόνας απλώς και μόνο λόγω του ότι η διαμεσολάβηση αυτή γίνεται, το πιθανότερο, με ηλεκτρονικό τρόπο, μεγάλος αριθμός εσωτερικών κανόνων των κρατών μελών θα έπρεπε ως εκ τούτου να κοινοποιείται.
Αυτό θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητη επέκταση της υποχρέωσης κοινοποίησης, χωρίς να συμβάλει πραγματικά στην επίτευξη των στόχων της διαδικασίας αυτής, η οποία σκοπό έχει να αποτρέπεται η θέσπιση από τα κράτη μέλη μέτρων ασύμβατων με την εσωτερική αγορά και να καθίσταται δυνατή μια καλύτερη αξιοποίηση από τους επιχειρηματίες των πλεονεκτημάτων που είναι σύμφυτα με την εσωτερική αγορά.
ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.
ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Η προδικαστική παραπομπή παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης.
Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, κατά τον ίδιο τρόπο, τα άλλα εθνικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται παρόμοιου προβλήματος.
[1] Οδηγία 98/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Ιουνίου 1998, για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προτύπων και κανονισμών (ΕΕ 1998, L 204, σ. 37), όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 98/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 1998 (ΕΕ 1998, L 217, σ. 18).
[2] Προτάσεις στην υπόθεση C‑434/15, Asociación Profesional Elite Taxi κατά Uber Systems Spain (βλ. ΑΤ αριθ. 50/17).
