«Οι Έλληνες Μηχανικοί στηρίζουν, ανέκαθεν, στην πράξη, τόσο την ελληνική ναυτιλία όσο και την προστασία του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα από τη στιγμή, που η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες αλλαγές και προκλήσεις, που αφορούν τόσο τη ναυτιλία όσο και το περιβάλλον» τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, ανοίγοντας τις εργασίες της εκδήλωσης που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν επίκαιρα επιστημονικά θέματα για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, τα μέτρα και οι τεχνολογίες πρόληψης, ταυτοποίησης και αντιμετώπισης της ρύπανσης των θαλασσών από πετρελαιοειδή.
«Δουλειά των μηχανικών, σε επιστημονικό και επαγγελματικό επίπεδο είναι να κάνουν την παραγωγή και μεταφορά των ορυκτών πόρων, και ιδίως του πετρελαίου που συζητούμε σήμερα, πιο ασφαλή, πιο αποδοτική, με λιγότερες επιπτώσεις. Και ταυτόχρονα να διασφαλίσουν, σε επίπεδο σχεδιασμού των δραστηριοτήτων αλλά και εφαρμογής, ότι προστατεύεται αποτελεσματικά το περιβάλλον» είπε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου.
Τόνισε μάλιστα ότι «αυτός είναι απαράβατος όρος κάθε σύγχρονης αναπτυξιακής πολιτικής, γιατί χωρίς διασφάλιση του περιβάλλοντος υποθηκεύουμε το μέλλον μας – και το μέλλον των παιδιών μας».
Υπογράμμισε ότι «ευτυχώς η χώρα μας, και ιδιαίτερα ο κλάδος των μηχανικών, που έχει παράδοση στη ναυτιλία αλλά και στον τομέα του περιβάλλοντος, ξέρουν και μπορούν να διασφαλίσουν αυτή την ισόρροπη, βιώσιμη, αειφόρο ανάπτυξη».
Παράλληλα ο κ. Στασινός ανέδειξε την ευθύνη και το ρόλο της Πολιτείας να αντιμετωπίσει σε θεσμικό και πολιτικό επίπεδο τα σχετικά ζητήματα, «κυρίως όσον αφορά στα μέτρα και στις τεχνολογίες πρόληψης, ταυτοποίησης και αντιμετώπισης της ρύπανσης των θαλασσών από πετρελαιοειδή», ενώ έθεσε την ανάγκη άμεσης ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας, τόσο για την ξηρά όσο και για τη θάλασσα, σημειώνοντας ότι «τη σημασία του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, τώρα φαίνεται η Πολιτεία να συνειδητοποιεί, υπό την πίεση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας».
Ανάγκη άμεσης ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε στεριά και θάλασσα
Τονίζοντας ότι «ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός είναι ουσιαστική προϋπόθεση ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος και καρδιά του λεγόμενου επιτελικού ρόλου του κράτους» ο κ. Στασινός απέδωσε διαχρονικές ευθύνες στις κυβερνήσεις στο βαθμό που τους αναλογούν, σημειώνοντας ότι «στο ζήτημα της οργάνωσης των θαλάσσιων δραστηριοτήτων, του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού δηλαδή, που είναι μια σχετική μεν, αλλά διαφορετική υπόθεση, για την οποία δεν έχουμε, ως χώρα, τόσο καλό παρελθόν.
Και είναι κρίσιμο να έχουμε σχεδιάσει τι και που μπορεί να γίνει. Το γνωρίζουμε για τις δραστηριότητες ξηράς. Τώρα η Πολιτεία το συνειδητοποιεί, υπό την πίεση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, και για τις θάλασσές μας.
Το ΤΕΕ με συνέπεια και συνέχεια έχει αναδείξει – και συνεχίζει – την ανάγκη άμεσης ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας και στη στεριά και στη θάλασσα. Και αυτό το τελευταίο αφορά ιδιαιτέρως μια νησιωτική χώρα, όπως η Ελλάδα».
Ενιαίος χάρτης θεσμικών γραμμών και για τις ελληνικές θάλασσες
Πρόταση του κ. Στασινού είναι «να υπάρξει ενιαίος χάρτης θεσμικών γραμμών και για τις ελληνικές θάλασσες, με τους περιορισμούς και τις διαφοροποιήσεις που χρειάζεται το θαλάσσιο περιβάλλον».
Όπως είπε «πρότεινα πρόσφατα και το ΤΕΕ συνεχώς προωθεί τους τελευταίους μήνες, μία τομή στον χωρικό σχεδιασμό. Μία πραγματικά αναπτυξιακή μεταρρύθμιση, με δική μας, εθνική, πρωτοβουλία.
Το ΤΕΕ προτείνει μία ολοκληρωμένη, θεσμικά θωρακισμένη και σύγχρονη λύση για τη δημιουργία ενός και μόνο ψηφιακού χάρτη, κοινού για όλη την δημόσια διοίκηση αλλά και τους πολίτες, με όλες τις “θεσμικές γραμμές”, δηλαδή με όλα τα γεωχωρικά δεδομένα που είναι απαραίτητα για την αδειοδότηση κάθε είδους επένδυσης και δραστηριότητας.
Πιστεύω βαθιά ότι αυτή η μεταρρύθμιση θα κάνει «κτήμα» κάθε πολίτη και κάθε επιχείρησης τον χωροταξικό –και όχι μόνο– σχεδιασμό.
Διότι στόχος είναι να μπορεί ο οποιοσδήποτε πολίτης, μηχανικός ή επενδυτής, από το σπίτι του ή το γραφείο του, με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή του, να πάρει ολοκληρωμένη, έγκυρη και θεσμικά ασφαλή πληροφορία, με αυξημένη τυπική ισχύ, για το τί επιτρέπεται, τί απαγορεύεται, με ποιους όρους και προϋποθέσεις, για να φτιάξει αυτό που τον ενδιαφέρει.
Αν συνυπολογίσουμε ότι από τη μία πλευρά τώρα η χώρα μας προχωρά τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και αφετέρου αυξάνονται και στον θαλάσσιο χώρο τα υπαρκτά γεωχωρικά δεδομένα -όπως έγινε πριν λίγες εβδομάδες με τις νέες θαλάσσιες περιοχές natura ή όπως γίνεται σταδιακά με τις ιχθυοκαλλιέργειες- μπορούμε να ζητήσουμε να επεκταθεί ο ενιαίος ψηφιακός χάρτης και στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Με βάση τη δουλειά που διεκδικούμε και πιστεύουμε ότι θα γίνει σε επίπεδο χερσαίας επιφάνειας και με την ωρίμανση των μελετών και την αύξηση των δεδομένων που προβλέπεται τα επόμενα χρόνια, είναι ρεαλιστικός στόχος να ζητήσουμε να υπάρξει και ενιαίος χάρτης θεσμικών γραμμών και για τις ελληνικές θάλασσες. Με τους περιορισμούς και τις διαφοροποιήσεις που χρειάζεται το θαλάσσιο περιβάλλον».
Κάθε θαλάσσιο ατύχημα, με τις ιδιαίτερες συνθήκες του, μας κάνει αναγκαστικά σοφότερους
Αναφερόμενος στο πρόσφατο ναυάγιο στο Σαρωνικό, τη ρύπανση που προκλήθηκε και τα διδάγματα που πιθανόν να έχουμε ήδη βγάλει ο ίδιος τόνισε ότι «πολλοί σήμερα ενδιαφέρονται περισσότερο για τα ζητήματα της ρύπανσης από πετρελαιοειδή. Τόσο σε περίπτωση ατυχημάτων όσο και ηθελημένων ενεργειών που δυστυχώς, συμβαίνουν».
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ, αφού παρέπεμψε για συγκεκριμένες διαπιστώσεις και συμπεράσματα στις επιστημονικές παρουσιάσεις των ομιλητών τη εκδήλωσης, που ανάδειξαν σημαντικές πτυχές του θέματος τόνισε χαρακτηριστικά:
«Κάθε θαλάσσιο ατύχημα, με τις ιδιαίτερες συνθήκες του, μας κάνει αναγκαστικά σοφότερους. Ίσως δεν θα έπρεπε, αλλά συμβαίνει. Αλλά, όπως λένε οι ναυτικοί – και είμαστε ναυτικός λαός και ξέρουμε καλά – “τη θάλασσα δεν την ορίζεις”… Δουλειά μας είναι να μειώσουμε, κατά το δυνατόν την αβεβαιότητα σε τέτοια ατυχήματα και να φυσικά να προλάβουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις επιπτώσεις τους. Τουλάχιστον σε επιστημονικό και επαγγελματικό επίπεδο».
Είπε χαρακτηριστικά, «Είναι απαραίτητη η παραγωγή και χρήση ορυκτών πόρων για καύσιμα; Παρά τις επιμέρους προσπάθειες που όλοι κάνουμε, ακόμη ναι, είναι απαραίτητη. Όπως απαραίτητη είναι και η μεταφορά τους» και αναλυτικά επισήμανε ότι «Όλοι γνωρίζουμε ότι τον τομέα της παραγωγής και μεταφοράς πετρελαίου – ιστορικά αλλά και σήμερα – άλλοι το βλέπουν ως Ελντοράντο, άλλοι τον βλέπουν ως επαπειλούμενη καταστροφή.
Όμως στη ζωή και στην επιστήμη τα πράγματα δεν είναι άσπρο – μαύρο. Μπορούμε να πετύχουμε συνδυαστικά περισσότερους από έναν στόχους, αν δουλέψουμε σοβαρά, με σχέδιο, με μελέτη, με συνεργασία και με αποτελεσματικότητα. Αν μπορέσουμε να προσεγγίσουμε τα ζητήματα από όλες τις πλευρές, διεπιστημονικά.
Αν λάβουμε υπόψιν όλες τις τεχνικές εξελίξεις αλλά ταυτόχρονα αν τις συνδυάσουμε αποτελεσματικά με τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες και τις αντίστοιχες επιστημονικές εξελίξεις. Και φυσικά με την τρέχουσα πολιτική και οικονομική συγκυρία αλλά και την προβλεπόμενη εξέλιξη.
Αυτή η δεοντολογία παραγωγής επιστημονικού έργου, αν μου επιτρέπετε τον όρο, δεν είναι μια γενικόλογη τοποθέτηση. Αφορά την καρδιά του ζητήματος που συζητάμε. Και αυτό στην πραγματικότητα είναι η αειφόρος ανάπτυξη».
Για να αντιμετωπίσουμε ουσιαστικά τις προκλήσεις του μέλλοντος πρέπει να έχουμε λύσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα προβλήματα που σήμερα έχουμε» τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕ και εξήγησε «διότι τα ορυκτά καύσιμα και ιδίως τα πετρελαιοειδή μπορεί να μειωθούν, σε επίπεδο κατανάλωσης, τα επόμενα χρόνια και πιθανώς να μειωθεί και ο μεταφορικός φόρτος τους.
Όμως αφενός αυτό δεν πρόκειται να συμβεί γρήγορα και αφετέρου δεν επηρεάζει τόσο πολύ την προσπάθεια και την επιμέλεια που πρέπει να δείχνουμε μιλώντας για κλειστές θάλασσες, όπως είναι το Αιγαίο ή η Μεσόγειος γενικά. Διότι μπορεί το ποσοστό διακινδύνευσης να μειωθεί αλλά τα αποτελέσματα ενός συμβάντος δεν αλλάζουν από τη μείωση της πιθανότητας».
Τα θέματα της ναυτιλίας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος
«Παράλληλα, με βάση την εμπειρία και τη γνώση που διαθέτουμε οφείλουμε να καταπιαστούμε και με τα επόμενα ζητήματα που ανοίγουν και αφορούν τη ναυτιλία και το θαλάσσιο περιβάλλον», είπε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, προαναγγέλλοντας ότι «θα έχουμε την ευκαιρία για όλα αυτά να συζητήσουμε και σε επόμενες εκδηλώσεις του Επιμελητηρίου».
Συγκεκριμένα ο κ. Στασινός μίλησε για τα επίκαιρα και επείγοντα θέματα, που αφορούν:
-Την θαλάσσια εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, με τις ευκαιρίες αλλά και τις προκλήσεις, κυρίως περιβαλλοντικές και ασφάλειας, που δημιουργούν.
-Την αυξανόμενη βαρύτητα της χώρας ως κόμβου μεταφοράς ενέργειας και τις αντίστοιχες ανάγκες για αγωγούς, θαλάσσιους και μη – και τις διασυνδέσεις τους.
-Τον αυξανόμενο φόρτο θαλάσσιας μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου.
-Τις τεχνολογικές εξελίξεις στην αντικατάσταση των καυσίμων στην ναυτιλία.
-Τις χωροταξικές προκλήσεις από την αύξηση των αγωγών αλλά και των υποθαλάσσιων καλωδίων, τόσο μεταφοράς ενέργειας όσο και δεδομένων.
-Τις αυξανόμενες απαιτήσεις περιβαλλοντικής προστασίας τόσο βάση των διεθνών συνθηκών, όπως για τα απόβλητα στις θάλασσες, όσο και των πραγματικών αναγκών στην κλιματική μας ζώνη – όπως η διάβρωση των ακτών.
Οι πρωτοβουλίες του ΤΕΕ και ο ρόλος των μηχανικών στους τομείς της ναυτιλίας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος
Στην ομιλία του ο πρόεδρος του ΤΕΕ αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις πρωτοβουλίες του ΤΕΕ και τον ρόλο των μηχανικών στους τομείς της ναυτιλίας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
«Έχουμε βάλει ένα στοίχημα με τον εαυτό μας τα τελευταία χρόνια: θέλουμε να ξανακάνουμε το Επιμελητήριο των Μηχανικών έναν φορέα που παράγει επιστημονικό έργο και έχει επιστημονικό λόγο», σημείωσε Στασινός, επισημαίνοντας ότι αυτός ο ρόλος του ΤΕΕ τα προηγούμενα χρόνια είχε ατονήσει και διολισθήσει σε επικοινωνιακή διαχείριση.
«Και αυτό αφορά τόσο επίκαιρα θέματα – όπως σήμερα, με τα θέματα της μόλυνσης από πετρελαιοειδή στο θαλάσσιο περιβάλλον -όσο και σε θέματα με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, που δεν βρίσκουν εύκολα «διάδρομο» για το δημόσιο διάλογο, όπως σήμερα που θα αναφερθούμε και στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό» πρόσθεσε ο ίδιος, σημειώνοντας ότι «Ως ΤΕΕ δεν διεκδικούμε το αλάθητο- προτιμούμε να ανοίγουμε την επιστημονική συζήτηση για διαφορετικές και κυρίως διεπιστημονικές προσεγγίσεις σε όλα τα ζητήματα που αφορούν τους Έλληνες Μηχανικούς.
Άλλωστε το Επιμελητήριο ως επιστημονικός φορέας είναι τόσο δυνατός όσο τα μέλη του, με τον κόπο, την εργασία, την έρευνα και τη συμμετοχή τους το κάνουν δυνατό. Το ΤΕΕ στέκεται αρωγός στις προσπάθειες των Ελλήνων Μηχανικών τόσο στον επιστημονικό όσο και στον επαγγελματικό τομέα, αναδεικνύοντας το έργο τους και ενημερώνοντας για τις εξελίξεις».
Ο ρόλος των μηχανικών στη ναυτιλία
Για την παρουσία και το ρόλο των μηχανικών στους τομείς της ναυτιλίας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου τόνισε ότι «Θέλω όμως να τονίσω ότι μπορούμε να μιλάμε για δυναμικό ελληνικό επιστημονικό δυναμικό σε αυτόν τον τομέα, τον τομέα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, επειδή έχουμε αφενός εφοπλιστική παράδοση αλλά αφετέρου επειδή έχουμε σοβαρά και αξιόλογα πολυτεχνεία και πολυτεχνικές σχολές και σοβαρές εταιρείες που ασχολούνται με τη ναυτιλία και το θαλάσσιο περιβάλλον. Και πρέπει το έργο, επιστημονικό και επαγγελματικό, όλων αυτών των ελλήνων μηχανικών να το αναδείξουμε και να το ενισχύσουμε».
