Γνωστή έγινε η θέση της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων σχετικά με το χρονοδιάγραμμα κατασκευής της επέκτασης του προβλήτα 6 του ΟΛΘ.
Επιμέλεια: Φώτης Φωτεινός
Η θέση της ΡΑΛ έγινε γνωστή έπειτα από κοινοβουλευτική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, με θέμα «Η ακύρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή του 6ου προβλήτα στο λιμάνι Θεσσαλονίκης και η νέα δημοπράτηση οδηγεί σε μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου».
Όπως σημειώνει η ΡΑΛ, η αρχική προκήρυξη του έργου κατασκευής του προβλήτα VI από τη διοίκηση της Ο.Λ.Θ. Α.Ε συντελέστηκε, σε κάθε περίπτωση, εμπρόθεσμα τον 2/2020 και μάλιστα κατά 1 έτος νωρίτερα από την συμβατική καταληκτική προθεσμία.
Περαιτέρω, δοθέντος ότι, μέχρι σήμερα, δεν έχει ολοκληρωθεί κανένα από τα δύο έργα διασύνδεσης του προβλήτα VI του λιμένα Θεσσαλονίκης, ούτε οδικά με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ και την Εγνατία οδό, ούτε με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, η καταληκτική προθεσμία του άρθρου 7.2 της Σύμβασης Παραχώρησης δύναται να παραταθεί με έγγραφο αίτημα της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. προς το Δημόσιο, χωρίς να τυγχάνει εφαρμογής ο όρος περί υποχρέωσης παράδοσης του έργου κατά την όγδοη επέτειο της ημερομηνίας έναρξης ισχύος της Σύμβασης Παραχώρησης.
Ως εκ τούτου, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΡΑΛ, Απόστολος Παπαποστόλου τυγχάνει πρώιμη η οποιαδήποτε αναζήτηση ευθυνών της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. ενδοσυμβατικά για την ενεργοποίηση των εκεί προβλεπόμενων ποινικών ρητρών από τυχόν καθυστέρηση παράδοσης έργου υπαγόμενου στις υποχρεωτικές επενδύσεις της πρώτης επενδυτικής περιόδου.
Σημειώνεται ότι ο διαγωνισμός για την επέκταση του προβλήτα 6 του ΟΛΘ ακυρώθηκε και επαναπροκηρύχθηκε, με τη συμμετοχή 4 σχημάτων.
Η απάντηση της ΡΑΛ
Το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης», που ιδρύθηκε με το ν.δ. 2551/1953 (Α’ 229),όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα με το ν.δ. 449/1970 (Α’ 51 Α`), μετετράπη με το άρθρο έκτο (παρ. 1) του ν. 2688/1999 (Α΄ 40) σε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρεία» και διακριτικό τίτλο «Ο.Λ.Θ. ΑΕ», η οποία λειτουργεί κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.
Με το άρθρο πρώτο του ν. 3654/2008 «Κύρωση των Συμβάσεων Παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των Οργανισμών Λιμένος Πειραιώς (Ο.Λ.Π. ΑΕ) και Θεσσαλονίκης (Ο.Λ.Θ. Α.Ε.), ρυθμίσεις για το προσωπικό της Ο.Λ.Π. Α.Ε. και της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. και άλλες διατάξεις» (Α΄ 57) κυρώθηκε και απέκτησε ισχύ νόμου η από 27.6.2001 Σύμβαση Παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης των γηπέδων, κτιρίων και άλλων εγκαταστάσεων που βρίσκονται εντός της Λιμενικής Ζώνης του Λιμένα Θεσσαλονίκης, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρεία» (Ο.Λ.Θ. Α.Ε.).
Με τη σύμβαση αυτή ορίσθηκε ότι παραχωρείται στην Ο.Λ.Θ. Α.Ε. το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του Λιμένα Θεσσαλονίκης για χρονικό διάστημα πενήντα ετών, αρχόμενο την 27.6.2001, με τη ρητή διευκρίνιση ότι το παραχωρούμενο δικαίωμα περιλαμβάνει την χρήση και εκμετάλλευση για σκοπούς που σχετίζονται με την παροχή λιμενικών υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων καθώς και την παραχώρηση του ιδίου δικαιώματος ή μέρους αυτού προς τρίτους, για τη συμβατική διάρκεια και υπό τους ειδικότερους όρους που προβλέπονται στη σύμβαση (βλ. τα άρθρα 1, 2 και 4 παρ. 4.1 της Σύμβασης, όπως οι παρ. 2.1 και 4.1 τροποποιήθηκαν από την ΥΑ 8322.03/12/08 (Β΄ 2372), καθώς και το άρθρο τρίτο παρ. 1 του ν. 3564/2008).
Η ως άνω σύμβαση τροποποιήθηκε κατόπιν εκχώρησης ποσοστού άνω του 51% επί των μετοχών της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. από το ΤΑΙΠΕΔ και στις 2.2.2018 υπογράφηκε η Σύμβαση Αγοραπωλησίας Μετοχών μεταξύ του ΤΑΙΠΕΔ και του προτιμώμενου επενδυτή, παράρτημα της οποίας αποτέλεσε και το κείμενο της (τροποποιημένης) Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ο.Λ.Θ. Α.Ε.
Στη συνέχεια εκδόθηκε ο ν. 4522/2018 “Για την κύρωση της από 24 Ιουνίου 2016 τροποποίησης και κωδικοποίησης σε ενιαίο κείμενο της από 27 Ιουνίου 2001 Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και της Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης Α.Ε. και άλλες διατάξεις” (Α΄39).
Στο άρθρο 7 της σύμβασης παραχώρησης προβλέφθηκε ότι «7.1 Ο ΟΛΘ Α.Ε. θα μεριμνήσει με δικό του κίνδυνο και δαπάνες, για την εκτέλεση του συνόλου των έργων και επενδύσεων, που απαιτούνται για την απρόσκοπτη λειτουργία του Λιμένα Θεσσαλονίκης σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση, και ειδικότερα, για την επίτευξη του ελάχιστου επιπέδου υπηρεσιών…
Με την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο άρθρο 7.2 κάθε επενδυτική περίοδος θα έχει διάρκεια πέντε (5) ημερολογικών ετών. 7.2 η πρώτη επενδυτική περίοδος θα ξεκινήσει κατά την Τρίτη (3η ) επέτειο της ημερομηνίας έναρξης ισχύος ή εφόσον η δεύτερη αυτή ημερομηνία κατά την οποία ο Ο.Λ.Θ. θα παραδώσει στο Δημόσιο γραπτή ειδοποίηση (Η Ειδοποίηση Έναρξης), με την οποία θα επιβεβαιώνεται η πρόθεση του ΟΛΘ να εκκινήσει τις εργασίες σχετικά με τις υποχρεωτικές επενδύσεις ….
Και με την επιφύλαξη της παράτασης πρώτης επενδυτικής περιόδου (όπως ορίζεται κατωτέρω) θα λήξει μία ημέρα πριν την έβδομη επέτειο της ημερομηνίας έναρξης ισχύος (Η αρχική καταληκτική ημερομηνίας πρώτης επενδυτικής περιόδου).
Εάν μέχρι την αρχική καταληκτική ημερομηνία πρώτης επενδυτικής περιόδου: (ι) Το έργο «Νέα σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ προβλήτα VIτου λιμένα Θεσσαλονίκης και του υφιστάμενου Σιδηροδρομικού Δικτύου» δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν έχει διατεθεί για εμπορικές μεταφορές ή/και (ιι) το έργο «Ολοκλήρωση της οδικής σύνδεσης μεταξύ του προβλήτα VI του Λιμένα Θεσσαλονίκης με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ και την Εγνατία οδό» δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν έχει διατεθεί στο κοινό για την συνήθη προγραμματισμένη χρήση, η καταληκτική ημερομηνία θα παρατείνεται, μετά από γραπτό αίτημα της ΟΛΘ προς το Ελληνικό Δημόσιο (Η παράταση της πρώτης επενδυτικής περιόδου) από την αρχική καταληκτική ημερομηνία Πρώτης Επενδυτικής Περιόδου έως την ημερομηνία πραγματικής ολοκλήρωσης και των δύο προαναφερόμενων έργων…».
Στο ως άνω πλαίσιο η αρχική προκήρυξη του έργου κατασκευής του Προβλήτα VI από την διοίκηση της Ο.Λ.Θ. Α.Ε συντελέστηκε σε κάθε περίπτωση εμπρόθεσμα τον 2/2020 και μάλιστα κατά 1 έτος νωρίτερα από την συμβατική καταληκτική προθεσμία.
Περαιτέρω, δοθέντος ότι μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί κανένα από τα δύο έργα διασύνδεσης του προβλήτα VI του λιμένα Θεσσαλονίκης ούτε οδικά με τον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ και την Εγνατία οδό, ούτε με το υφιστάμενο Σιδηροδρομικό δίκτυο, η καταληκτική προθεσμία του άρθρου 7.2 της Σύμβασης Παραχώρησης δύναται να παραταθεί με έγγραφο αίτημα της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. προς το Δημόσιο, χωρίς να τυγχάνει εφαρμογής ο όρος περί υποχρέωσης παράδοσης του έργου κατά την όγδοη επέτειο της ημερομηνίας έναρξης ισχύος της Σύμβασης Παραχώρησης.
Ως εκ τούτου τυγχάνει πρώιμη η οποιαδήποτε αναζήτηση ευθυνών της Ο.Λ.Θ. Α.Ε. ενδοσυμβατικά για την ενεργοποίηση των εκεί προβλεπόμενων ποινικών ρητρών από τυχόν καθυστέρηση παράδοσης έργου υπαγόμενου στις υποχρεωτικές επενδύσεις της πρώτης επενδυτικής περιόδου.
Σε κάθε περίπτωση η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων ασκεί κάθε αρμοδιότητα που της έχει αποδοθεί νομοθετικά, σύμφωνα προς τις διατάξεις του τελικού άρθρου επιγραφόμενου «Παραρτήματα Ι έως 3.5» του ν. 4522/2018 (Α’ 39), με τον οποίο κυρώνεται και κωδικοποιείται η σύμβαση παραχώρησης Ελληνικού Δημοσίου Ο.Λ.Θ. Α.Ε., και συγκεκριμένα «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2.2 – Εξουσίες και Αρμοδιότητες της ΡΑΛ (α) Η παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων και διατάξεων των συμβάσεων παραχώρησης στους λιμένες, η τήρηση των υποχρεώσεων των λιμένων στο πλαίσιο της σχετικής κείμενης- εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, κυρίως σε σχέση με δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης και τους κανόνες ανταγωνισμού, την υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας στον λιμενικό τομέα, (β) Η διαμεσολάβηση και επίλυση διαφορών μεταξύ χρηστών και φορέων διαχείρισης, (γ) Η διαχείριση παραπόνων και η λήψη δεσμευτικών αποφάσεων επ` αυτών σε εύλογο χρονικό διάστημα, (δ) Η υποστήριξη προς τις αρμόδιες αρχές για την κατάρτιση προδιαγραφών δημοσίων συμβάσεων (παραχωρήσεις, εκμίσθωση χερσαίας ζώνης) και των σχετικών ανανεώσεων που προτείνονται από τον φορέα διαχείρισης, (ε) Η παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων των δημοσίων συμβάσεων, εξασφαλίζοντας ιδίως την τήρηση του συμφωνηθέντος επιπέδου εξυπηρέτησης, προσδιορίζοντας τα επίπεδα απόδοσης, επενδύσεων, δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και τη συμμόρφωση με τους χρηματοοικονομικούς στόχους, (στ) Η εξασφάλιση, σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, της πιστής εφαρμογής της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας στον κλάδο, η αποτροπή κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, εναρμονισμένων πρακτικών, εξοντωτικής τιμολόγησης και άλλων πρακτικών που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, (ζ) Η έκδοση δεσμευτικών οδηγιών για θέματα σχετικά με την απλούστευση, διαφάνεια και εναρμόνιση τελών κοινού ενδιαφέροντος για όλους τους ελληνικούς λιμένες, προωθώντας τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ εγχώριων λιμένων, (η) Η γνωμοδότηση επί της μεθοδολογίας και του καθορισμού των τελών λιμενικών υπηρεσιών και των τελών λιμενικών υποδομών, (θ) Η γνωμοδότηση, κατόπιν σχετικού αιτήματος, στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου επί ειδικών θεμάτων λιμένων – περιλαμβανομένων και μέτρων για την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του εθνικού λιμενικού συστήματος…».
