Τη δημοσίευση Προεδρικού Διατάγματος για τη θέση σε εφαρμογή ευρωπαϊκού κανονισμού για την ασφαλή ηλεκτροδότηση, ηλεκτροφόρτιση, ελλιμενισμό και έλεγχο και πιστοποίηση ηλεκτρικών και υβριδικών πλοίων επεξεργάζεται το υπουργείο Ναυτιλίας.
Αυτό ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων, Δρ Ευάγγελος Κυριαζόπουλος στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, με θέμα «Βιώσιμα Ναυτιλιακά Καύσιμα – Ευρωπαϊκή Νομοθετική Δέσμη Fit for 55 // Ηλεκτροκίνηση πλοίων» που διεξήχθη σχετικά πρόσφατα.
Η τοποθέτηση του Γ.Γ. Λιμένων για τα ηλεκτρικά και υβριδικά πλοία
Η ηλεκτροφόρτιση / ηλεκτροκίνηση των πλοίων είναι μια από τις εναλλακτικές μορφές μηδενικών εκπομπών που διαφαίνεται να κερδίζει έδαφος στην προσπάθεια μετάβασης σε λύσεις μηδενικών εκπομπών και για την ικανοποίηση των στόχων της Επιτροπής για κλιματική ουδετερότητα στις μεταφορές έως το 2050.
Ωστόσο είναι μια διαδικασία ιδιαίτερα περίπλοκη, απαιτητική και έντασης κεφαλαίου που απαιτεί συντονισμένες ενέργειες σε αλληλοεπηρεαζόμενα μέρη.
Καταρχήν οι πλοιοκτήτες οι οποίοι θα πρέπει είτε να μετατρέψουν υφιστάμενα πλοία σε υβριδικά που θα δέχονται και ηλεκτροφόρτιση ή να προχωρήσουν σε παραγγελίες νεότευκτων ηλεκτροκινούμενων πλοίων.
Η απόφαση αυτή δεν είναι εύκολη γιατί εκτός του μεγάλου κόστους κατασκευής, η έρευνα και τεχνολογία για την συσσώρευση ενέργειας σε κυψέλες / μπαταρίες εντός των πλοίων είναι ακόμα σε πλήρη εξέλιξη και η όποια επιχειρηματική απόφαση δεν είναι εύκολη.
Τα ηλεκτροφορτιζόμενα πλοία μπορεί να πλέουν ήδη σε εσωτερικές πλόες και πορθμειακές γραμμές της Β και ΒΔ Ευρώπης, ωστόσο δεν ενδείκνυται ακόμα ως εναλλακτική λύση για την ανοιχτή θάλασσα και τα πλοία της ποντοπόρου ναυτιλίας. Επίσης το κόστος μετατροπής είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Έτερη παράμετρος που μπαίνει στην εξίσωση είναι η τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας για χρήση της ως ναυτιλιακό καύσιμο. Το κόστος αυτό θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αποτελέσει κίνητρο και να δύναται να αξιοποιηθεί από τη ναυτιλιακή βιομηχανία και τους πλοιοκτήτες.
Μια άλλη παράμετρος είναι η υποδομή στο λιμένα η οποία για να λειτουργήσει είναι άμεσα εξαρτημένη από την παροχή της τάσης στο λιμένα μέσω των εθνικών κεντρικών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και των επενδύσεων που πρέπει να γίνουν για την κατάλληλη αξιοποίηση της υποδομής.
Οι παραπάνω λόγοι ίσως δικαιολογούν και την πολύ αργή διάδοση της από ξηράς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε λιμένες πανευρωπαϊκά.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, έως το 2019 μόλις 44 λιμένες (εκ των οποίων 22 από τους 186 λιμένες του κύριου και 11 από τους 394 λιμένες του εκτεταμένου πανευρωπαϊκού δικτύου) παρέχουν ήδη υψηλής ή μέσης τάσης ηλεκτρική ενέργεια σε λιμένες.
Όσον αφορά τα ηλεκτροκινούμενα σκάφη, στοιχεία για τον παγκόσμιο στόλο αναφέρουν ότι έως το Μάιο του 2020 υπήρχαν μόλις 101 πλοία από τα οποία τα 53 ήταν πλήρως ηλεκτρικά και τα 48 plug-in υβριδικά. Υπήρχαν και άλλα 125 υβριδικά πλοία τα οποία δεν απαιτούσαν σύνδεση με ηλεκτρική υποδομή σε λιμένες.
Στη χώρα μας η ηλεκτροκίνηση πλοίων ουσιαστικά ξεκίνησε πριν από λίγα χρόνια με την υλοποίησης ενός συγχρηματοδοτούμενου έργου, του ELEMED, μέσω του οποίου έγιναν τα πρώτα βήματα για την εισαγωγή του cold ironing ως μεθόδου ηλεκτροφόρτισης πλοίων στο λιμένα της Κυλλήνης που έγινε ο πρώτος λιμένας που εγκαθιστούσε διασύνδεση μεταξύ πλοίου και ξηράς.
Αυτό το project βέβαια ανέδειξε και τα μεγάλα ζητήματα που προκύπτουν από την έλλειψη της απαιτούμενη τάσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Μέσω του Χρηματοδοτικού Εργαλείου Συνδέοντας την Ευρώπη, οι λιμένες του Πειραιά της Ραφήνας, της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου Κρήτης υλοποιούν, ολοκληρώνουν ή ετοιμάζονται να υλοποιήσουν συγχρηματοδοτούμενα έργα μελετών των απαραίτητων τεχνικών, κανονιστικών, χρηματοοικονομικών ζητημάτων καθώς και ζητημάτων ασφαλείας που σχετίζονται με την από ξηράς παροχή ηλεκτρική ενέργεια και την ηλεκτρική πρόωση πλοίων.
Την περίοδο αυτή οριστικοποιείται και δρομολογείται η δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος για θέση σε εφαρμογή Κανονισμού για την ασφαλή ηλεκτροδότηση, ηλεκτροφόρτιση, ελλιμενισμό και έλεγχο και πιστοποίηση ηλεκτρικών και υβριδικών πλοίων από το Υπουργείο μας.
Με δεδομένη την Πρόταση Κανονισμού για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων που επηρεάζει την από ξηράς παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους λιμένες και τις απαιτήσεις που προδιαγράφονται για τους 25 λιμένες που ανήκουν στο κύριο και εκτεταμένο δίκτυο του Διευρωπαϊκού Διαδρόμου Μεταφορών Ανατολής Αν. Μεσογείου της χώρας κρίνεται απαραίτητη:
-Η συνεργασία μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων Υποδομών και Μεταφορών, Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη σύσταση Κοινών Ομάδων Εργασίας με στόχο την από κοινού αντιμετώπιση των ζητημάτων που ανακύπτουν από την νομοθετική δέσμη μέτρων ‘Fit for 55’ και την καλύτερη δυνατή διαμόρφωση εθνικών θέσεων κατά την επικείμενη διαπραγμάτευση.
-Η ενημέρωση των Φορέων Διοίκησης και Εκμετάλλευσης Λιμένων για τις επικείμενες αλλαγές αναφορικά με τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων και η κατάρτιση μεσομακροπρόθεσμου σχεδίου δράσης για την τροποποίηση των Master Plan εντάσσοντας τις απαραίτητες αλλαγές κατόπιν αξιολόγησης των αναγκών (από ξηράς παροχή ηλ. ενέργειας, υδρογόνο, αμμωνία).
-Η συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών και Μεταφορών (ως επισπεύδων Υπουργείο) για την δημιουργία Ομάδας Εργασίας για την προετοιμασία του Εθνικού Σχεδίου Πολιτικής για την Ανάπτυξη της Αγοράς Εναλλακτικών Καυσίμων.
-Η ενθάρρυνση των Φορέων Διοίκησης και Εκμετάλλευσης Λιμένων αλλά και των πλοιοκτητών για τη συμμετοχή τους σε ανταγωνιστικά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα μέσω των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων για την ανάπτυξη πράσινου στόλου σκαφών και την υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού στους λιμένες όσον αφορά τις αναγκαίες υποδομές στους τομείς των εναλλακτικών καυσίμων.
