Μελέτη με τις προτάσεις για την ανάπτυξη δικτύου τουριστικών λιμένων στην Ελλάδα παρουσιάστηκε, κατά τη διάρκεια ημερίδας της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος (ΕΜΑΕ).
Η μελέτη παρουσιάστηκε από τον αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Διαχείρισης Λιμένων & Ναυτιλίας του Εθνικού και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεώργιο Κ. Βαγγέλα, συνυπογράφεται από τον καθηγητή στο Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστήμιο Πειραιώς Θάνος Πάλλης, και διεξήχθη κατόπιν πρωτοβουλίας και χρηματοδότησης της ΕΜΑΕ με τη σύμφωνη γνώμη και τη θετική ανταπόκριση του υπουργείου Τουρισμού.
Η μελέτη αποτελεί εξέλιξη των προηγούμενων μελετών της ΕΜΑΕ και της διαΝΕΟσις, εκτός από την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, στοχεύει στην χαρτογράφηση προτεινόμενων περιοχών της Ελλάδας για την ανάπτυξη νέων τουριστικών λιμένων και υποδομών με σκοπό την αύξηση των θέσεων ελλιμενισμού στη χώρα.
Ο πρόεδρος της ΕΜΑΕ, Σταύρος Κατσικάδης χαιρέτησε την εκδήλωση θυμίζοντας την ανακοίνωση της Ένωσης ένα χρόνο πριν, όταν, με τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Τουρισμού και σε συνεννόηση με Φορείς και Ενώσεις του Θαλάσσιου Τουρισμού, ανέλαβε την πρωτοβουλία της χαρτογράφησης των τουριστικών λιμένων και των αναγκών σε θέσεις ελλιμενισμού με σκοπό να ληφθούν υπόψη στο Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό της χώρας μας το οποίο συντονίζει το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος με το υπουργείο Τουρισμού.
Ακολούθως ανέφερε: «Με συνέπεια στη δέσμευσή μας, για πρώτη φορά σήμερα, παρουσιάζεται μία μελέτη που βαθμονομεί τις δυνατότητες ανάπτυξης των τουριστικών λιμένων στην χώρα μας με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και χαρακτηριστικά ανά Περιφέρεια και Δήμο.
Η μελέτη αποτελεί έναν ενημερωτικό οδηγό, μία χαρτογραφημένη πρόταση ανάπτυξης θέσεων ελλιμενισμού στις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές στη χώρα μας. Βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία αξιολογήθηκαν από εκπροσώπους Φορέων του yachting ως ιδιαίτερα σημαντικά για την βιώσιμη ανάπτυξη του Θαλάσσιου Τουρισμού. Πρόκειται για μία πολύ αξιόλογη προσπάθεια συγκέντρωσης, ανάλυσης και επεξεργασίας δεδομένων που αφορούν τους τουριστικούς λιμένες σε όλη την Επικράτεια» τόνισε.
«Πρέπει να πούμε ότι η μελέτη δεν έχει σκοπό να υποδείξει επακριβώς που θα γίνουν οι μαρίνες αλλά να ενημερώσει τα ενδιαφερόμενα μέρη για τη σημαντικότητα και την ελκυστικότητα των Δήμων που διαθέτουν θαλάσσιο μέτωπο είτε έχουν μαρίνες είτε όχι, καθώς και την ανάγκη να αναπτυχθούν ακόμη περισσότερες θέσεις ελλιμενισμού στους Δήμους με την υψηλότερη βαθμολογία» είπε ο κ. Κατσικάδης.
Όπως είπε: «Το πλέον σημαντικό ζήτημα είναι η ανάγκη εξορθολογισμού του θεσμικού πλαισίου. Είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε σε θεσμικές παρεμβάσεις ώστε να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την προσέλκυση επενδύσεων.
Γρήγορη αδειοδότηση, απλές διαδικασίες, λιγότερες Υπηρεσίες, Κεντρικός συντονισμός. Η πρόσφατη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων χωρικού σχεδιασμού των τουριστικών λιμένων που βρίσκονται σε Οργανισμούς Λιμένων και ζώνες Λιμένων, από το υπουργείο Τουρισμού στο υπουργείο Ναυτιλίας, σημαίνει την έναρξη μιας νέας εποχής για την χωροθέτηση και λειτουργία των μαρινών και καταφυγίων που υπόκεινται στην νέα διάταξη. Ο σκοπός είναι να ανοίξει ο δρόμος για πιο γρήγορη αδειοδότηση και δημιουργία νέων θέσεων ελλιμενισμού σε λιμένες και λιμενικές ζώνες» κατέληξε, μεταξύ άλλων, ο κ. Κατσικάδης.
Η μελέτη που εκπονήθηκε θα αποτελέσει αντικείμενο διαβούλευσης σε επίπεδο εμπλεκομένων φορέων αλλά και κοινωνικών εταίρων για την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης για την διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού δικτύου μαρινών στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι λιμενικές εγκαταστάσεις στις ελληνικές περιφέρειες κατανέμονται ως εξής:
- Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: Διαθέτει 100 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες, 170 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια, 288 θέσεις ελλιμενισμού σε λοιπές λιμενικές εγκαταστάσεις και 180 θέσεις ελλιμενισμού διαχείμασης, χωρίς αγκυροβόλια ή ξενοδοχειακούς λιμένες.
- Αττική: Ξεχωρίζει με 4.570 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες, 209 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια, 35 θέσεις ελλιμενισμού σε αγκυροβόλια, 638 θέσεις ελλιμενισμού σε λοιπές λιμενικές εγκαταστάσεις και 3.021 θέσεις ελλιμενισμού σε διαχείμασης, ενώ δεν υπάρχουν ξενοδοχειακοί λιμένες.
- Βόρειο Αιγαίο: Καταγράφει 478 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες, 301 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια, 92 θέσεις ελλιμενισμού σε αγκυροβόλια, 273 θέσεις ελλιμενισμού σε λοιπές λιμενικές εγκαταστάσεις και 557 θέσεις διαχείμασης, χωρίς ξενοδοχειακούς λιμένες.
- Δυτική Ελλάδα: Διαθέτει 1.510 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες, 175 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια και 1.520 θέσεις διαχείμασης, ενώ δεν υπάρχουν αγκυροβόλια, ξενοδοχειακοί λιμένες ή λοιπές εγκαταστάσεις.
- Ήπειρος: Με 297 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες, 170 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια και 240 θέσεις διαχείμασης, η περιφέρεια δεν έχει αγκυροβόλια, ξενοδοχειακούς λιμένες ή λοιπές λιμενικές εγκαταστάσεις.
- Θεσσαλία: Δεν καταγράφονται μαρίνες ή αγκυροβόλια, αλλά υπάρχουν 108 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια, 753 θέσεις ελλιμενισμού σε λοιπές λιμενικές εγκαταστάσεις και 402 θέσεις διαχείμασης.
- Ιόνια Νησιά: Διαθέτουν 1.677 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες, 459 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια, 250 θέσεις ελλιμενισμού σε αγκυροβόλια, 15 θέσεις ελλιμενισμού σε λοιπές λιμενικές εγκαταστάσεις και 1.700 θέσεις διαχείμασης, χωρίς ξενοδοχειακούς λιμένες.
- Κεντρική Μακεδονία: Καταγράφει 775 θέσεις ελλιμενισμού σε μαρίνες και 377 θέσεις ελλιμενισμού σε καταφύγια, χωρίς αγκυροβόλια, ξενοδοχειακούς λιμένες, λοιπές εγκαταστάσεις ή θέσεις διαχείμασης.
Οι αριθμοί αυτοί αναδεικνύουν τη μεγάλη γεωγραφική διακύμανση των ναυτιλιακών υποδομών ανά την Ελλάδα, με την Αττική και τα Ιόνια Νησιά να διαθέτουν τις περισσότερες εγκαταστάσεις.
Πρωταθλήτριες οι Κυκλάδες και η Αττική
Βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας σημαντική κινητικότητα καταγράφεται στις διελεύσεις σκαφών αναψυχής ανά την ελληνική επικράτεια, με τις Κυκλάδες και την Αττική να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό του συνόλου. Σύμφωνα με στοιχεία του PortEconomica, οι Κυκλάδες κατέχουν το 12,97% των διελεύσεων, ενώ η Αττική απορροφά το 40,67% των σκαφών αναψυχής.
Ακολουθούν τα Δωδεκάνησα με 12,43%, ενώ τα Ιόνια Νησιά, μαζί με την Ήπειρο και τη Δυτική Ελλάδα, καταγράφουν 13,19%. Η Κρήτη σημειώνει ένα αξιοσημείωτο 5,05%, ενώ η Πελοπόννησος βρίσκεται στο 4,16%.
Στη Μακεδονία, η Κεντρική Μακεδονία συγκεντρώνει 5,74%, ενώ η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη μόλις 0,14%. Στη Θεσσαλία το ποσοστό αγγίζει το 1,44%, ενώ στη Στερεά Ελλάδα το 1,87%.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τη δυναμική των θαλάσσιων μετακινήσεων στην Ελλάδα, με την Αττική και τις Κυκλάδες να αποτελούν διαχρονικά τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για τον θαλάσσιο τουρισμό.
Οι Ευρωπαίοι πρωταθλητές των μαρινών
Η ανάπτυξη των τουριστικών λιμένων αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ICOMIA 2023, οι ευρωπαϊκές χώρες παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις στον αριθμό των μαρινών, τη συνολική χωρητικότητα και τη διαχείμαση σκαφών.
Η Σουηδία αναδεικνύεται πρωτοπόρος, διαθέτοντας 2.000 μαρίνες με συνολικά 500.000 θέσεις ελλιμενισμού, γεγονός που την καθιστά κορυφαίο προορισμό για θαλάσσιες δραστηριότητες. Η Γαλλία ακολουθεί με 961 μαρίνες και 181.000 θέσεις, ενώ η Ολλανδία ξεχωρίζει με 1.160 μαρίνες και 165.000 θέσεις.
Μέση χωρητικότητα
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες μαρίνες, βάσει της μέσης χωρητικότητας ανά εγκατάσταση, περιλαμβάνουν την Τουρκία (160 θέσεις ανά μαρίνα) και την Ιταλία (110 θέσεις). Αντίθετα, χώρες όπως η Κροατία και η Ελλάδα εμφανίζουν μικρότερη μέση χωρητικότητα, με 17 και 40 θέσεις αντίστοιχα.
Η θέση της Ελλάδας
Η Ελλάδα διαθέτει 250 τουριστικούς λιμένες με συνολική χωρητικότητα 15.015 θέσεων ελλιμενισμού, ενώ η μέση χωρητικότητα ανά μαρίνα ανέρχεται στις 60 θέσεις. Σε σύγκριση με ανταγωνιστικές χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, η ελληνική μαρίνα έχει περιθώρια ανάπτυξης, τόσο σε αριθμό θέσεων όσο και σε υποδομές διαχείμασης σκαφών.
