«Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας επιβραδύνθηκε περαιτέρω στο α’ τρίμηνο του 2019, σε 1,3%, κατά 0,3 και 1,3 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από το προηγούμενο τρίμηνο και το ίδιο τρίμηνο του 2018» σύμφωνα με τα όσα σημειώνει Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία.
Όπως επισημαίνεται, η νέα άνοδος του εγχώριου προϊόντος προήλθε κυρίως από τις υψηλότερες επενδύσεις (+21,2%), όμως το μεγαλύτερο μέρος της αύξησής τους (75,5%) προήλθε από διεύρυνση των αποθεμάτων, όχι λόγω υψηλότερου σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου (+7,9%).
Ακολουθούν σε συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ οι υψηλότερες εξαγωγές (+4%), ωστόσο η θετική επίδρασή τους υπεραντισταθμίστηκε από την πολύ ισχυρότερη άνοδο των εισαγωγών (+9,5%).
Στην πλευρά της εγχώριας κατανάλωσης, την ήπια ενίσχυση των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών (+0,8%) αναχαίτισε η περιστολή των καταναλωτικών εξόδων του δημοσίου τομέα (-4,1%).
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο ρυθμός ανάπτυξης το 2019 είναι ελαφρώς χαμηλότερος του 2018, φθάνει στο 1,8%, από μεγαλύτερη επενδυτική δραστηριότητα, σε εξωστρεφείς κλάδους και αποκρατικοποιήσεις (+8-11%) και ήπια άνοδο ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,2%). Στο περυσινό επίπεδο ή ελαφρώς υψηλότερη είναι η δημόσια κατανάλωση.
Η ισχυρότερη εγχώρια ζήτηση θα εκδηλωθεί στις εισαγωγές (+6,2%), πρωτίστως για κεφαλαιουχικά προϊόντα, αλλά και για υπηρεσίες από καταναλωτές. Υπό τα περιοριστικά μέτρα πολιτικής στο διεθνές εμπόριο και την ολοκλήρωση επέκτασης του Q-E, θα αποκλιμακωθεί η άνοδος των εξαγωγών (+5,5%).
Σε άλλες διαπιστώσεις του το ΙΟΒΕ κάνει λόγο για:
- Υπέρβαση στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος Κρατικού Προϋπολογισμού στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου φέτος κατά €1,29 δισ. (έλλειμμα €1,76 δισ.). Προήλθε από υψηλότερα των αναμενόμενων έσοδα. Αυτά οφείλονται στις περισσότερες πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών, λόγω είσπραξης €1,18 δισ. από την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, καθώς και σε περισσότερα έσοδα από μεταβιβάσεις κατά €538 εκατ., από τη διακράτηση ομολόγων του Δημοσίου από την Τράπεζα της Ελλάδος (ANFA’s και SMP’s).
- Περαιτέρω κάμψη της ανεργίας σε σχέση με έναν χρόνο πριν στο πρώτο τρίμηνο φέτος, σε 19,2%, δύο ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από ό,τι πριν έναν χρόνο. Η εξασθένιση της ανεργίας κατά 94,1 χιλ. άτομα προήλθε σχεδόν αποκλειστικά από την αύξηση της απασχόλησης κατά 2,4% ή 90,2 χιλ. άτομα (95,9% της μείωσης του αριθμού των ανέργων). Το υπόλοιπο 4,1% (3,9 χιλ. θέσεις) προήλθε από τη μείωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Οι περισσότερες στο τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου φέτος θέσεις εργασίας από ό,τι πέρυσι προήλθαν πρωτίστως από τους κλάδους του Τουρισμού (+20,2 χιλ. ή +6,7%), της Εκπαίδευσης (επίσης +20,2 χιλ. ή +6,7%) και της Ενημέρωσης-Επικοινωνίας, (+14,7 χιλ.), με την τελευταία να είναι δυσερμήνευτη, δεδομένης της υποχώρησης την ίδια περίοδο του προϊόντος του κλάδου κατά 2,3%. Το 2019 αναμένεται αύξηση της απασχόλησης κυρίως σε εξαγωγικές δραστηριότητες και στις Κατασκευές. Καθώς η διεύρυνση των εξαγωγών φέτος θα είναι μικρότερη από πέρυσι, θα επιβραδυνθεί η επέκταση της απασχόλησης στον Τουρισμό και σε κάποιους κλάδους της Μεταποίησης. Στις Μεταφορές η τάση θα είναι φέτος ανοδική. Θα συνεχιστεί η ώθηση στην απασχόληση από τον δημόσιο τομέα. Ακολούθως, η πτώση της ανεργίας θα είναι ηπιότερη και θα διαμορφωθεί κοντά στο 18%.
- Ο ρυθμός μεταβολής τιμών (Εν.ΔΤΚ) το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου φέτος ήταν θετικός για δεύτερο έτος, 0,8%, από 0,4% την αντίστοιχη περίοδο του 2018. Ο πληθωρισμός οφείλεται στην ήπια ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης, καθώς η μεταβολή του γενικού δείκτη με σταθερούς φόρους και χωρίς τα ενεργειακά αγαθά το α΄ πεντάμηνο του τρέχοντος έτους ανήλθε σε 0,8%, ενώ η επίδραση των φόρων ήταν οριακά αρνητική (-0,1%) και των τιμών της ενέργειας μηδενική. Στο υπόλοιπο του τρέχοντος έτους οι αντιπληθωριστικές πιέσεις από την έμμεση φορολογία θα ενισχυθούν, κατόπιν της μείωσης του ΦΠΑ, ενώ δεν αναμένεται αυξητική επίδραση από τα ενεργειακά προϊόντα. Ανοδικά στις τιμές θα συνεχίσει να επιδρά η εγχώρια ζήτηση, λόγω νέας ενίσχυσης της απασχόλησης και της αύξησης του κατώτατου μισθού. Το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή το 2019 θα είναι οριακά χαμηλότερη του 2018, 0,3% – 0,5%.
- Σημαντική βελτίωση καταγράφηκε το πρώτο εξάμηνο του 2019 ως προς τη μείωση του κόστους νέου δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, που διαμορφώθηκε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα (spread σε χαμηλό εννεαετίας). Θετικές καταγράφονται οι τάσεις στο τραπεζικό σύστημα: οι χρηματιστηριακές αξίες των τραπεζών ανέκαμψαν, οι καταθέσεις επιστρέφουν σταδιακά, οι τραπεζικές πιστώσεις προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ανακάμπτουν έπειτα από οκτώ χρόνια συρρίκνωσης, ενώ οι τράπεζες εξάλειψαν πλήρως την εξάρτησή τους από τον ELA. Παρά τη βελτίωση, μεγάλες προκλήσεις παραμένουν για τις τράπεζες, καθώς συνεχίζεται για ένατη χρονιά η πιστωτική συρρίκνωση προς νοικοκυριά και ελεύθερους επαγγελματίες, με την πιστοδοτική ικανότητα των τραπεζών προς τον ιδιωτικό τομέα συνολικά να αναμένεται να βελτιωθεί μονό σε μικρό βαθμό το υπόλοιπο του 2019. Προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάκαμψη της πιστοδοτικής ικανότητας του τραπεζικού συστήματος, απαιτείται η πλήρης εφαρμογή των πρόσφατων αλλαγών στο ρυθμιστικό πλαίσιο, σε σχέση με την αποτελεσματικότητα των πλειστηριασμών, το νέο πλαίσιο προστασίας πρώτης κατοικίας, την πλατφόρμα εξωδικαστικού συμβιβασμού και να ληφθούν αποφάσεις περί μιας συστημικής λύσης για ταχύτερη μείωση των ΜΕΔ με βάση τον αναθεωρημένο επιχειρησιακό στόχο για ποσοστό ΜΕΔ κάτω από 20% έως το 2021. Ταυτόχρονα, χρειάζεται αλλαγή στο μείγμα εργαλείων για την περαιτέρω μείωσή τους, με έμφαση στις πωλήσεις, τις τιτλοποιήσεις και τις εισπράξεις από ενεργητική διαχείριση.
- Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία η παγκόσμια οικονομική μεγέθυνση συνεχίστηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2019 με ρυθμό ίδιο με αυτόν στο προηγούμενο τρίμηνο, ωστόσο επιβραδύνθηκε σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2018. Στο αρχικό τρίμηνο ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ ήταν 1,8%, όσος στο τελευταίο τρίμηνο του 2018, έναντι 2,6% στο πρώτο τρίμηνο πέρυσι. Ο συγκεκριμένος ρυθμός ήταν ο χαμηλότερος από το τέταρτο τρίμηνο του 2016. Ενώ η μεγέθυνση στο σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας φαίνεται να σταθεροποιείται στην αρχή του 2019, μεταξύ βασικών ομάδων κρατών υφίστανται διαφορετικές τάσεις. Στις πλέον ανεπτυγμένες οικονομίες (G7) η ανάπτυξη επιταχύνθηκε, από 1,8% σε 2,1%, ρυθμός ίδιος με αυτόν πριν ένα έτος. Η σταθεροποίηση της παγκόσμιας μεγέθυνσης στην αρχή του 2019 αντανακλά κυρίως τη συνέχιση των θετικών επενεργειών της προ-κυκλικής πολιτικής στις ΗΠΑ και την ώθηση από την υποστηρικτική νομισματική και δημοσιονομική πολιτική στην Κίνα. Βεβαίως, παραμένουν σημαντικοί δυνητικοί παράγοντες αστάθειας της παγκόσμιας οικονομίας, κυρίως η κλιμάκωση των μέτρων εμπορικού προστατευτισμού από τις ΗΠΑ και οι αντιδράσεις των εμπορικών τους εταίρων, ένα άτακτο Brexit, μια ενδεχόμενη όξυνση της έντασης μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, με πιθανό έντονο αντίκτυπο στην πετρελαϊκή παραγωγή. Για το σύνολο του 2019 προβλέπεται επιβράδυνση της παγκόσμιας μεγέθυνσης σε σχέση με πέρυσι, σε 3,3% από 3,6%.
