Ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (άρθρο 50), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβη σε απολογισμό των εντατικών προπαρασκευαστικών εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίπτωση αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία (no-deal Brexit).
Οι πρακτικές οδηγίες που δόθηκαν προς τα κράτη-μέλη έχουν ως εξής:
Πρόγραμμα PEACE: συνέχιση του προγράμματος PEACE στην Ιρλανδία μέχρι το τέλος του 2020. Όσο για την περίοδο μετά το 2020, η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει, στο πλαίσιο των προτάσεών της για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τη συνέχιση και την ενίσχυση της διασυνοριακής στήριξης για την ειρήνη και τη συμφιλίωση στις παραμεθόριες κομητείες της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας.
– Προϋπολογισμός της ΕΕ (υπό τελική έγκριση): σε περίπτωση αποχώρησης χωρίς συμφωνία, η ΕΕ θα είναι σε θέση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να συνεχίσει τις πληρωμές το 2019 προς τους δικαιούχους του Ην. Βασιλείου για συμβάσεις που έχουν υπογραφεί και αποφάσεις που έχουν ληφθεί πριν από την αποχώρηση, υπό τον όρο ότι το Ην. Βασίλειο θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που υπέχει στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του 2019 και θα δεχτεί τους αναγκαίους ελέγχους.
– Αλιευτικά δικαιώματα και αποζημιώσεις: τα μέτρα αυτά προβλέπουν τη δυνατότητα αποζημίωσης των αλιέων και των επιχειρήσεων των κρατών μελών της ΕΕ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας για την προσωρινή παύση των αλιευτικών δραστηριοτήτων τους. Εξασφαλίζουν, επίσης, ότι η ΕΕ θα μπορεί να παραχωρήσει στα σκάφη του Ηνωμένου Βασιλείου πρόσβαση στα ύδατα της ΕΕ έως το τέλος του 2019, υπό την προϋπόθεση ότι τα σκάφη της ΕΕ θα έχουν και αυτά πρόσβαση στα ύδατα του Ην. Βασιλείου.
– Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες: προσωρινά, περιορισμένα μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει άμεση διαταραχή στην κεντρική εκκαθάριση των παραγώγων και στις υπηρεσίες κεντρικών αποθετηρίων για οικονομικούς φορείς της ΕΕ που επί του παρόντος χρησιμοποιούν οικονομικούς φορείς του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και για να διευκολυνθεί η ανανέωση, για καθορισμένο χρονικό διάστημα 12 μηνών, ορισμένων συμβάσεων εξωχρηματιστηριακών παραγώγων, όταν η σύμβαση μεταφέρεται από αντισυμβαλλόμενο του Ηνωμένου Βασιλείου σε αντισυμβαλλόμενο της ΕΕ-27.
– Αεροπορική συνδεσιμότητα και ασφάλεια: με αυτά τα δύο μέτρα θα διασφαλιστεί βασική αεροπορική συνδεσιμότητα, ώστε να αποφευχθεί η πλήρης διακοπή της εναέριας κυκλοφορίας μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην περίπτωση αποχώρησης χωρίς συμφωνία.
– Οδική συνδεσιμότητα: επιτρέπει τη συνέχιση ασφαλούς βασικής οδικής συνδεσιμότητας μεταξύ της ΕΕ και του Ην. Βασιλείου για περιορισμένο χρονικό διάστημα, υπό την προϋπόθεση ότι το Ην. Βασίλειο θα παράσχει την ίδια μεταχείριση στις εταιρείες και επιχειρήσεις της ΕΕ.
– Σιδηροδρομική συνδεσιμότητα: διασφαλίζει την εγκυρότητα των εγκρίσεων ασφάλειας για ορισμένα τμήματα της σιδηροδρομικής υποδομής για αυστηρά περιορισμένο χρονικό διάστημα τριών μηνών, ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή μακρόπνοων λύσεων που θα συνάδουν με το δίκαιο της ΕΕ. Αυτό αφορά ιδίως τη σήραγγα της Μάγχης και θα εξαρτηθεί από τη διατήρηση, από πλευράς του Ην. Βασιλείου, προτύπων ασφάλειας πανομοιότυπων με τις απαιτήσεις της ΕΕ.
– Επιθεωρήσεις πλοίων: αποσκοπεί να εξασφαλίσει ασφάλεια δικαίου και τη συνέχεια των δραστηριοτήτων στον ναυτιλιακό τομέα.
– Εκ νέου χάραξη του διαδρόμου του κεντρικού δικτύου Βόρεια Θάλασσα – Μεσόγειος: προστίθενται νέες θαλάσσιες συνδέσεις μεταξύ της Ιρλανδίας, της Γαλλίας, του Βελγίου και των Κάτω Χωρών στο κεντρικό δίκτυο και θεσπίζεται νέα χρηματοδοτική προτεραιότητα για τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη»: προσαρμογή των μεταφορικών υποδομών για τη διεξαγωγή ελέγχων ασφαλείας και ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα.
– Πολιτική για το κλίμα: αυτό το μέτρο διασφαλίζει ότι η ενδεχόμενη αποχώρηση χωρίς συμφωνία δεν θα επηρεάσει την ομαλή λειτουργία και την περιβαλλοντική ακεραιότητα του συστήματος εμπορίας εκπομπών.
– Αμοιβαιότητα των θεωρήσεων: απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για τους υπηκόους του Ην. Βασιλείου που ταξιδεύουν στην ΕΕ, υπό τον όρο ότι το Ην. Βασίλειο θα παραχωρήσει επίσης αμοιβαία και χωρίς διακρίσεις απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης σε όλους τους πολίτες της ΕΕ.
– Δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης: διαφυλάσσονται τα δικαιώματα (όπως οι περίοδοι ασφάλισης, μισθωτής και μη μισθωτής δραστηριότητας ή διαμονής στο Ην. Βασίλειο πριν από την αποχώρηση) των προσώπων που άσκησαν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας πριν από την αποχώρηση του Ην. Βασιλείου.
– Πρόγραμμα Erasmus +: οι φοιτητές και οι ασκούμενοι στο εξωτερικό που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus+ τη στιγμή της αποχώρησης του Ην. Βασιλείου μπορούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και να εξακολουθήσουν να λαμβάνουν τις σχετικές χρηματοδοτήσεις ή υποτροφίες.
