Με αφορμή και την πρόσφατη δημόσια συζήτηση σχετικά με τη διαχείριση των πόρων που αφορούν στα σιδηροδρομικά έργα στη χώρα μας, το Focus Report του Παρατηρητηρίου Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» & ΕΣΠΑ 2014-2020/2021-2027 του ΕΝΑ παρουσιάζει, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, την πορεία υλοποίησης των βασικών συγχρηματοδοτούμενων έργων σιδηροδρομικών υποδομών κατά την τελευταία δεκαετία.
Τα έργα αυτά συγχρηματοδοτήθηκαν στην πλειονότητα τους από δύο ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα:
α) το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2014-2020 και
β) το χρηματοδοτικό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF).
Η πορεία των δαπανών σχεδόν ταυτίζεται με την πορεία υλοποίησης των έργων δεδομένου ότι, τα έργα αυτά εκτελούνται μέσω δημοσίων συμβάσεων του Ν. 4416/2016, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο, οι πληρωμές-δαπάνες των έργων αντιστοιχούν σε εκτελεσμένες εργασίες των αναδόχων και υπολογίζονται στη βάση αναλυτικού τιμολογίου εργασιών και πιστοποιούνται από τον δημόσιο φορέα (ΕΡΓΟΣΕ, ΟΣΕ).
Με βάση τα στοιχεία υλοποίησης που παρουσιάζονται στο Focus Report και όπως υποστηρίζει η εταιρεία:
⇒ Ο δείκτης απορρόφησης για σιδηροδρομικά έργα υποδομών μέχρι 31.12.2022 έχει ως εξής:
- ΕΣΠΑ 2014-2020 σε 28,6% (συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός 415,44 εκατ. ευρώ – συνολική επιλέξιμη δαπάνη 118,69 εκατ.€).
- CEF σε 87,6%. (συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός 828,54 εκατ. ευρώ – συνολική επιλέξιμη δαπάνη 726,13 εκατ.€).
- ΕΣΠΑ 2014-2020 και CEF 67,9%.
⇒ Τα έτη 2020 και 2021 παρατηρείται σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού υλοποίησης των σιδηροδρομικών έργων, σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Ο ρυθμός υλοποίησης φαίνεται να ανακάμπτει εν μέρει το 2022. Ελάχιστα έργα ξεφεύγουν από την συνολική αυτή εικόνα.
⇒ Το έργο «Εκσυγχρονισμός σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και εγκατάσταση ΕΤCS LEVEL 1 σε εντοπισμένα τμήματα του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (πλην Τιθορέα – Δομοκός)» -που μονοπώλησε τη δημόσια συζήτηση- παρουσιάζει εικόνα επιβράδυνσης της υλοποίησης του ειδικά κατά το έτος 2020.
