Λόγω του αυξανόμενου κινδύνου αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στις 30 Μαρτίου, χωρίς συμφωνία (σενάριο «no-deal Brexit»), η Κομισιόν ενέκρινε πρόταση για να περιοριστούν οι σοβαρές επιπτώσεις που συνεπάγεται το εν λόγω σενάριο στις σιδηροδρομικές μεταφορές και στη συνδεσιμότητα μεταξύ της ΕΕ και της χώρας.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η εν λόγω πρόταση θα διασφαλίσει την εγκυρότητα των εγκρίσεων ασφάλειας για ορισμένα τμήματα της σιδηροδρομικής υποδομής για αυστηρά περιορισμένο χρονικό διάστημα τριών μηνών, ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή μακρόπνοων λύσεων που θα συνάδουν με το δίκαιο της ΕΕ.
Αυτό αφορά ιδίως τη σήραγγα της Μάγχης και θα εξαρτηθεί από τη διατήρηση, από πλευράς του Ηνωμένου Βασιλείου, προτύπων ασφάλειας πανομοιότυπων με τις απαιτήσεις της ΕΕ.
Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστούν η προστασία των επιβατών των σιδηροδρομικών μεταφορών και η ασφάλεια των πολιτών και, ταυτόχρονα, θα αποφευχθούν σημαντικές διαταραχές των διασυνοριακών σιδηροδρομικών υπηρεσιών μεταφορών και των γραμμών κλειστής διαδρομής μετά την αποχώρηση του Ην. Βασιλείου.
Επιπλέον της εν λόγω πρότασης, είναι επίσης απαραίτητο οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και οι εθνικές αρχές να συνεχίσουν να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις άδειες μηχανοδηγού, την πρόσβαση στην αγορά, καθώς και σχετικά με τα πιστοποιητικά και τις εγκρίσεις ασφάλειας που απαιτούνται για την εκτέλεση των μεταφορών εντός της ΕΕ.
Η σημερινή πρόταση απαντά στις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (άρθρο 50) του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου του 2018 να ενταθούν οι εργασίες ετοιμότητας σε όλα τα επίπεδα, και στην έγκριση στις 19 Δεκεμβρίου 2018 του σχεδίου δράσης έκτακτης ανάγκης της Επιτροπής.
Έως σήμερα έχουν προταθεί 19 νομοθετικά μέτρα και έχουν δημοσιευθεί 88 ανακοινώσεις ετοιμότητας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα μέτρα έκτακτης ανάγκης δεν θα μετριάσουν -και δεν μπορούν να μετριάσουν- τον συνολικό αντίκτυπο του σεναρίου αποχώρησης χωρίς συμφωνία, δεν αντισταθμίζουν κατά κανένα τρόπο την έλλειψη ετοιμότητας, δεν αναπαράγουν τα πλήρη οφέλη που απορρέουν από την ιδιότητα του μέλους της ΕΕ ούτε τους ευνοϊκούς όρους ενδεχόμενης μεταβατικής περιόδου, όπως προβλέπεται στη συμφωνία αποχώρησης.
Η παρούσα πρόταση έχει προσωρινό χαρακτήρα, περιορισμένο πεδίο εφαρμογής και θα εγκριθεί μονομερώς από την ΕΕ. Λαμβάνει υπόψη τις συζητήσεις με τα κράτη-μέλη.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τα κράτη-μέλη στις εργασίες προετοιμασία τους και έχει εντείνει περαιτέρω τις προσπάθειές της, για παράδειγμα, οργανώνοντας επισκέψεις σε όλες τις πρωτεύουσες της ΕΕ των 27.
Τα επόμενα βήματα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο για να διασφαλίσει την έγκριση του προτεινόμενου νομοθετικού μέτρου, ώστε να τεθεί σε ισχύ έως τις 30 Μαρτίου 2019.
Ιστορικό
Στόχος και προτεραιότητα της Κομισιόν εξακολουθεί να είναι η κύρωση της συμφωνίας αποχώρησης. Όπως τονίστηκε στην πρώτη ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την προετοιμασία για το Brexit, της 19ης Ιουλίου 2018, ανεξάρτητα από το προβλεπόμενο σενάριο, η επιλογή του Ην. Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα προκαλέσει σημαντικές διαταράξεις.
Επομένως, τα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και οι εθνικές και οι ενωσιακές αρχές, χρειάζεται να προετοιμαστούν για δύο πιθανά βασικά σενάρια:
- αν η συμφωνία αποχώρησης κυρωθεί πριν από τις 30 Μαρτίου 2019, το δίκαιο της ΕΕ θα παύσει να ισχύει ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού από την 1η Ιανουαρίου 2021, δηλαδή μετά από μεταβατική περίοδο 21 μηνών. Η συμφωνία αποχώρησης περιλαμβάνει τη δυνατότητα μίας μόνο παράτασης της μεταβατικής περιόδου κατά ένα ή δύο έτη κατ’ ανώτατο όριο·
- -αν η συμφωνία αποχώρησης δεν κυρωθεί πριν από τις 30 Μαρτίου 2019, δεν θα υπάρξει μεταβατική περίοδος και το δίκαιο της ΕΕ θα παύσει να ισχύει ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού από τις 30 Μαρτίου 2019. Η περίπτωση αυτή αναφέρεται ως σενάριο «αποχώρησης χωρίς συμφωνία» ή «απότομης διακοπής».
Το περασμένο έτος, η Επιτροπή δημοσίευσε 88 τομεακές ανακοινώσεις ετοιμότητας για να ενημερώσει το κοινό σχετικά με τις συνέπειες της αποχώρησης του Ην. Βασιλείου ελλείψει συμφωνίας αποχώρησης.
Μαζί με τις σημερινές προτάσεις, η Επιτροπή έχει υποβάλει έως τώρα 19 νομοθετικές προτάσεις στο πλαίσιο των εργασιών ετοιμότητά της και λήψης μέτρων έκτακτης ανάγκης ενόψει του Brexit.
Η Επιτροπή διεξήγαγε επίσης τεχνικές συζητήσεις με τα κράτη-μέλη της ΕΕ των 27, με αντικείμενο τόσο γενικά θέματα ετοιμότητας όσο και ειδικά τομεακά, νομικά και διοικητικά μέτρα ετοιμότητας.
Οι διαφάνειες που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτά τα τεχνικά σεμινάρια είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο. Επίσης, η Επιτροπή έχει αρχίσει να επισκέπτεται τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο εθνικός σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης βρίσκεται σε καλό δρόμο και να παράσχει τυχόν απαραίτητες διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία ετοιμότητας.
