Σε προσωρινή συμφωνία αναφορικά με την 2η έκδοση του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) κατέληξαν οι διαπραγματευτές του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Επιμέλεια: Βάσω Βεγιάζη
Το CEF 2.0 θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί σημαντικά έργα στους τομείς των μεταφορών, της ψηφιακής τεχνολογίας και της ενέργειας.
Θα διαρκέσει έως το 2027, με σημαντικό συνολικό προϋπολογισμό ύψους 33,71 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές).
Οι προϋπολογισμοί για κάθε τομέα θα είναι:
–μεταφορές: 25,81 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 11,29 δισ. ευρώ για τις χώρες συνοχής)
-ενέργεια: 5,84 δισ. ευρώ
-ψηφιακός τομέας: 2,06 δισ. ευρώ
Τα έργα ανά κλάδο
Στον τομέα των μεταφορών, το CEF 2.0 θα προωθήσει διαλειτουργικά και πολυτροπικά δίκτυα για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών, οδικών, εσωτερικών πλωτών και θαλάσσιων υποδομών, ενώ παράλληλα θα προαγάγει την ασφαλή κινητικότητα.
Θα δοθεί προτεραιότητα στην περαιτέρω ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), με έμφαση στις ελλείπουσες συνδέσεις και τα διασυνοριακά έργα με ενωσιακή προστιθέμενη αξία.
Κονδύλιο ύψους 1,56 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό για τις μεταφορές θα χρηματοδοτήσει τα μεγάλα σιδηροδρομικά έργα μεταξύ των χωρών συνοχής.
Επίσης, το CEF 2.0 θα διασφαλίζει ότι όταν οι υποδομές προσαρμόζονται για τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας εντός της ΕΕ, θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες διπλής χρήσης, ήτοι στρατιωτικές και μη στρατιωτικές. Για τη στρατιωτική κινητικότητα θα προβλεφθεί χωριστός προϋπολογισμός ύψους 1,69 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του κονδυλίου για τις μεταφορές.
Στον τομέα της ενέργειας, σκοπός του προγράμματος είναι να συμβάλει στην περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, βελτιώνοντας τη διαλειτουργικότητα των ενεργειακών δικτύων σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο, διευκολύνοντας την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και εξασφαλίζοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Προβλέπεται επίσης χρηματοδότηση για διασυνοριακά έργα στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Κατά τον καθορισμό των κριτηρίων ανάθεσης, θα ληφθεί υπόψη η συνοχή με τα ενωσιακά και τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, καθώς και με την αρχή της «προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση».
Στον τομέα της ψηφιακής συνδεσιμότητας, το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος διευρύνθηκε για να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας και της κοινωνίας εν γένει εξαρτάται από την καθολική πρόσβαση σε αξιόπιστα και οικονομικά δίκτυα υψηλής και πολύ υψηλής χωρητικότητας. Η ψηφιακή συνδεσιμότητα αποτελεί συν τοις άλλοις σημαντικότατο παράγοντα για την κάλυψη των οικονομικών, κοινωνικών και εδαφικών διαφορών. Ένα έργο, για να είναι επιλέξιμο να λάβει στήριξη από το CEF 2.0, θα πρέπει να συμβάλλει στην υλοποίηση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και την επίτευξη των ενωσιακών στόχων συνδεσιμότητας. Θα δοθεί προτεραιότητα σε έργα που εξασφαλίζουν πρόσθετη εδαφική κάλυψη και για τα νοικοκυριά.
Το CEF 2.0 εστιάζει στις συνέργειες μεταξύ των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της δράσης της ΕΕ και να περιοριστούν στο ελάχιστο οι δαπάνες υλοποίησης.
Θα προωθήσει τις διατομεακές εργασίες σε πεδία όπως η συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα και τα εναλλακτικά καύσιμα.
Το πρόγραμμα αποσκοπεί επίσης στην ενσωμάτωση της δράσης για το κλίμα, με βάση τις δεσμεύσεις της ΕΕ για μακροπρόθεσμη απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, όπως η Συμφωνία των Παρισίων.
Τα επόμενα στάδια
Η εν λόγω προσωρινή συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο και έπειτα θα υποβληθεί στην Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου (ΕΜΑ) προς έγκριση.
Μόλις εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο κανονισμός για το CEF θα τεθεί σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Θα ισχύσει αναδρομικά από 1ης Ιανουαρίου 2021.
