Στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του Διαδρόμου Ανατολή / Ανατολική Μεσόγειος (Orient / East Med Corridor) στον οποίο συμμετέχει, μεταξύ άλλων, η Ελλάδα, αναφέρθηκε ο Συντονιστής του Διαδρόμου Mathieu Grosch, στην ημερίδα «Συνδυασμένες Μεταφορές και ο Ρόλος της Ελλάδας» που διεξήχθη στο Θριάσιο Ε/Κ.
Ο κ. Grosch, ο οποίος ήρθε στην Ελλάδα, προκειμένου να διαπιστώσει την πορεία των έργων που βρίσκονται σε αυτόν το διάδρομο, τόνισε ότι «οι συνδυασμένες μεταφορές και η πολυτροπικότητα είναι το μέλλον».
Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως υποστήριξε ο κ. Grosch, έχουν εγκριθεί 23 δις, εκ των οποίων 19 έχουν ήδη διατεθεί, με το 80% από αυτά να έχει δοθεί για τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων.
Μάλιστα, 2 δις έχει λάθει, με απευθείας χρηματοδότηση, για 78 έργα η Ελλάδα, ενώ σε άλλα 50 έργα υπάρχει προέγκριση.
Ο κ. Grosch παρότρυνε την ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών να αναλάβει πρωτοβουλία και να προχωρά έργα, ακόμη και αν δεν τα υλοποιούν γειτονικές χώρες.
Τέλος, εκτίμησε ότι το 2030 θα έχει ολοκληρωθεί ο διάδρομος που θα ενώνει το Βορρά με το Νότο κατά 95%.
Η ομιλία του Mathieu Grosch
Αγαπητέ υπουργέ, αγαπητοί φίλοι, Δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι την Ελλάδα. Όταν ανέλαβα το αξίωμα του συντονιστή πριν από χρόνια, το πρώτο μου ταξίδι ήταν στην Ελλάδα.
Είχα πει τότε ότι μπορείτε να αντλήσετε οφέλη από τη χρηματοδότηση της Ευρώπης και πρέπει να αδράξετε αυτήν την ευκαιρία γιατί εμείς λειτουργούμε επί τη βάσει μίας αρχής σε αυτή τη νέα προσέγγιση και αυτή είναι «Χρησιμοποιείστε τα ή χάστε τα».
Και οφείλω να ομολογήσω ότι εσείς τα χρησιμοποιήσατε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, κάνατε σπουδαία δουλειά, και επίσης όλοι όσοι εργάζονται στις Βρυξέλλες και όσοι εργάζονται κι εδώ στην Ελλάδα έχουν κάνει πολύ σημαντικό έργο.
Θα ήθελα να σας συγχαρώ γι’αυτό, διότι αυτό δεν σημαίνει ότι ολοκληρώσατε επιτυχημένα πρότζεκτ, αλλά ταυτόχρονα δημιουργήσατε θέσεις εργασίας και ελπίζω ότι στο μέλλον αυτά τα έργα θα οδηγήσουν στη μείωση των καθυστερήσεων και των συμφορήσεων.
Σήμερα, οι διάδρομοι στην Ευρώπη συνδέονται με ολοκληρωμένα δίκτυα, τα οποία συνδέουν αυτούς τους διαδρόμους με τις Περιφέρειες στις διάφορες χώρες της Ευρώπης. Είναι η πρώτη φορά – και μάλιστα έχω περάσει πάρα πολύ χρόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – που βλέπω μια πολιτική μεταφοράς να αποτελεί προτεραιότητα μιας χώρας και να αποτελεί επίσης προτεραιότητα και για το ευρωπαϊκό δίκτυο.
Από το 2013 έχουμε αυτό το δίκτυο και αυτός ο διάδρομος για τον οποίο είμαι συντονιστής ξεκινάει από το Αμβούργο, στη συνέχεια περνάει μέσα από 9 χώρες, μέσα από την Ελλάδα και μέσα από την Κύπρο, 5800 χλμ, και είναι επίσης ένας πολυτροπικός όπως ονομάζεται διάδρομος αλλά θα επανέλθω σε αυτό το σημείο.
Ουσιαστικά αυτός ο διάδρομος έχει ως στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι να επενδύουν όλοι μαζί είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσουν ποιοτικούς δρόμους στη χώρα τους αλλά και για να έχουν θέσεις εργασίας, δουλειά.
Συνεπώς χρειάζονται οι εθνικές επενδύσεις αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι όλος αυτός ο διάδρομος βασίζεται σε μία ίση και ισότιμη προσπάθεια από όλους. Ο διάδρομος δεν είναι βεβαίως καινούργιος.
Υπάρχει ένας προηγούμενος διάδρομος, αλλά πλέον έχουμε μια νέα σύνδεση και είμαι σίγουρος ότι στα επόμενα 10 χρόνια αυτή η σύνδεση θα είναι εξίσου σημαντική όσο είναι και η άλλη πρότερη σύνδεση Βορρά – Νότου, χωρίς ωστόσο να παραβλέπουμε ότι η σύνδεση Ανατολής-Δύσης είναι πολύ σημαντική.
Οφείλω πρώτα απ’ όλα να υπηρετήσω τον διάδρομό μου που αποτελεί τη σύνδεση Βορρά – Νότου. Ετοιμάζουμε με τα κράτη μέλη ένα σχέδιο εργασίας, το work plan, κι αυτό το σχέδιο εργασίας δεν είναι κάτι που προκαλεί έκπληξη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε στα κράτη μέλη, διότι όλοι μαζί προσπαθούμε να βρούμε τα πιο σημαντικά έργα πρότζεκτ σε αυτό το διάδρομο και προσπαθούμε από κοινού να βρούμε τις λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Και δεν αναφέρομαι στα γνωστά οικονομικά προβλήματα αλλά και σε τεχνικά και διοικητικά προβλήματα.
Και πιστεύω ότι αυτό ακριβώς καθιστά το έργο μας πολύ σημαντικό, δηλαδή δεν είναι ένα έργο που βασίζεται σε προσέγγιση από πάνω προς τα κάτω.
Θεωρώ ότι το έργο μας βασίζεται στα οικονομικά μέσα, το πιο σημαντικό εκ των οποίων είναι το CEF, δηλαδή ο μηχανισμός Συνδέοντας την Ευρώπη. Επίσης θα ήθελα να σας πω ότι όσον αφορά την κίνηση, η Αθήνα δεν διαφέρει από τις Βρυξέλλες, πάρα πολύ μεγάλη κίνηση.
Συνεπώς οι συνδυασμένες μεταφορές, η πολυτροπικότητα είναι το μέλλον. Κι εγώ πάντα λέω ότι χρειαζόμαστε αποδοτική πολυτροπικότητα. Πρέπει να χρησιμοποιεί κανείς το πιο αποτελεσματικό μέσο για να πετύχει τον σκοπό του. Και σε μια καλή πολυτροπικότητα κάθε μέσο μεταφοράς πρέπει να είναι εξίσου αποδοτικό.
Και γι’ αυτό λέω ότι ο δρόμος είναι ένα πολύ αποδοτικό μέσο αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι και τα τρένα δεν μπορούν να αποτελέσουν ένα αποδοτικό μέσο κι ότι όλα μαζί μπορούν να αποτελέσουν μια πολύ δυναμική πολυτροπική.
Αυτή η προσέγγιση είναι θεμελιώδης σημασίας γιατί εδώ έχουμε τον σύνδεσμο μεταξύ τριών διαφορετικών μέσω μεταφοράς: λιμάνια, τρένα και αυτοκίνητα. Βάσει της εμπειρίας μου από άλλες χώρες, μπορώ να πω ότι αυτές οι πλατφόρμες είναι πάρα πολύ σημαντικές για την πολυτροπικότητα του μέλλοντος.
Κι εγώ ελπίζω σε κάποια χρόνια να επιστρέψω στην Ελλάδα και να φτάσω στο Θριάσιο σε 20 λεπτά, αντί για 1,5 ώρα που μου πήρε σήμερα το πρωί.
Στο διάδρομό μας, εμείς ορίζουμε μαζί τα διάφορα έργα και μπορώ να σας πω ότι ο συγκεκριμένος διάδρομος Ανατολή-Ανατολική Μεσόγειος έχουμε ορίσει με τα κράτη μέλη 450 ώριμα έργα.
Συνεπώς, είμαστε έτοιμοι να πείσουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη μία πλευρά και τα κράτη μέλη από την άλλη να επενδύσουν όλοι μαζί.
Αυτά τα 450 έργα, στο διάδρομό μας και μόνο, αντιπροσωπεύουν μία επένδυση της τάξεως των 68 δις. Και είναι πάρα πολύ δύσκολο για τα κράτη μέλη, 9 κράτη μέλη, ακόμη και τα Βόρεια κράτη μέλη, να αναλάβουν αυτό το κόστος.
Συνεπώς η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πάρα πολύ σημαντική. Επίσης, η πρότερη εμπειρία που είχατε με τον μηχανισμό Συνδέοντας την Ευρώπη έχει καταδείξει ότι η Ευρώπη δίνει πολύ σημαντική χρηματοδότηση.
Και, βεβαίως, δεν θέλω να συγκρίνω αυτόν τον μηχανισμό με άλλα χρηματοδοτικά μέσα αλλά αν το συγκρίνετε π.χ. με άλλα διαρθρωτικά ταμεία θα διαπιστώσετε ότι όσον αφορά τα διαρθρωτικά ταμεία χρειάζεται πάρα πολλές φορές πολύς χρόνος ενώ με τον συγκεκριμένο μηχανισμό όχι.
Εσείς, ως χώρα, θα μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε τα χρήματα που θα σας προσφέρει αυτός ο μηχανισμός προκειμένου να πετύχετε τους στόχους σας.
Αυτός ο μηχανισμός, λοιπόν, έχει διαθέσιμα 23.000.000.000 ευρώ και 19.000.000.000 ευρώ έχουν δοθεί σε 9 χώρες μέλη του διαδρόμου και 80% εξ αυτών διοχετεύτηκε στους σιδηροδρόμους, στα τρένα, διότι πιστεύουμε ότι οι σιδηρόδρομοι αποτελούν το μέλλον και ελπίζω ότι όμως και οι εκπρόσωποι των σιδηροδρόμων να πειστούν ότι είναι το μέλλον γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Στον διάδρομό μας είχαμε περίπου 2.000.000.000 απ’ ευθείας χρηματοδότηση για 78 έργα και γνωρίζουμε ότι για την Ελλάδα τουλάχιστον στο μέλλον έχουμε ορίσει μέσα στο τρίτο σχέδιο εργασίας, το οποίο υπέγραψε ο Υπουργός σας μαζί με τους άλλους 9 Υπουργούς των διαφορετικών χωρών, έχουμε καταλήξει σε 50 έργα για την Ελλάδα.
Συνεπώς, βλέπετε, για άλλη μια φορά ότι είναι πολύ σημαντικό να διασφαλίζουμε αυτήν τη συνεργασία, πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε τα διαθέσιμα χρήματα αλλά είναι εξίσου σημαντικό και οι άλλες χώρες π.χ. αν εγώ δω στον διάδρομό μου ότι άλλα κράτη-μέλη κάνουν το ίδιο τότε ακολουθώ το παράδειγμά τους.
Εγώ κατάγομαι από μία μικρή χώρα, το Λουξεμβούργο, και ξεκινήσαμε, το θυμάμαι, τη σύνδεση μεταξύ Παρισιού και Κολωνίας και τότε μας είχαν πει οι Γερμανοί «μα είσαστε μικρή χώρα, προσπαθήστε να έχετε τις συνδέσεις στο Λουξεμβούργο». Εμείς ήμασταν έτοιμοι αλλά η Γερμανία δεν ήταν 5 χρόνια αργότερα.
Για αυτό σας λέω ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία βάσει της οποίας να λέτε «αφού ο γείτονας μου δεν το κάνει άρα δεν το κάνω κι εγώ». Αντιθέτως, εσείς πρέπει να αναλαμβάνετε πρωτοβουλία και να λέτε π.χ. εγώ φτάνω και ολοκληρώνω το project στα σύνορα με τρένα, συνεπώς ακολουθήστε το παράδειγμά μου. Αυτό είναι το μήνυμα που ήθελα να σας φέρω και είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλες τις χώρες του διαδρόμου αλλά κυρίως για εσάς στη συγκεκριμένη περιοχή.
Βεβαίως, γνωρίζουμε ότι ο σύνδεσμος sea to sea είναι πάρα πολύ σημαντικός επίσης αλλά καλό θα ήταν να τηρήσουμε τις προτεραιότητες ως έχουν τουλάχιστον για τον διάδρομο Ανατολή-Ανατολική Μεσόγειο και, βεβαίως, για το μέλλον το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η περίοδος που διανύουμε είναι πάρα πολύ κρίσιμη, μια περίοδος που χρειάζεται χρηματοδότηση.
Χρειαζόμαστε, επίσης, νέα χρηματοδοτικά μέσα και συνδυασμό μέσων, όπως είναι εγγυήσεις μαζί με επιδοτήσεις. Χρειαζόμαστε ΣΔΙΤ και βεβαίως χρειαζόμαστε και τη συμβολή των κρατών-μελών και με αυτά είμαι σίγουρος ότι το 2030 θα είμαστε σε θέση να ολοκληρώνουμε τον διάδρομό μας κατά 95%.
Αυτό το 95%, όμως, δεν αφορά μόνο επενδύσεις. Αυτό το 95% σημαίνει και ανάπτυξη για τις χώρες. Δημιουργία θέσεων εργασίας, μείωση διοξειδίου του άνθρακα και γι’ αυτό, αν θέλουμε να πετύχουμε όλους αυτούς τους στόχους δεν χρειαζόμαστε μόνο χρήματα, αυτό πρέπει να το καταλάβουμε.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να αναπτύξουμε την ευαισθητοποίηση, να ξεφορτωθούμε κάποιους κανόνες που δεν έχουν κανένα νόημα, κανόνες οι οποίοι είχαν, ίσως, αναπτυχθεί στο παρελθόν και μπορεί να αφορούν π.χ. τις καθυστερήσεις που προκαλούνται στις διασυνοριακές συνδέσεις.
Στον διάδρομό μου έχουν παρατηρηθεί καθυστερήσεις στις συνοριακές περιοχές. Κάποιες φορές άνευ λόγου και αιτίας. Γιατί; Γιατί δεν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών.
Οπότε γιατί επενδύουμε 1.000.000.000 για να κερδίσουμε μία ώρα και μετά σπαταλούμε 5 ώρες στα σύνορα; Είναι παράλογο. Γι’ αυτό και πρέπει να συνεργαζόμαστε προκειμένου να αποφύγουμε τέτοιου είδους προβλήματα.
Όλα τα υπουργεία, όλες οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να συνεργαστούν και εφόσον υπάρξει αυτή η συνεργασία, είμαι σίγουρος ότι θα ακολουθήσει επιτυχία. Εδώ πιστεύω ότι έχετε μια πάρα πολύ στρατηγική θέση, μπορείτε να παίξετε έναν πάρα πολύ σπουδαίο ρόλο για όλον τον διάδρομο.
Αν δούμε τους συνδέσμους που προετοιμάζονται για τώρα αλλά και για το μέλλον, θα διαπιστώσουμε ότι το συγκεκριμένο μέρος θα αποτελέσει έναν από τους πιο σημαντικούς συνδέσμους στη Μεσόγειο γενικότερα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση που μου απευθύνατε και για την ευκαιρία να βρίσκομαι εδώ. Ευχαριστώ.
