Η EETT, με απόφαση της(1), υπέβαλε στον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης έκθεση επαλήθευσης του Καθαρού Κόστους Καθολικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας για τα έτη 2013, 2014 και 2015.
Στους χρήστες ταχυδρομικών υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το σημείο της ελληνικής επικράτειας στο οποίο βρίσκονται, παρέχεται μονίμως και σε προσιτές τιμές, Καθολική Υπηρεσία, συγκεκριμένης ποιότητας, βάσει του N.4053/20122(2).
Η Καθολική Ταχυδρομική υπηρεσία περιλαμβάνει τουλάχιστον τις εξής επί μέρους υπηρεσίες:
-Περισυλλογή, μεταφορά, διαλογή και διανομή ταχυδρομικών αντικειμένων, βάρους έως 2 χιλιόγραμμα,
-Περισυλλογή, μεταφορά, διαλογή και διανομή ταχυδρομικών δεμάτων βάρους μέχρι 20 χιλιόγραμμα, με δυνατότητα θέσπισης ειδικών ρυθμίσεων για την κατ’ οίκον διανομή τέτοιων δεμάτων, κατόπιν απόφασης της ΕΕΤΤ.
-Υπηρεσίες συστημένων και ασφαλισμένων ταχυδρομικών αντικειμένων.
Θεσμικό πλαίσιο
Το πλαίσιο αναφοράς βάσει του οποίου η ΕΕΤΤ διενεργεί την επαλήθευση του Καθαρού Κόστους Καθολικής Υπηρεσίας (ΚΚΚΥ) καθορίζεται τόσο από την ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 2008/6/ΕΚ)(3) όσο και από το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο (Ν.4053/2012).
Ειδικότερα, βάσει των άρθρων 5 και 6, καθώς και του Παραρτήματος I (Υπολογισμός ΚΚΚΥ) του ανωτέρω Νόμου, η ΕΕΤΤ καθορίζει τον τρόπο υπολογισμού του ΚΚΚΥ και προβαίνει στην επαλήθευσή του. Σημειώνεται ότι, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία ΑΕ (ΕΛΤΑ) έχουν ορισθεί, ως Φορέας Παροχής Καθολικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΥ) έως τις 31/12/2028.
Συνοπτικά, η διαδικασία επαλήθευσης του υπολογισμού του καθαρού κόστους περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:
• Καθορισμός του μοντέλου αναφοράς, δηλαδή του τρόπου λειτουργίας του ΦΠΚΥ -χωρίς υποχρεώσεις Καθολικής Υπηρεσίας- ο οποίος διενεργείται από τον φορέα.
• Αξιολόγηση του μοντέλου αναφοράς, προκειμένου να είναι αξιόπιστο και βιώσιμο. Η αξιολόγηση διενεργείται από την ΕΕΤΤ.
• Υπολογισμός του καθαρού κόστους ο οποίος διενεργείται από τον ίδιο τον φορέα και αποτελείται, από τη διαφορά του καθαρού κόστους που προκύπτει από τη λειτουργία του ΦΠΚΥ, με ή χωρίς υποχρεώσεις παροχής Καθολικής Υπηρεσίας.
• Επαλήθευση από την ΕΕΤΤ του τρόπου υπολογισμού του καθαρού κόστους, καθώς και διερεύνηση για τυχόν άδικη οικονομική επιβάρυνση για τον ΦΠΚΥ.
Βάσει της σχετικής οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και των αρχών επαλήθευσης του τρόπου υπολογισμού του καθαρού κόστους της ΕΕΤΤ(4), το εγκεκριμένο καθαρό κόστος δεν πρέπει να υπερβαίνει το μέτρο του αναγκαίου για την κάλυψη του συνόλου ή μέρους των δαπανών που πραγματοποιούνται για την εκπλήρωση υποχρέωσης παροχής δημόσιας υπηρεσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, λαμβάνονται υπόψη τα σχετικά έσοδα και ένα εύλογο κέρδος για την εκπλήρωση των συγκεκριμένων υποχρεώσεων.
Ως εκ τούτου, το Τελικό Καθαρό Κόστος Καθολικής Υπηρεσίας (Τελικό ΚΚΚΥ) προκύπτει, όπως απεικονίζεται στο διάγραμμα.
Τελικό ΚΚΚΥ = min (ΚΚΚΥ, ΚΠΚ+ΕΚ)
-ΚΚΚΥ: Υπολογισμός του ΚΚΚΥ βάσει του μοντέλου αναφοράς. Σύμφωνα με αυτό, ο ΦΠΚΥ δραστηριοποιείται σε εμπορική βάση, χωρίς καμία υποχρέωση για την παροχή Καθολικής Υπηρεσίας.
-Καθαρό Πραγματικό Κόστος (ΚΠΚ) + Εύλογο Κέρδος (ΕΚ): Σε αυτή την περίπτωση, ο ΦΠΚΥ παρέχει την Καθολική Υπηρεσία με βάση το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των νομικών απαιτήσεων και δικαιωμάτων.
Καθορισμός Μοντέλου Αναφοράς – Μεθοδολογία Αποφεύξιμου Κόστους
Στο συγκεκριμένο μοντέλο ο ΦΠΚΥ δεν έχει δεσμευτικούς περιορισμούς για τις υπηρεσίες που παρέχει, ενώ παράλληλα εντοπίζονται τα μέρη των υπηρεσιών που δεν θα παρείχε ή θα τροποποιούσε, εάν δραστηριοποιούνταν σε ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Οι βασικές παραδοχές είναι οι εξής:
• Η μεταβολή της συχνότητας διανομής σε μεγάλα αστικά κέντρα, αστικές και ημιαστικές περιοχές που πραγματοποιείται με τη μεταβολή των όρων επίδοσης από Χ+1 σε Χ+3 κατά μέσο όρο (επίδοση δύο φορές την εβδομάδα).
• Η μεταβολή της συχνότητας αγροτικής διανομής που πραγματοποιείται με τη μεταβολή των όρων επίδοσης από Χ+1 σε Χ+5 κατά μέσο όρο (επίδοση μία φορά την εβδομάδα) και η κατάργηση της περισυλλογής γραμματοκιβωτίων στις αγροτικές περιοχές.
• Η μείωση των δαπανών για την προμήθεια, εγκατάσταση, συντήρηση και λειτουργία του κοστολογικού συστήματος και του τμήματος διενέργειας μετρήσεων ποιότητας των ΕΛΤΑ.
• Η μεταβολή των προσφερόμενων υπηρεσιών και προϊόντων, καθώς και του επιπέδου ποιότητάς τους, στον βαθμό που επηρεάζονται από τη μεταβολή της συχνότητας της αγροτικής και αστικής διανομής.
• Η ενιαία τιμολόγηση των υπηρεσιών παραμένει για το σύνολο της επικράτειας.
• Η μεταβολή της ζήτησης για υπηρεσίες και προϊόντα, λαμβάνεται υπόψη στο μοντέλο αναφοράς.
• Τα σημεία εξυπηρέτησης παραμένουν ίδια ως προς τον αριθμό.
Συνέπεια των ανωτέρω είναι ότι προκύπτουν «αποφεύξιμα» κόστη τα οποία οφείλονται ιδίως στη:
• Μείωση αριθμού αγροτικών και αστικών διανομέων, δαπανών μεταφοράς αντικειμένων και μισθοδοσίας των κέντρων διαλογής,
• Αποφυγή κόστους για τις δραστηριότητες της αλυσίδας αξίας από τις οποίες διέρχονται τα αντικείμενα που διανέμονται στις αγροτικές και αστικές περιοχές αντίστοιχα, καθώς και εκείνα που περισυλλέγονται από υπαίθρια γραμματοκιβώτια αγροτικών περιοχών,
• Μεταβολή συχνότητας επίδοσης μέσω ταχυδρομικών πρακτόρων.
Πέραν των ανωτέρω, πραγματοποιήθηκε εκτίμηση του διαφυγόντος εσόδου, με βάση το επιχειρηματικό πλάνο του μοντέλου αναφοράς. Στο μοντέλο λήφθηκαν υπόψη, τόσο η άμεση επίδραση (μείωση ζήτησης λόγω μη παροχής ορισμένων προϊόντων), όσο και η έμμεση επίδραση στη ζήτηση (στα προϊόντα της Καθολικής Υπηρεσίας, από την αλλαγή του τρόπου που παρέχεται μια υπηρεσία).
Ειδικότερα, υπολογίστηκε η απώλεια:
• Εσόδου λόγω απώλειας όγκου αλληλογραφίας Α’ Προτεραιότητας και μετατροπής εναπομείναντος όγκου σε Β’, με αντίστοιχη μετατροπή (μείωση) τιμής.
• Εσόδου από τα αντικείμενα που περισυλλέγονται από υπαίθρια γραμματοκιβώτια αγροτικών περιοχών.
• Εσόδου λόγω απώλειας όγκου αγροτικής αλληλογραφίας Β’ προτεραιότητας, λόγω μεταβολής της συχνότητας σε Χ+5 μέρες κατά μέσο όρο.
• Μεριδίου αγοράς (σε έσοδα) που θα απορροφήσει ο ανταγωνισμός, για κάθε έτος αναφοράς, από ασφαλιστικούς, τραπεζικούς οργανισμούς κ.λπ., οι οποίοι δεν δύνανται να συμψηφίσουν τον ΦΠΑ, ως επίπτωση, λόγω της άρσης εξαίρεσης του ΦΠΑ των ΕΛΤΑ.
Επιπρόσθετα, υπολογίστηκαν τα άυλα οφέλη που συνοπτικά είναι τα ακόλουθα:
• Εξαίρεση από τον ΦΠΑ.
• Εταιρική φήμη και αναγνωρισιμότητα.
• Παρουσία και παροχή υπηρεσιών σε όλη την επικράτεια.
• Προνομιακή τοποθέτηση στην αγορά φιλοτελισμού.
• Βάσεις δεδομένων (χρηστών, διευθύνσεων και αλλαγής διεύθυνσης).
• Οικονομίες εύρους και κλίμακας.
• Αύξηση ζήτησης σε κερδοφόρα προϊόντα, μέσω της πώλησης ζημιογόνων προϊόντων.
• Μετεξέλιξη ζημιογόνων περιοχών/πελατών σε κερδοφόρους.
• Δυνατότητες διαφήμισης.
• Διαπραγματευτική ισχύς με κυβέρνηση, Ρυθμιστή, εργαζόμενους και προμηθευτές και ειδικά προνόμια.
• Χρηματοοικονομικό όφελος από προϊόντα/υπηρεσίες που προπληρώνονται.
Καθαρό Πραγματικό Κόστος Καθολικής Υπηρεσίας
Το Καθαρό Πραγματικό Κόστος (ΚΠΚ) προκύπτει ως η διαφορά των συνολικών εσόδων από την παροχή Καθολικής Υπηρεσίας αποκλειστικά από τα συνολικά κόστη που αφορούν στα αντίστοιχα καθολικά προϊόντα, όπως παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του ΦΠΚΥ.
Επιπρόσθετα, λαμβάνεται υπόψη κατάλληλο περιθώριο αναφοράς για το κέρδος για τα έτη 2013, 2014 και 2015, ώστε το ποσό που προκύπτει να καλύπτει τις ανάγκες χρηματοδότησης της Καθολικής Υπηρεσίας, αλλά και να αποτελεί κίνητρο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του φορέα.
Τελικό Καθαρό Κόστος για την παροχή Καθολικών Υπηρεσιών
Η ΕΕΤΤ, με βάση τα ανωτέρω, προχώρησε στην επαλήθευση του ΚΚΚΥ για την περίοδο 2013-2015 και τα ποσά συγκεντρωτικά για την τριετία ανέρχονται σε €127.904.956 (€38.783.429 για το 2013, €44.342.606 για το 2014 και €44.778.920 για το 2015).
Σύμφωνα με το άρθρο 14, παράγραφος 2 του Ν.4463/2017(5), «Το Καθαρό Κόστος Καθολικής Υπηρεσίας αποτελεί «άδικη οικονομική επιβάρυνση», όταν υπερβαίνει ποσοστό 1% των εσόδων του ΦΠΚΥ από την παροχή Καθολικής Υπηρεσίας.Αν η ΕΕΤΤ διαπιστώσει ότι το επαληθευμένο καθαρό κόστος αποτελεί άδικη οικονομική επιβάρυνση για τον ΦΠΚΥ, το κόστος αυτό αποζημιώνεται στο σύνολό του».
Το ΚΚΚΥ που επαληθεύτηκε για την περίοδο 2013-2015 ήταν μεγαλύτερο από το 1% των εσόδων των ΕΛΤΑ, συνεπώς κρίθηκε ότι αποτέλεσε άδικη οικονομική επιβάρυνση για τον φορέα.
Σημειώνεται ότι, ήταν η πρώτη φορά που η ΕΕΤΤ προέβη στην επαλήθευση του ΚΚΚΥ.
Επίσης, από το επαληθευμένο καθαρό κόστος, ποσό έως €15.000.000 ανά έτος καλύφθηκε από τον κρατικό προϋπολογισμό(6).
Γιώργος Μαραθάκης,
Προϊστάμενος Τμ. Εποπτείας και Ελέγχου Ταχυδρομικού Τομέα, Δ/νση Ταχυδρομείων, ΕΕΤΤ
(Ενημερωτικό Περιοδικό «eν τ@χει», Τεύχος Νο53)
——————————–
1.Απόφαση ΕΕΤΤ 845/006/26-03-2018 «Έκθεση επαλήθευσης Καθαρού Κόστους Καθολικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας ετών 2013, 2014 και 2015».
2.Ν.4053 /2012 «Ρύθμιση λειτουργίας της ταχυδρομικής αγοράς, θεμάτων ηλεκτρονικών επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 44/Α/07-03-2012).
3.Οδηγία 2008/6/EC του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Φεβρουαρίου 2008, που τροποποιεί την Οδηγία 97/67/EC, σχετικά με την πλήρη απελευθέρωση της εσωτερικής αγορά των κοινοτικών ταχυδρομικών υπηρεσιών. Communication from the Commission on the application of the European Union State aid rules to compensation granted for the provision of services of general economic interest (2012/C 8/02).
4.Απόφαση ΕΕΤΤ 697/129/18-07-2013 με θέμα «Καθορισμός μεθοδολογίας υπολογισμού Καθαρού Κόστους Καθολικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας» (ΦΕΚ 2016/Β/16-08-2013).
5.Ν.4463/2017 «Μέτρα μείωσης του κόστους εγκατάστασης υψίρρυθμων ηλεκτρονικών επικοινωνιών – Εναρμόνιση της νομοθεσίας στην Οδηγία 2014/61/ΕΕ και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 42/Α/30-03-2017), και ιδιαίτερα τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ.1 και 2.
6.Ν.4487/2017 «Ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου, τροποποίηση του Ν.3548/2007, σύσταση μητρώου περιφερειακού και τοπικού Τύπου, ειδική σήμανση γραμμωτού κώδικα στις έντυπες εκδόσεις, δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις». (ΦΕΚ 116/Α/09-08-2017), και ιδιαίτερα, οι διατάξεις του άρθρου 39 παρ.1.
